Những thực trạng nhức nhối
Ngay lúc chúng ta đang ngồi đây, tại một nơi nào đó trên thế giới, một bé gái tuổi vị thành niên thức dậy, em sẽ phát hiện bản thân mình sắp phải trải qua nghi lễ cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ và em sẽ mãi mãi mang trong mình vết thương về hủ tục này… Hay một bé gái khác bị yêu cầu mặc đẹp bởi hôm nay là ngày cưới của em dù bé gái đó mới 13 tuổi… Một phụ nữ đã đi bộ nhiều giờ đồng hồ để đến trung tâm y tế xã để tìm kiếm biện pháp tránh thai. Tuy nhiên, khi đến nơi, người ta nói với cô rằng họ sẽ không được kê đơn thuốc nếu không có sự đồng ý của người chồng… Đó là những lời mở đầu hết sức nhức nhối và đau lòng của bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hiệp quốc (UNFPA) tại Việt Nam tại lễ công bố Báo cáo tình trạng dân số thế giới năm 2021 “Cơ thể tôi là của tôi: Mưu cầu quyền tự chủ và tự quyết”.
Mặc dù phụ nữ và trẻ em đều có quyền tự chủ về thân thể và tương lai của bản thân bao gồm quyền quyết định về việc sử dụng biện pháp tránh thai, việc đến bác sĩ thăm khám và có quan hệ tình dục hay không. Tuy nhiên, trên thực tế, ở nhiều nơi trên thế giới những quyền này được quyết định bởi những người chồng/ bạn tình, gia đình, xã hội hay thậm chí chính phủ.
Nhiều nơi trên thế gới, phụ nữ không được quyền quyết định thậm chí là cơ thể của mình
Sự bất bình đẳng giới ở nhiều nơi trong xã hội vẫn còn sâu sắc, nhiều hành vi vi phạm quyền phụ nữ vẫn diễn ra như: nạn tảo hôn, không cho trẻ tiếp cận giáo dục giới tính toàn diện, cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ, kiểm tra trinh tiết, cưỡng ép kết hôn, cưỡng ép triệt sản hoặc các biện pháp tránh thai, quy định cưới thủ phạm hiếp dâm... Những vấn nạn này cần phải được ngăn chặn, phụ nữ phải được kiểm soát và làm chủ thân thể và tương lai của chính mình.
Hãy hành động
Để ngăn chặn tình trạng bất bình đẳng giới trong xã hội và đảm bảo quyền tự chủ thân thể cho tất cả mọi người thì công tác giáo dục giới tính toàn diện với trọng tâm là bình đẳng giới giúp nâng cao nhận thức của cả nam và nữa là hết sức quan trọng. Giúp người trẻ chuẩn bị hành trang (các kiến thức và kỹ năng) để chăm sóc và bảo vệ chính mình. Bên cạnh đó thì những chuẩn mực xã hội phải trở nên bình đẳng hơn về giới. Khuyến khích phụ nữ tự quyết trong gia đình và về cơ thể mình, cần tăng cường cơ hội sinh kế cũng như có cơ hội đảm nhiệm vị trí lãnh đạo tại cộng đồng hoặc xa hơn nữa cho phụ nữ. Đội ngũ cán bộ y tế trong quá trình tư vấn khám chữa bệnh cần thông tin cho bệnh nhân biết về quyền tự chủ thân thể của chính mình. Hệ thống pháp luật của các quốc gia cũng phải có những quy định phù hợp bảo vệ và tạo điều kiện cho phụ nữ trong việc chăm sóc sức khỏe tình dục, tiếp cận đầy đủ và công bằng với các biện pháp tránh thai.