Vì vậy, làm thế nào giúp người bệnh mạn tính tìm lại lạc thú “cá với nước” mà lành mạnh lại là một đề tài lớn trong xã hội nhiều bậc cao niên.
Ngoài stress và lão hóa sẽ ảnh hưởng khả năng tình dục ra, người mắc bệnh mạn tính phân nửa có vấn đề rối loạn chức năng tình dục, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường, nam giới phát sinh liệt dương có tỉ lệ khoảng 15 - 50%; nam giới dùng thuốc chữa cao huyết áp lâu dài cũng có hiện tượng xảy ra liệt dương là 20%.
Bệnh đái tháo đường
Theo thống kê, nam giới mắc bệnh đái tháo đường có khoảng 50% sẽ phát sinh liệt dương, mà tỉ lệ phát sinh có quan hệ với độ tuổi: người độ tuổi 30 - 35 tỉ lệ phát sinh liệt dương là 15%, tuổi 60 - 65 đến 50%. Liệt dương có thể xảy ra thời kỳ đầu mắc bệnh hoặc sau vài năm, thời kỳ đầu phần nhiều xuất hiện khi người mắc bệnh trong trạng thái sức khỏe kém.
Liệt dương ở người bệnh đái tháo đường xảy ra dần dần, biểu hiện chính lúc ban đầu là dương vật cương không cứng hoặc không lâu. Ngoài ra, người bệnh còn có hiện tượng phóng tinh ngược dòng, xuất tinh sớm và thiếu tinh trùng…
Khi huyết áp tâm thu của người bệnh cao huyết áp không vượt quá 160mmHg , có thể “hành sự” thích hợp
Thực tế người bệnh đái tháo đường vẫn có ham muốn, nhưng một số người thường do quá lo lắng mà làm mất khả năng tình dục, theo đó càng làm cho liệt dương phát triển. Lúc này, sự cổ vũ của người bạn tình và điều trị bằng thuốc đã trở thành rất quan trọng. Hơn nữa, liệt dương ở người bệnh đái tháo đường thường do thiếu dinh dưỡng, chỉ khi khống chế được bệnh trạng, tăng cường dinh dưỡng thích đáng sẽ đạt mục tiêu phòng trị.
Bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Bệnh thường do viêm phế quản mạn và khí phế thũng gây ra. Người bệnh nếu khi dùng sức vừa mà xảy ra khó thở, tức khi giao hợp do thiếu oxy mà cảm thấy khó thở, hậu quả dẫn đến là một số người bệnh ngại “chuyện ấy”, gây ra hiện tượng liệt dương, suy giảm ham muốn… Đối với những người bệnh này đôi lúc dùng liệu pháp oxy sẽ giúp giảm thiếu oxy máu và giảm bớt cảm xúc âu lo, sau khi điều trị hiệu quả, khả năng tình dục sẽ có cải thiện trong một mức độ nhất định, nhưng với người bệnh nặng muốn cải thiện khả năng tình dục sẽ khó hơn.
Bệnh lao phổi
Người bệnh lao phổi khi bệnh trạng ổn định, trong đàm không còn que khuẩn lao, kết thúc thời gian điều dưỡng, mới có thể phục hồi đời sống tình dục. Nhưng sinh hoạt tình dục cần tiết chế thích đáng, chẳng hạn mỗi 2 tuần 1 lần, chủ yếu cần tránh tinh thần quá căng thẳng và cơ thể quá mỏi mệt, ảnh hưởng sức đề kháng toàn thân đối với căn bệnh. Nữ giới mắc bệnh lao phổi, đồng thời càng đắn đo vấn đề sinh con, mặt này cần tư vấn của bác sĩ chuyên khoa sản phụ.
Xơ gan
Người mắc bệnh ở độ tuổi trung niên, cũng như việc điều trị đạt đến giai đoạn chức năng gan còn bù, tình trạng sức khỏe toàn thân tốt có thể hưởng thụ đời sống tình dục, nhưng vẫn cần tiết chế thích đáng.
