Trước đây, máy quay, máy ghi âm siêu nhỏ được biết đến như những đồ nghề “đặc chủng” của lực lượng tình báo. Song hiện giờ, chỉ cần bỏ ra một số tiền nhỏ, người dân đều có thể sở hữu được thiết bị chuyên dụng này. Chúng được thiết kế tinh vi với đầy đủ chức năng quay phim, chụp hình, ghi âm dưới các vỏ bọc là bút ghi chép, mác khóa, cúc áo... rất khó phát hiện. Đây là mối đe dọa thực sự đến bí mật đời tư, cá nhân, kể cả hoạt động doanh nghiệp nếu những thiết bị này không được kiểm soát.
Khi thiết bị tình báo không còn... bí mật
Để đặt mua một thiết bị quay lén, phóng viên báo SK&ĐS đã liên lạc với người đăng số điện thoại rao bán thiết bị này trên một trang web và được hẹn đến một cửa hàng bán thiết bị di động trên phố Huế. Khi biết chúng tôi muốn mua một thiết bị quay lén ngụy trang dưới dạng cúc áo, chủ cửa hàng nhanh nhẩu chào hàng: “Dạng cúc áo có nhiều loại, có chuẩn quay chất lượng bình thường hoặc chuẩn HD? Giá thiết bị dung lượng từ 8 - 32GB dao động từ 1,5 - 3 triệu đồng”. Cùng với đó, chủ cửa hàng mở một trang web cho PV tìm hiểu các mẫu mã máy quay. Người này còn giới thiệu tiếp, hiện có nhiều loại thiết bị quay lén khác như loại cúc áo, mắt kính, đồng hồ, móc khóa... với giá như trên. Tuy nhiên, khi PV đề nghị xem mẫu trực tiếp, chủ hàng giao hẹn chuyển trước vào tài khoản 10% giá trị, thiết bị sẽ được giao hàng sau (qua bưu điện). Thực tế hiện nay, những loại thiết bị nghe lén, quay lén này được bán rất công khai tại các chợ cửa khẩu như chợ Tân Thanh, chợ Lao Bảo... với rất nhiều mẫu mã từ hộp quẹt có thể bật ra lửa thật, mắt kính kiểu dáng Hàn Quốc, vỏ kẹo cao su... Không chỉ có cửa hàng trên phố Huế, phố “điện tử” Lê Thanh Nghị, phố Kim Mã, người có nhu cầu sở hữu thiết bị này đều dễ dàng mua được tại các cửa hàng điện tử, điện thoại. Các cơ quan chức năng đã từng cảnh báo nhiều lần về việc các loại thiết bị nghe lén, quay lén này đe dọa đến sự an toàn cá nhân, được bọn tội phạm sử dụng với ý đồ xâm hại đời tư, đe dọa tống tiền cá nhân, thậm chí hoạt động tình báo công nghiệp, xâm phạm lợi ích quốc gia. Thế nhưng, một thực tế đáng lo ngại là hiện nay, chỉ cần có vài triệu đồng thì ai cũng có thể sở hữu các thiết bị nghe lén, quay lén một cách dễ dàng.
Chủ cửa hàng cho PV xem thiết bị nghe lén “cúc quay”.
Luật sư Nguyễn Tiến Thủy - Trưởng phòng Luật sư Việt Lý cho biết: Điều 31 Bộ luật Dân sự đã quy định: Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác để xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh. Theo Điều 125 Bộ luật Hình sự, người nào có hành vi trái pháp luật xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, đời tư thì bị phạt cải tạo không giam giữ từ 1 - 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Nghị định 83/2011/NĐ-CP về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực viễn thông quy định: Phạt tiền 20 - 30 triệu đồng đối với hành vi thu, nghe trộm thông tin...
Lỗ hổng từ chế tài
Mặc dù luật quy định như thế, nhưng thực tế, vẫn có lỗ hổng từ chế tài vì hiện nay không có điều khoản nào cấm nhập các mặt hàng này. Mới đây, Đội thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu 2, Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận hồ sơ của ông Nguyễn Bảo Lê, trú tại quận 3, TP.HCM nhập khẩu một chiếc đồng hồ đeo tay. Tuy nhiên, theo khai báo chi tiết, đây hóa ra lại là chiếc camera siêu nhỏ với đầy đủ chức năng như chụp hình, quay phim, ghi âm. Kế đến, đội này tiếp tục phát hiện thêm trường hợp nhập một bộ chìa khóa xe ôtô của bà Nguyễn Thị Phương địa chỉ tại Vũng Tàu. Khi kiểm tra thực tế, bộ chìa khóa này được phát hiện chính là một thiết bị quay, ghi âm, chụp hình trộm. Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh, Cục Hải quan TP.HCM, Lê Đình Thuật cho biết: Tất cả các loại vật dụng này đều là thiết bị công nghệ nghe nhìn mini, dung lượng có thể từ 4 - 32GB, có thể điều khiển từ xa, kết nối với máy tính hết sức tinh vi. Nó sẽ đe dọa trực tiếp đến an ninh, bí mật đời tư cá nhân thậm chí ngay cả hoạt động doanh nghiệp nếu rơi vào tay kẻ xấu. Tuy nhiên, hiện nay chính sách thương mại của Việt Nam không có điều khoản nào cấm nhập các mặt hàng này. Đồng thời, các loại hàng trên cũng không thuộc danh mục hàng hóa nhập khẩu có điều kiện của Bộ Công Thương. Chúng đều được làm thủ tục thông quan nhập khẩu sau khi nộp thuế. Về vấn đề này, Tổng cục Hải quan cũng đã có ít nhất 2 lần báo cáo tới các Bộ: Công Thương, Thông tin và Truyền thông, Công an, Quốc phòng về tình trạng nhập các loại hàng hóa đặc biệt trên, đồng thời kiến nghị các bộ cần có biện pháp quản lý thích hợp.
Bài, ảnh: Hỏa Long - Tuệ Minh
