Hồi phục kỳ diệu nhờ mô hình “chăm sóc đặc biệt”
Ông Đinh Văn C. (sinh năm 1946, trú tại thị xã Quảng Yên) nhập viện điều trị rò ống tiêu hóa hơn 6 tháng nay sau phẫu thuật thủng tạng rỗng. Các bác sĩ đã tiến hành khâu tạo hình môn vị, mở vị tràng, dẫn lưu tá tràng và túi mật cho người bệnh... Tuy nhiên, tiền sử nghiện rượu lâu năm (khoảng 20-30 năm nay) khiến thể trạng ông gầy yếu, cơ thể khó hồi phục sau phẫu thuật, vùng da tiếp xúc với các ống dẫn lưu thường xuyên lở loét, chảy dịch nhiều. Có giai đoạn điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực, ông xuất hiện lỗ thủng dạ dày gây viêm phúc mạc, các bác sĩ buộc phải phẫu thuật cấp cứu trên nền thể trạng suy kiệt, dù nguy cơ tử vong lên đến gần 90%. Khả năng phục hồi của người bệnh được tiên lượng rất khó khăn hoặc sẽ cần một thời gian rất dài. Ông C. không đi lại được, vệ sinh cá nhân phụ thuộc, ăn cháo loãng là chủ yếu. Cân nặng chỉ khoảng 30kg. Cơ thể gầy gò, hốc hác... Con trai ông C. đã phải gác lại mọi công việc để chăm sóc bố.
Trải qua 6 tháng nằm viện, ông C. đã được xuất viện về nhà, ông đã có thể tự chăm sóc bản thân, đi lại tốt, da dẻ hồng hào, tăng cân... Có được những “kỳ tích” trên, theo anh Đinh Văn Chiến, con trai bệnh nhân là do anh đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ phía nhân viên y tế trong quá trình chăm sóc cho bố mình.
Anh Chiến cho biết, anh đã được tham gia vào đội CSBN của BV. Hằng ngày, nhân viên y tế hỗ trợ anh thực hiện vệ sinh chăm sóc thân thể, hướng dẫn chế độ dinh dưỡng tập luyện cho ông, rồi cùng anh phối hợp vỗ rung, xoay giở người để tránh loét do tỳ đè. Ngoài ra, anh cũng được các điều dưỡng trong đội hướng dẫn cách tập vận động tại giường và đi lại tại khoa cho bố... Mọi hoạt động chăm sóc đều được anh thực hiện đều đặn với sự hướng dẫn, theo dõi, giám sát của nhân viên y tế. “Tôi đã được nhân viên y tế hướng dẫn chi tiết, theo hướng cầm tay chỉ việc, bố tôi đã hồi phục kỳ diệu nhờ cách chăm sóc đặc biệt này, tôi chủ động và tự tin hơn trong chăm sóc người thân. Đây là mô hình rất hay và hiệu quả”, anh Chiến tâm sự.
Người nhà bệnh nhân và điều dưỡng phối hợp chăm sóc người bệnh.
Cũng có suy nghĩ như anh Chiến, gia đình bệnh nhân Trịnh Quốc Thành (trú tổ 10, khu Dân Chủ, phường Mạo Khê, thị xã Đông Triều) hào hứng cho biết: “Sáng nào đội cũng đến tận giường bệnh hỏi han tình hình sức khỏe, vết thương của tôi. Tôi và người nhà được nghe các bác sĩ, điều dưỡng giải thích các thắc mắc, lo lắng liên quan đến bệnh tật, biết được mỗi ngày sẽ được điều trị như thế nào, người nhà sẽ phải làm gì và được hướng dẫn tận tình làm gì tốt nhất cho bệnh nhân nên rất yên tâm, hài lòng” .
ThS. Trần Thị Thảo, Trưởng phòng Điều dưỡng, BV Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cho biết: Trước đây, BV thực hiện mô hình CSBN theo nhóm. Trong đó, bác sĩ làm công tác điều trị là chính, việc CSBN do điều dưỡng thực hiện, ít có sự phối hợp của các nhân viên y tế khác. Theo đó, dựa trên cơ sở nền tảng của mô hình CSBN theo đội trên thế giới và các quy chế chuyên môn của Bộ Y tế, với sự hỗ trợ của chuyên gia Thụy Điển, BV đã nghiên cứu và áp dụng mô hình CSBN theo đội tại Khoa Ngoại tổng hợp. Theo đó, một đội chăm sóc tại BV gồm: bác sĩ, điều dưỡng, học sinh - sinh viên, kỹ thuật viên phục hồi chức năng, hộ lý, người nhà bệnh nhân và bệnh nhân cùng tham gia. Trong đó, một điều dưỡng chăm sóc làm đội trưởng, quản lý, điều hành hoạt động của đội. Mỗi thành viên của đội được phân công nhiệm vụ cụ thể, mọi diễn biến của người bệnh đều phải được theo dõi liên tục để kịp thời thay đổi cấp độ chăm sóc và có những can thiệp phù hợp.
Chuyên nghiệp trong chăm sóc bệnh nhân
Cũng theo ThS. Thảo, việc áp dụng mô hình CSBN theo đội tại BV đã thay đổi cách thức tổ chức làm việc, thay đổi cơ cấu tổ chức chăm sóc, xóa bỏ cách làm việc cũ. Trước kia, các khoa, phòng thường giao ban tại Phòng hành chính, một tuần đi buồng hai lần (thành phần gồm bác sĩ và điều dưỡng trưởng), việc phân cấp chăm sóc do bác sĩ, lập kế hoạch chăm sóc do điều dưỡng thực hiện. Với mô hình CSBN mới, các quy định mới được xác lập và hoạt động thống nhất trong toàn BV. Đó là: Việc đi buồng đội được thực hiện thường xuyên từ 7h30’ đến 8h tất cả các ngày, với sự tham gia của tất cả các thành viên trong đội, do đội trưởng chủ trì. Đến từng giường bệnh, đội nghe điều dưỡng báo cáo tình trạng, sức khỏe của bệnh nhân, hoạt động chăm sóc người bệnh; bác sĩ kiểm tra lại sức khỏe người bệnh. Sau đó, các thành viên trong đội, gồm cả bệnh nhân và người nhà bệnh nhân cùng thảo luận, kiểm điểm tình hình chăm sóc, điều trị cho người bệnh, thái độ, ứng xử của các thành viên trong đội đối với bệnh nhân; đồng thời, phác thảo kế hoạch chăm sóc trong ngày, phân công cụ thể công việc cho các thành viên.
ThS. Thảo cũng cho biết thêm, khi thực hiện mô hình CSBN theo đội, người nhà bệnh nhân thực hiện CSBN dưới sự quản lý, hướng dẫn, giám sát của điều dưỡng phụ trách. Đây chính là điểm mới mà BV đã điều chỉnh khi áp dụng mô hình CSBN theo đội từ thế giới vào cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của Việt Nam. Tham gia mô hình này, học sinh, sinh viên thực tập tại BV cũng học hỏi được nhiều kinh nghiệm thực tế về chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân.
Đây là cách CSBN toàn diện, với sự tham gia của bác sĩ, điều dưỡng, học sinh, sinh viên thực tập, kỹ thuật viên phục hồi chức năng, hộ lý, người nhà bệnh nhân và bệnh nhân, trên tinh thần “lấy người bệnh là trung tâm”. Hiện BV có 45 đội chăm sóc tại 20 khoa lâm sàng. BV cũng đã tiếp đón nhiều BV trong nước đến thăm quan và học tập mô hình này.