Đối với người bệnh nam giới, xơ gan thường làm giảm chức năng tinh hoàn và thiếu giới tính nam giới, điều này ở bệnh nhân xơ gan do rượu càng thấy rõ. 60% số người bệnh nam xuất hiện teo tinh hoàn, 40% người bệnh nam kèm phát triển vú to, thường gặp estrogen tăng cao. Người bệnh xơ gan nữ giới lại thường xảy ra hiện tượng teo vú và tử cung, cũng như giảm lượng kinh nguyệt.
Trong điều trị rối loạn chức năng tình dục ở người bệnh xơ gan, chủ yếu thông qua cải thiện tình trạng dinh dưỡng của người bệnh để đặt hiệu quả điều trị. Đôi lúc cũng có thể cho người bệnh dùng thuốc chữa liệt dương, nhưng hiệu quả điều trị cho đến nay còn đang lượng giá.
Bệnh van 2 lá
Cho dù mắc bệnh hẹp van 2 lá rất nhẹ, người bệnh khi giao hợp cũng có thể làm tăng áp lực các mao mạch phổi, theo đó gây khó thở và ho khạc, thậm chí rung tâm nhĩ mà không thể sinh hoạt tình dục.
Khi hở van 2 lá nghiêm trọng cũng có thể gây suy nhược và khó thở mà không thể sinh hoạt tình dục.
Tuy nhiên, sau khi điều trị bằng phẫu thuật, phần nhiều người bệnh sau khi ổn định, vẫn có thể tái hưởng lạc thú gối chăn.
Suy giảm chức năng tuyến thượng thận nguyên phát
Còn gọi là chứng Addison hoặc chứng suy giảm glucocorticoid, người bệnh sẽ phát sinh hiện tượng liệt dương. Biểu hiện điển hình là gầy ốm, suy nhược, chán ăn, tức ngực buồn nôn, đau bụng và dễ mệt, một số bộ phận cơ thể xuất hiện sắc sạm. Người bệnh nam thường xuất hiện suy giảm ham muốn, điều này có liên quan với suy nhược cơ thể, đây thuộc “bệnh tự miễn”, kháng thể tuyến sinh dục sẽ làm tổn thương tinh hoàn.
Người bệnh nữ giới sẽ suy giảm ham muốn hoặc giảm cực khoái - giảm androgen được vỏ thượng thận bài tiết - gây ra. Nếu điều trị cortisol không cải thiện được tình trạng ham muốn của người bệnh, để đảm bảo niềm hạnh phúc của phái đẹp, có thể điều trị bằng androgen dạng uống liều thấp thích đáng.
Tăng năng tuyến giáp trạng
Tăng năng giáp trạng, bao gồm chứng ngộ độc tuyến giáp trạng, đều dẫn đến rối loạn chức năng tình dục. Người bệnh có biểu hiện “năng động tình dục”, nhưng đôi lúc nam giới trái lại sẽ kèm liệt dương. Khi bệnh xảy ra ở người bệnh trẻ tuổi, thường do hành vi tình dục quá năng động mà bị ngộ nhận đã mắc bệnh tâm thần.
Nguyên nhân gây liệt dương phần nhiều mang tính thứ phát, bao gồm thay đổi chuyển hóa của androgen và estrogen…, nam giới cũng có thể phát triển vú to. Người bệnh tăng tuyến giáp thường kèm bệnh gan và bệnh tim mạch, càng dễ xảy ra liệt dương.
Nhược năng tuyến giáp trạng
Cả nam lẫn nữ nhược năng tuyến giáp trạng đều có biểu hiện suy giảm ham muốn tình dục. Nữ giới còn kèm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
Khoảng một nửa số người bệnh nam sẽ xảy ra liệt dương. Nguyên nhân làm giảm ham muốn gồm nhiều mặt, chẳng hạn, bệnh diễn biến tiêu hao tinh lực của người bệnh, tinh hoàn và androgen do vỏ thượng thận tiết ra giảm xuống, tăng bài tiết prolactin… Người bệnh nhược năng tuyến giáp trạng khả năng sinh tinh trùng cũng bị tổn thương.
