Bệnh suyễn ở trẻ em còn gọi là bệnh hen phế quản hay là viêm phế quản thể hen, là một bệnh mạn tính ở đường hô hấp. Bệnh biểu hiện bằng sự co thắt phế quản và làm tăng tiết chất nhầy niêm mạc phế quản. Hai hiện tượng này làm cản trở sự lưu thông của không khí, vì vậy trẻ khó thở. Mức độ khó thở nhiều hay ít còn tùy thuộc vào sự co thắt phế quản và sự bài tiết dịch nhầy nhiều hay ít và tùy thuộc vào tính chất của bệnh có bị nhiễm do vi sinh vật (vi khuẩn, vi rút, vi nấm) hay không? nếu có thì bệnh còn phức tạp hơn nhiều.
Ngoài ra còn có nhiều yếu tố gây khởi phát cơn hen, các đường thở dễ bị kích thích quá mức với một loạt các yếu tố khởi phát cơn hen như: bụi nhà, mạt, phấn hoa, khói thuốc lá, các chất gây kích thích.
 Không cho trẻ chơi với chó khi trẻ có tiền sử bệnh hen phế quản.Ảnh: Thanh Hoa |
Nhận biết trẻ bị hen phế quản:
Đối với cơn hen phế quản nhẹ: thường xuất hiện khi gắng sức (khóc, chạy nhảy quá mức,...) biểu hiện là cơn ho như ho gà, nói được vài câu dài không bị ngắt quãng. Nghe phổi thấy có tiếng ran rít vào cuối thì thở ra.
Đối với hen phế quản vừa: cơn ho xuất hiện khi trẻ gắng sức, tiếng nói ngắt quãng, bắt đầu thấy dấu hiệu co kéo lồng ngực, hõm ức, hố thượng đòn, nghe thấy tiếng ran rít thì thở ra.
Đối với hen phế quản nặng: khó thở, ho khi nghỉ ngơi, cánh mũi phập phồng, trẻ nhỏ không thể bú được, hiện tượng co kéo lồng ngực, mũi ức, hố thượng đòn rất rõ, nhìn môi của trẻ thấy tím tái. Nói hoặc khóc rất khó khăn (chỉ từng từ một). Nghe phổi có ran rít to cả hai thì thở ra và hít vào.
Đối với hen phế quản rất nặng (ác tính): trẻ khó thở dữ dội, không thể khóc hoặc nói và lúc này nghe phổi không còn thấy ran. Cơn hen xảy ra liên tiếp trong nhiều ngày nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Trong hen phế quản nếu có kèm theo sốt thì rất có khả năng trẻ bị viêm đường hô hấp (có thể hô hấp trên hoặc hô hấp dưới) do vi sinh vật (vi khuẩn, vi nấm hoặc vi rút). Khi nghi ngờ trẻ bị hen phế quản cần thiết phải cho trẻ đi khám bệnh, đặc biệt là khám bác sĩ chuyên khoa nhi, tuyệt đối không nên chữa bệnh theo mách bảo của bạn bè, người thân không có chuyên môn về y tế. Không nên tự mua thuốc để điều trị cho trẻ vì không những không khỏi mà nhiều khi còn gây nguy hiểm cho tính mạng.
Khi trẻ lên cơn hen nặng, hen cấp tính (khó thở gấp, dữ dội, môi tím tái, không bú được, không khóc được, nói ngắt quãng hoặc không nói được) cần khẩn trương đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu để tránh xảy ra điều đáng tiếc.
Lưu ý:
Đối với trẻ có tiền sử hen phế quản thì bố mẹ và người lớn không nên hút thuốc trong nhà, không nên nuôi chó mèo trong nhà. Cần đề phòng có mạt gà chui trong chăn, gối đệm bằng cách phơi nắng chăn gối, đệm mỗi khi có điều kiện...
Trẻ đã từng bị hen phế quản đã được bác sĩ tư vấn và điều trị cần điều trị phòng hen theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Bác sĩ Vũ Thị Thu