Trong một tuyên bố mới nhất, Tổng thống Philippines Benigno Aquino cho biết nước này sẽ thuê 5 máy bay huấn luyện TC-90 của Nhật Bản để hỗ trợ lực lượng hải quân tuần tra trên Biển Đông. Hãng tin Anh Reuters dẫn phát biểu của Tổng thống Aquino nêu rõ các máy bay trên nhằm tăng cường khả năng bảo vệ lãnh thổ của lực lượng không quân Philippines. Ông khẳng định Philipines chủ trương tiếp tục củng cố tiềm lực quốc phòng thông qua xây dựng lực lượng không quân và bảo vệ các đường biên giới biển. Dự kiến, Philippines cũng sẽ mua hai máy bay vận tải C-130 của Mỹ để tăng cường năng lực tuần tra.«Năm chiếc máy bay TC-90 của Nhật Bản sẽ hỗ trợ cho tầu tuần duyên ở vùng Biển Tây Philippines »,Tổng thống Philippines Benigno Aquino nói.
Philippines và Nhật Bản cũng đã ký một thỏa thuận về chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng nhằm tăng cường năng lực phòng thủ của hai bên. Trong chính sách quốc phòng mới, từ năm 2017, quân đội Philipines sẽ chi 83 tỷ pesos (tương đương 1,77 tỷ USD) để nâng cao năng lực quân sự.
A: Căn cứ quân sự của Trung Quốc xây dựng trái phép trên đảo Vành Khăn (quần đảo Trường Sa của Việt nam)
Trong một bình luận về tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, Bộ Quốc phòng vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) đã cảnh báo hôm 9/3 rằng các nước trong khu vực đã chi tiêu nhiều hơn cho ngân sách quốc phòng nhằm tăng cường an ninh. Vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung quốc) cũng là một bên liên quan tới tranh chấp Biển Đông. Nhưng Đài Loan cũng không mong muốn Trung Quốc đại lục xây dựng các công trình cảng và đường băng tại các đảo ở vùng biển tranh chấp."Nhiều quốc gia láng giềng đã gia tăng ngân sách quân sự, mua sắm vũ khí cũng như điều chỉnh chiến lược quân sự và tiến hành tập trận chung trên biển", Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Kao Kuang nhận định.
Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông, khu vực có lượng tàu bè giao thương với giá trị lên tới 5 nghìn tỷ USD/năm. Tháng trước, Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng cảnh báo "các bên liên quan" tránh áp dụng những biện pháp đơn phương làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, sau khi Trung Quốc triển khai tên lửa đất-đối-không trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa-chiếm đóng trái phép của Việt nam.
Trong một động thái khác, Mỹ và Australia đang đàm phán về kế hoạch đưa máy bay ném bom tầm xa đến Australia. Hãng tin ABC (Australia)dẫn lời nữ Đại tướng Lori Robinson xác nhận Mỹ và Australia đang đàm phán về khả năng cho máy bay ném bom B-1 cùng các máy bay tiếp nhiên liệu trên không của Mỹ đặt căn cứ tạm thời tại miền Bắc Ausstrlia, ở Tindal và Darwin.Như vậy, sau khi thỏa thuận trên được ký kết, khu vực Biển Đông đang tranh chấp giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á sẽ nằm trong tầm giám sát của máy bay chiến đấu Mỹ.
Trong một tài liệu mật được tiết lộ hồi tháng 2, Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ, Chủ tịch Ủy ban Vũ khí Thượng viện Mỹ JamesClappernhận định rằng vào cuối năm 2016 hoặc đầu năm 2017 Trung Quốc sẽ "có năng lực đáng kể và nhanh chóng triển khai sức mạnh quân sự tấn công tại khu vực Biển Đông." "Trung Quốc đã thành lập các cơ sở hạ tầng cần thiết để hiện thực hóa khả năng quân sự trong vùng Biển Đông đồng thời tạo cơ sở để bảo vệ lý lẽ của họ”. Tài liệu cho biết thêm: "Những khả năng này có thể bao gồm việc triển khai các máy bay chiến đấu hiện đại, tên lửa đất-đối-không khí (SAMS) và tên lửa hành trình bảo vệ bờ biển, cũng như gia tăng sự hiện diện của quân đội Giải phóng Hải quân nhân dân Trung quốc tại khu vực”.
Tài liệu trên đánh giá sân bay trên Đá Chữ Thập của Trung quốc xây dựng trái phép trên quần đảo Trường Sa (Việt nam) đã hoạt động và có thể chứa tất cả các loại máy bay quân sự hiện đại của Trung Quốc. Trung Quốc cũng đã lắp đặt hệ thống radar quân sự tại quần đảo Trường Sa, nhằm kiểm soát mọi động thái ở khu vực./.