Lupus ban đỏ
Nguyên nhân gây Lupus ban đỏ chưa rõ, thường phát sinh ở cô gái dậy thì, dẫn đến ảnh hưởng khả năng tình dục nặng hay nhẹ khác nhau tùy từng người, có thể có suy giảm khả năng tình dục, vùng giao hợp bị ảnh hưởng, hoặc âm đạo lở loét, âm đạo giảm chất nhờn mà làm cho giao hợp khó khăn.
Việc điều trị bệnh này bằng steroid sẽ xuất hiện béo phì, cũng dễ lây viêm âm đạo; nếu đồng thời dùng thuốc chữa cao huyết áp và hội chứng suy thận, sẽ làm giảm khả năng tình dục, phạm vi ảnh hưởng càng lớn hơn.
Chứng Cushing
Chứng Cushing, tức tăng năng tuyến thượng thận, sẽ gây rối loạn chức năng tuyến sinh dục và khả năng tình dục, cũng như kèm hiện tượng tăng huyết áp. Người bệnh nam giới thường mất đi ham muốn, đồng thời còn xuất hiện liệt dương và thiếu tinh trùng, thậm chí dẫn đến vô sinh.
Người mắc chứng bệnh này, nếu dùng thuốc khống chế tăng huyết áp, có thể phát sinh đau cơ tim, nhức xương, chứng âu lo và bệnh đái tháo đường, đều có tác dụng xấu đối với khả năng tình dục của người bệnh.
Chứng béo phì
Số người béo phì tăng lên, người bị rối loạn khả năng tình dục cũng tăng lên tương ứng. Trong đó, nam giới mắc chứng béo phì đôi lúc xuất hiện giảm mức testosterone trong máu, tăng mức ostrogen, theo đó làm giảm khả năng tình dục của nam giới. Nữ giới mắc chứng béo phì có tỉ lệ rối loạn kinh nguyệt rất cao, nếu mức androgen tự do tăng cao sẽ xuất hiện chứng rậm lông, tắt kinh, thậm chí làm mất lạc thú tình dục.
Ngoài ra, người béo phì dễ mắc bệnh đái tháo đường hoặc bệnh tăng huyết áp, cũng dễ xuất hiện rối loạn khả năng tình dục.
Cao huyết áp
Khi mắc bệnh cao huyết áp, ngoài ảnh hưởng khả năng tình dục từ việc dùng thuốc ra, thường nên tránh sinh hoạt tình dục thái quá, nhằm giảm gánh nặng đối với hệ thần kinh và tim - phổi. Bởi lẽ giao hợp có thể làm tăng huyết áp, dẫn đến vỡ mạch máu não, xảy ra đột quỵ (trúng phong), thậm chí hôn mê tử vong; nó có thể làm nhịp tim nhanh, thiếu máu cơ tim mà phát sinh nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Ngoài ra, khi giao hợp nếu xảy ra bất ổn như nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, nên đình chỉ giao hợp, thậm chí đi đến bác sĩ, cho nên, người ta nói rằng hạnh phúc của người bệnh cao huyết áp trước tiên là khống chế được huyết áp, trước khi tiến hành sinh hoạt có thể đo huyết áp, khi huyết áp tâm thu không vượt quá 160mmHg, thì có thể “hành sự” thích hợp.
DS. BÀNG CẨM
LỜI KHUYÊN CỦA THẦY THUỐC
Những bệnh gây ra vấn đề rối loạn khả năng tình dục, tuyệt đại đa số thông qua điều trị thích đáng đều có thể cải thiện. Mưu cầu “vui sướng” là hợp lý, người bệnh mạn tính tuyệt đối không tự ti, chỉ cần tiếp nhận điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc, phần đông sẽ cải thiện được khả năng tình dục, cân bằng được giữa hai mặt tình dục và sức khỏe, làm cho đời sống tình dục đạt được sự hài hòa và mỹ mãn.
