Trước đó, ngày 05/10/2019, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc - Trung tâm Sản Nhi (Phú Thọ) tiếp nhận một bệnh nhi 03 tháng tuổi từ TTYT huyện Tân Sơn chuyển đến trong tình trạng trẻ khó thở, suy hô hấp, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, ý thức lơ mơ, da vàng xạm toàn thân, niêm mạc nhợt, tiểu màu đỏ sậm, rốn lồi thoát vị, bụng chướng, gan to.
Qua tìm hiểu từ người thân về bệnh sử của trẻ được biết: Trẻ sinh thường, lúc sinh nặng 3500 gram, chưa được xét nghiệm sàng lọc để phát hiện các bệnh lý bẩm sinh. Sau sinh thỉnh thoảng trẻ bị tiêu chảy, phân có bọt và đỏ xung quanh hậu môn, gia đình đãcho trẻ uống và đắp thuốc nam. Trước khi vào viện 3 ngày trẻ ho, sốt, ho có đờm, khó thở khò khè.
Gia đình chưa đi khám khám ở các cơ sở y tế mà đã dùng thuốc nam của thầy lang nấu cho mẹ và con uống, nhưng tình trạng bệnh ngày càng nặng, trẻ khó thở, tím tái toàn thân. Gia đình đưa vào Trung tâm y tế huyện Tân Sơn, sau khi khám xét, phát hiện trẻ trong tình trạng nặng đã được các bác sĩ cấp cứu và chuyển gấp đến Trung tâm Sản Nhi – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Thạc sĩ Y học Cao Việt Hưng – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc cho biết: Trẻ vào viện trong tình trạng suy hô hấp nặng, nhiễm trùng, vàng da ứ mật, thiếu máu đã được khám xét chu đáo, chống suy hô hấp, trụy tim mạch, duy trì các chức năng sống, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để có chẩn đoán xác định và có biện pháp điều trị tích cực nhất.
Bệnh nhân được chăm sóc tích cực.
"Qua khám xét và tổng hợp các kết quả cận lâm sàng: xét nghiệm máu, chụp X-quang trẻ được chẩn đoán: Suy hô hấp độ III – viêm phổi nặng/ chưa loại trừ ngộ độc thuốc nam. Các biện pháp hồi sức tích cực được thực hiện: thở máy không nhâp (NCPAP), hồi sức tuần hoàn, đặt monitor theo dõi…. Tuy nhiên diễn biến bệnh vẫn nặng lên, không đáp ứng với thở máy NCPAP, oxy hóa máu không đảm bảo, huyết áp tụt và đi vào tình trạng shock" - BS. Hưng cho biết.
Các bác sĩ đã áp dụng các biện pháp hồi sức nâng cao như thở máy qua nội khí quản với phương thức thở mới nhất áp dụng cho trẻ bị suy hô hấp nặng, dùng các thuốc trợ tim mạch để duy trì huyết áp. Đồng thời tiến hành các thủ thuật chuyên sâu như đặt catheter động mạch để theo dõi huyết áp liên tục trên máy monitoring. Đặt catheter tĩnh mạch trung tâm theo dõi áp lực tĩnh mạch trung tâm. Phối hợp kháng có phổ tác dụng rộng theo phác đồ.
Kết quả chụp X-quang phổi: tổn thương dạng nốt mờ, đông đặc khắp hai phế trường, tổn thương gan nặng: men gan tăng cao gấp 5 lần bình thường, tình trạng ứ mật bilirubin tăng gấp 10 lần bình thường.
Sau 6 giờ hồi sức tích cực, tình trạng trẻ vẫn rất nguy kịch và có xu hướng nặng dần lên: không đáp ứng với thuốc vận mạch. Xét nghiệm khí máu động mạch toan chuyển hóa nặng và tăng dần. Trên film chụp Xquang thấy tổn thương nhanh và lan tỏa khắp 2 phế trường, tình trạng trao đổi khí kém, oxy máu giảm thấp, CO2 trong máu tăng rất cao. Bệnh nhi đi vào tình trạng sốc nhiểm khuẩn –ARSD – suy đa tạng, vô niệu do nhiễm khuẩn nặng kết hợp với ngộ độc thuốc nam..
Bệnh nhi được tiến hành siêu lọc máu liên tục để nhằm loại bỏ các độc tố, các chất trung gian gây viêm, điều chỉnh rối loạn toan kiềm, cân bằng nước và điện giải, đuy trì các biện hồi sức tuần hoàn và hô hấp.
Các bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân.
Sau 12 giờ hồi sức tích cực và siêu lọc máu, bệnh nhi bắt đầu đáp ứng với các biện pháp điều trị: đã có nước tiểu trở lại, huyết động ổn định hơn, tình trạng toan hóa máu bắt đầu cải thiện.
Sau 24 giờ lọc máu, đã giảm được liều các thuốc vận mạch, thận đã hoạt động trở lại, nước tiểu > 4ml/kg/h. Tiếp tục lọc máu với quả lọc thứ 2 và kéo dài đến 50 giờ, tình trạng bệnh nhi đã được cải thiện rõ rệt: dừng các thuốc vận mạch, tình trạng hô hấp tốt hơn, oxy hóa máu được cải thiện.
Sau 6 ngày, bằng các biện pháp hồi sức tích cực, chăm sóc toàn diện, bệnh nhi ổn định, chụp CTscaner phổi đã hồi phục tốt,tiến hành caicai thở máy và rút ống nội khí quản. Trẻ đã tự thở vàdần không phụ thuộc o xy. Các chức năng sống hồi phục và ổn định hoàn toàn, bệnh nhi được ra viện sau 24 ngày điều trị.
Theo BS. Hưng, bệnh nhi trong tình trạng nguy kịch, nguy cơ tử vong cao đã được cứu sống, từ thành công này chúng tôi đánh giá cao vai trò của tuyến dưới đã khám, cấp cứu kịp thời, đánh giá đúng tình trạng bệnh lý, chuyển tuyến kịp thời và đảm bảo an toàn chuyển viện.
Gia đình tuyệt đối không được chủ quan tự ý mua và dùng thuốc, đặc biệt là những loại thuốc nam không rõ thành phần, nguồn gốc và những mẹo dân gian được truyền miệng vì có thể gây suy gan, suy thận cho trẻ và có thể dẫn tới hậu quả khôn lường. Khi trẻ có dấu hiệu bất thường nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị hiện đại và những bác sĩ giàu kinh nghiệm để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
