Sau một thời gian dài liên tục giảm, từ năm 2004 đến nay, bệnh dại có xu hướng tăng. Với con đường lây truyền từ động vật sang người và tỷ lệ tử vong là 100%, bệnh dại rất nguy hiểm đối với sức khỏe con người. Tại một số tỉnh phía Bắc hiện nay đã ghi nhận một số ca tử vong do bệnh dại.
Không tiêm phòng, 100% tử vong
Tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 2 trường hợp tử vong do bệnh dại vào tháng 5 tại huyện Chương Mỹ (ngày 7/5) và tại huyện Sóc Sơn (10/5) sau 2 năm vắng bóng. Một số ca tử vong do bệnh dại cũng đã xuất hiện ở Thanh Hóa, Tuyên Quang, Yên Bái. Ở Phú Thọ, từ đầu năm đến nay ghi nhận 1.721 người bị phơi nhiễm với bệnh dại phải điều trị dự phòng, tăng 199 ca so với cùng kỳ năm 2013. Ổ dịch dại đang xuất hiện tại 3 xã Yên Kỳ (huyện Hạ Hòa), xã Võ Lao và thị trấn Thanh Ba (huyện Thanh Ba). Theo Trung tâm Y tế dự phòng Phú Thọ, thời tiết nắng nóng như hiện nay sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh dại ở vật nuôi, nhất là ở các ổ dịch cũ. Chủ yếu thể dại câm lặng chiếm tỷ lệ khá lớn, rất khó phát hiện, gây nguy cơ bùng phát, nguy hiểm đến tính mạng con người.
Bên cạnh đó, các trường hợp phơi nhiễm với virut dại cũng sẽ tiếp tục tăng cao do chó mèo cắn hoặc tiếp xúc với chó mèo mắc bệnh, chó mèo cắn cào nhưng không tới cơ sở y tế để tư vấn, chăm sóc, tiêm phòng vaccin... Đáng chú ý, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nhiều người dân khi bị chó, mèo dại cắn do nhận thức chưa cao, nên còn tìm đến thuốc Nam với hy vọng chữa được. Để khống chế bệnh dại trên trên địa bàn, tỉnh Phú Thọ đang quyết liệt triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống bệnh dại, trong đó ngành y tế tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền và nâng cao hiểu biết, nhận thức về bệnh dại cho nhân dân. Tỉnh cũng tăng cường nhân lực tại 14 điểm cung cấp dịch vụ tiêm phòng của Trung tâm Y tế dự phòng trên địa bàn tỉnh, đảm bảo đủ vaccin phục vụ người dân đến tiêm phòng bệnh dại... Kết quả khảo sát cho thấy 100% trường hợp tử vong đều không đi tư vấn và tiêm vaccin/kháng huyết thanh phòng bệnh dại.
Xin đừng chủ quan
Thật lạ lùng khi hệ thống y tế cơ sở và y tế thôn bản năm nào cũng ra sức tuyên truyền về phòng chống bệnh dại nhưng người dân vẫn hết sức chủ quan. Nhiều địa phương đã miễn giảm giá vaccin tiêm phòng bệnh dại nhưng người dân vẫn không chịu đi tiêm, chỉ vì chủ quan và tiếc tiền?! Cần thẳng thắn thừa nhận, không ít lãnh đạo địa phương cũng còn tâm lý chủ quan dẫn đến tình trạng tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại thời gian gần đây rất thấp. Đây là mối lo ngại lớn vì bệnh dại là bệnh lây truyền từ động vật sang người.
Để khống chế bệnh dại ở Việt Nam, GS.TS. Nguyễn Trần Hiển - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, thời gian tới, việc quan trọng đầu tiên là chính quyền các cấp phải nâng cao tinh thần trách nhiệm hơn nữa trong việc tổ chức, triển khai các hoạt động phòng chống bệnh dại trên địa bàn, huy động các ban ngành đoàn thể cùng người dân chủ động tham gia tích cực phòng chống bệnh dại. Trong đó, biện pháp chủ yếu là quản lý đàn chó vì không có chó dại thì sẽ không có bệnh dại ở người.
Bên cạnh đó, các cấp chính quyền cần phải dự phòng chủ động tích cực trước khi bị chó dại cắn cho nhóm người có nguy cơ cao như cán bộ thú y đi bắt chó, tiêm phòng cho chó, người giết mổ chó...
Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, ông Hoàng Đức Hạnh khuyến cáo: “Để phòng được bệnh trên người thì phải ngăn được bệnh trên đàn chó, mèo... Việc này cần sự vào cuộc quyết liệt của ngành nông nghiệp. Người dân bị chó cắn cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, tiêm vaccin phòng dại”.
Bệnh dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do virut dại có tên khoa học Rhabdovirus gây nên. Ðộng vật bị bệnh dại truyền virut dại sang người qua vết cắn, vết cào, vết xước trên da và niêm mạc bị tổn thương.
Mùa hè, thời tiết nắng nóng là môi trường thuận lợi cho bệnh dại phát triển, vì thế, có hạn chế được tỷ lệ mắc và tử vong hay không phụ thuộc rất nhiều vào ý thức cũng như kiến thức phòng bệnh của người dân.
Hoàng Tuấn
