Đã gần 40 ngày kể từ ngày UBND huyện Mường Nhé phát hiện dịch sởi ở bản Cà La Pá, xã Leng Su Sìn. Ngay sau khi tiếp nhận thông tin dịch bệnh, Đội Y tế dự phòng (YTDP) huyện và các đơn vị liên quan đứng chân trên địa bàn tích cực vào cuộc, song đến nay dịch mới tạm thời được khống chế. Mặc dù vậy, cán bộ Đội YTDP huyện vẫn chưa thể yên tâm vì dịch vẫn tiềm ẩn nhân tố diễn biến phức tạp, rào cản lại xuất phát từ nhận thức của người dân quá thấp, họ không có ý thức trong điều trị và phòng bệnh, khiến dịch có khả năng lây lan rộng...
Người đầu tiên được phát hiện mắc bệnh sởi ở bản Cà La Pá, là một cháu nhỏ được đưa đến trạm y tế xã trong tình trạng sốt cao, hôn mê và gần như mất cảm giác. Những ngày sau đó, người mắc bệnh sởi ở Cà La Pá tăng đến mức chóng mặt với hàng chục người mắc mới mỗi ngày. Khi Đội YTDP đến trung tâm xã thống kê đã có tới 93 ca. Người mắc bệnh phần nhiều là trẻ em, nhiều nhà có tới 3, 4 người mắc bệnh. Trong tổng số 144 người của bản Cà La Pá mắc bệnh sởi, có 5 trường hợp đã tử vong. Theo kết luận của Sở Y tế tỉnh Điện Biên, chỉ có 2 trường hợp tử vong do sởi, còn các trường hợp khác tử vong là do bệnh tiêu chảy và các bệnh suy hô hấp. Đáng chú ý là 100% các trường hợp bị bệnh sởi khi được hỏi đều trả lời không tiêm phòng vaccin sởi và đây cũng chính là câu trả lời của Trưởng bản Cà La Pá: "Cả bản này chẳng có ai tiêm loại thuốc ấy đâu. Giờ bị bệnh nghe cán bộ nói mới biết".
 Bệnh nhân sởi ở bản Cà La Pá đang được điều trị tại khu cách ly tạm thời. |
Ngay khi nhận thông tin về dịch bệnh, Đội YTDP huyện Mường Nhé khẩn trương về bản Cà La Pá lập khu điều trị cách ly tạm thời (hay thường gọi là Bệnh viện dã chiến) và huy động quân y của Đồn biên phòng Leng Su Sìn, đội ngũ y tá bản điều trị cho người mắc bệnh; chủ động thăm khám phát hiện người mắc mới để đưa vào khu cách ly điều trị. Đối với những gia đình ở xa không có điều kiện đến khu cách ly, được nhân viên y tế đến tận nhà để điều trị và cấp phát thuốc. Cùng với đó, cán bộ YTDP huyện còn thực hiện các biện pháp khoanh vùng dập dịch, vệ sinh tiêu độc khử trùng làng bản và các khu dân cư xung quanh. Tuy nhiên, do nhận thức hạn chế nên bệnh nặng nhiều người vẫn cố tình ở nhà; có hộ mẹ mắc bệnh, con mắc bệnh nhưng vẫn lên nương; có người đưa con đến điều trị hôm trước thì hôm sau trốn về. Và còn nhiều hộ khi có người nhà ốm lại tìm thầy cúng ma chứ kiên quyết không cho nhân viên y tế thăm khám, không uống thuốc và cũng không tiêm. Để khỏi mất thời gian tiếp những vị khách không mời là nhân viên y tế, một số hộ còn cắm lá xanh đầu nhà. Thói quen sinh hoạt tập thể, hủ tục trong phong tục tập quán đã và đang là rào cản làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác chữa trị và chống dịch sởi ở bản Cà La Pá.
Hoạt động trong điều kiện vô cùng khó khăn vì cơ sở vật chất thiếu thốn, đường sá khó khăn, địa bàn có dịch cách xa trung tâm huyện nhưng với tinh thần trách nhiệm cao nên cùng với việc tích cực cứu chữa, chăm sóc người bệnh, cán bộ Đội YTDP huyện Mường Nhé còn khẩn trương làm công tác thống kê số người trong độ tuổi để tổ chức tiêm phòng vaccin sởi cho nhân dân. Trao đổi với phóng viên qua điện thoại, ông Tao Văn Sân, Đội trưởng Đội YTDP huyện cho biết: Tính đến ngày 21/4, đội đã hoàn thành tiêm vaccin phòng sởi cho nhân dân 5 bản trong vùng dịch: Sín Thầu, Sen Thượng, Leng Su Sìn, Chung Chải, Nậm Vì và bản đang có dịch là Cà La Pá. Cùng với việc tiêm phòng, chính quyền các xã này còn huy động lực lượng cán bộ, đảng viên tham gia công tác tuyên truyền phòng, chống dịch.
Bản Cà La Pá có 262 hộ dân tộc Mông, chủ yếu là dân di cư tự do từ các nơi khác đến trong khoảng thời gian 1 năm qua (năm 2009 cả bản mới có 37 hộ), đời sống kinh tế của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Trận dịch lần này đẩy nhiều gia đình vào cảnh cơ cực đói khổ, bởi vậy người dân Cà La Pá đang rất cần sự quan tâm của các cấp các ngành, những tấm lòng nhân hậu sẻ chia.
Bài và ảnh: Đào Lê Anh