Để giúp bạn đọc hiểu thêm về những nguy biến khi phẫu thuật kết hợp xương, phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống đã có cuộc trao đổi nhanh với PSG.TS. Trần Trung Dũng - Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, Chủ nhiệm đầu ngành Ngoại khoa và Gây mê Hồi sức của Sở Y tế Hà Nội...
Theo PSG.TS. Dũng, việc phẫu thuật gãy xương cánh tay là phẫu thuật khá thường quy của các bác sĩ chấn thương chỉnh hình, không phải là phẫu thuật quá phức tạp. Tuy nhiên, diễn biến nặng và hậu quả gây tử vong là sự việc rất đáng tiếc và không ai mong muốn. Mọi can thiệp phẫu thuật dù nhỏ, đơn giản như chích nhọt, nhổ răng đều có nguy cơ tai biến và nặng nề, nhất là tử vong. Đó có thể do bệnh nhân sốc phản vệ với các thuốc sử dụng trong quá trình gây mê hồi sức và phẫu thuật và đã nhắc đến sốc phản vệ là nhắc đến nguy cơ tử vong. Là người làm trong ngành y, trước sự việc đáng tiếc nói trên, chúng tôi thấy trách nhiệm của mình rất lớn, cần chia sẻ, động viên với người bệnh.
Phẫu thuật gãy xương cánh tay là phẫu thuật thường quy của chuyên ngành chấn thương chỉnh hình. (Ảnh minh họa)
BS. Dũng chia sẻ: “Trước hết, thay mặt các anh em làm về phẫu thuật và gây mê hồi sức Hà Nội, với tư cách là Chủ nhiệm đầu ngành Ngoại khoa và Gây mê hồi sức của Sở Y tế Hà Nội, cho phép tôi được chia sẻ những mất mát đau thương này với gia đình bệnh nhân và đồng thời về mặt chuyên môn, mặc dù không được tiếp cận trực tiếp hồ sơ bệnh án, tuy nhiên, qua cuộc họp Hội đồng chuyên môn do Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội chủ trì, nghe báo cáo của lãnh đạo bệnh viện cũng như lắng nghe ý kiến trực tiếp của anh em kíp phẫu thuật và gây mê hồi sức hôm đó báo cáo, thì tôi nhận định có mấy điểm như sau:
Một là gãy xương cánh tay về cơ bản là tổn thương không quá lớn nên việc chẩn đoán và chỉ định phẫu thuật kết hợp xương có sử dụng màn tăng sáng cơ bản là đúng về mặt chỉ định và kỹ thuật. Kíp phẫu thuật với trưởng kíp là bác sĩ có kinh nghiệm trên 20 năm nên tôi cho rằng khâu chẩn đoán, chỉ định và điều trị phẫu thuật là hợp lý và đúng.
Hai là đối với thương tổn gãy xương cánh tay, có 2 phương án có thể lựa chọn, đó là gây tê vùng và gây mê toàn thân, trường hợp này bệnh nhân được gây mê toàn thân với nội khí quản, đây là phương pháp có thể coi là an toàn, giúp bác sĩ gây mê có thể kiểm soát hô hấp cũng như tim mạch của bệnh nhân tương đối toàn diện. Và cần biết rằng tất cả các trường hợp có bất thường trong quá trình gây mê hồi sức và phẫu thuật, nếu cần thiết đều phải chuyển qua gây mê toàn thân và hỗ trợ thở máy. Diễn biến nổi trội theo báo cáo là tình trạng suy hô hấp tiến triển mặc dù có hỗ trợ thở máy và bóp bóng nhưng cải thiện rất chậm và sau đó nặng dần, lúc đầu huyết động chưa thay đổi nhưng sau đó bắt đầu thay đổi và ngày càng nặng dần. Có khá nhiều nguyên nhân gây suy hô hấp như các sang chấn kèm theo như chấn thương ngực... hoặc tràn khí màng phổi, thì theo báo cáo là không phát hiện thấy.
Với những thông tin sơ bộ như vậy thì tôi cho rằng có thể nghĩ đến vấn đề tắc mạch phổi. Việc này trong y văn thế giới cũng đã nhắc đến đối với bệnh nhân gãy xương cũng như các thương tổn chấn thương khác và thực tiễn tại Việt Nam cũng đã xảy ra ở cả những trung tâm phẫu thuật ngoại khoa rất lớn. Có trường hợp bác sĩ còn chưa kịp đưa dụng cụ kết hợp xương vào để cố định, bệnh nhân đã bị suy hô hấp dẫn đến tử vong. Để có kết luận chính xác hơn về mặt nguyên nhân, chúng ta phải chờ kết quả của pháp y và bệnh nhân này được làm pháp y, do đó sẽ có những trả lời khách quan và rõ ràng về nguyên nhân tử vong của bệnh nhân”, BS. Dũng nhấn mạnh.
Chính vì vậy, trường hợp bệnh nhân V.Đ.C. tử vong sau khi phẫu thuật mổ tay tại BVĐK Hà Đông chưa thể xác định nguyên nhân do đâu mà phải chờ giám định pháp y và các chuyên gia đầu ngành.
Bệnh nhân C. vào Khoa Chấn thương hồi 2h20 ngày 9/5/2018 với lý do đau nhói và mất vận động cánh tay phải do ngã. Tại đây, bệnh nhân được làm đầy đủ các xét nghiệm cần thiết và được chẩn đoán gãy kín phức tạp xương cánh tay phải, được hội chẩn và chỉ định phẫu thuật kết hợp xương.
Trước khi kết thúc ca mổ, vào khoảng 13h30, bệnh nhân xuất hiện diễn biến bất thường: suy hô hấp, huyết áp tụt. Kíp mổ đã khẩn trương cấp cứu hồi sức tích cực, hội chẩn liên viện, mời bác sĩ chuyên khoa Bệnh viện 103 hỗ trợ chuyên môn - đây là bệnh viện gần với BVĐK Hà Đông nhất. Tuy nhiên, sau 2 giờ cấp cứu và hồi sức tích cực, tình trạng bệnh nhân không cải thiện và đã tử vong lúc 16h ngày 9/5/2018; chẩn đoán: suy hô hấp - suy tuần hoàn không hồi phục chưa rõ nguyên nhân. Ngay sau khi bệnh nhân tử vong, bệnh viện đã gặp gỡ người nhà bệnh nhân, giải thích sự việc, đồng thời báo cáo sự việc cho Công an phường Quang Trung, Công an quận Hà Đông; tạm đình chỉ công tác kíp phẫu thuật và gây mê.
