Liên quan đến vụ việc bắt giữ 1,2 tấn lá “khat” chứa chất ma túy cực mạnh qua đường cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất vừa bị triệt phá, cơ quan chức năng nhận định, lá “khat” còn có tên gọi khác là lá “thiên đường” được cho là độc hại hơn ma túy thông thường hàng trăm lần. Đáng lo ngại, hiện các đối tượng gốc Phi cầm đầu các đường dây này đang đẩy mạnh việc dùng Việt Nam làm địa bàn trung chuyển lá “khat”.
Mới đây nhất, lực lượng chức năng đã chặn bắt 336kg lá khô lạ, thường gọi là lá “khat”, chứa chất ma túy cathinone cực mạnh. Qua điều tra mở rộng, phát hiện thêm 100kg từ một công ty nhập khẩu do đối tượng gốc Phi điều hành. Được biết, đây là vụ thứ 5 mà các đơn vị phối hợp đã chặn bắt tại sân bay trong thời gian gần đây, gồm có 4 vụ nhập khẩu từ châu Phi và 1 vụ xuất khẩu đi Mỹ. Tổng cộng cơ quan chức năng thu hơn 1,2 tấn lá “khat”, nếu vận chuyển trót lọt qua thị trường châu Âu hay Mỹ sẽ có giá hơn 2,2 triệu USD. Đáng nói là quá trình nhập - xuất khẩu này, lá “khat” được khai báo là chè xanh, chè đen, do các công ty ở địa bàn TP.HCM làm thủ tục mà các công ty này do các đối tượng gốc Phi điều hành.
Số lá “khat” nằm trong lô hàng trên 300kg được nhập theo đường hàng hóa.
Lo ngại Việt Nam là điểm trung chuyển lá “khat”
Theo các cán bộ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C47) - Bộ Công an phân tích, hiện các đường dây do các đối tượng gốc Phi cầm đầu đang đẩy mạnh việc dùng Việt Nam làm địa bàn trung chuyển lá “khat”. Theo đó, lá “khat” sẽ được nhập khẩu từ các nước châu Phi về Việt Nam bằng thủ đoạn tinh vi và xuất đi các thị trường khác, chủ yếu là Mỹ, cũng bằng thủ đoạn cực kỳ tinh vi. Cụ thể, các đối tượng gốc Phi nhập khẩu lá “khat” vào nội địa bằng đường gửi hàng hóa, quà biếu khai nhận là các loại chè ngoại. Sau đó, các doanh nghiệp do các đối tượng gốc Phi cầm đầu sẽ tiến hành một công đoạn tinh vi, khai báo lá “khat” là lá “henna”, có xuất xứ tại Việt Nam, dùng để chế tạo mỹ phẩm, tạo mực xăm nghệ thuật. Chính vì khai báo trên, một khối lượng lớn lá “khat” với danh nghĩa lá “henna” được Cục Kiểm dịch thực vật của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp giấy phép xuất khẩu. Các doanh nghiệp do các đối tượng gốc Phi đã khai báo gian dối, đưa lô hàng này vào diện luồng xanh, được miễn kiểm tra hải quan, nhằm mục đích xuất khẩu lá “khat” đi nước ngoài. Hiện các lực lượng chức năng đang mở rộng điều tra làm rõ vụ việc và các đối tượng có liên quan, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Sự nguy hiểm khôn lường của lá “khat”
Các chuyên gia nghiên cứu nhận định, những năm gần đây, tại Mỹ và nhiều nước châu Âu khác liệt lá “khat” vào danh mục ma túy cực kỳ nguy hiểm. Lá “khat” còn gọi là lá “thiên đường” được trồng, sử dụng và buôn bán ở nhiều nước châu Phi. Loại lá này có chứa chất cathinone, có mức độ nguy hiểm hơn ma túy đá gấp nhiều lần và độc hại hơn các loại ma túy thông thường gấp 500 lần. Ở nhiều nước châu Phi, người ta sử dụng lá “khat” như nhai trầu hay phơi khô, chế biến thành nước để uống như uống cà phê. Tuy nhiên, thực tế, lá “khat” có những tác hại khôn lường mà theo các nghiên cứu thì người sử dụng loại lá ma túy này có các biểu hiện như: mắt bị mờ, rối loạn tâm thần, gây ảo giác, trở nên hung hăng bất thường, tăng nhịp tim, phá vỡ các hệ cơ và xương của cơ thể. Người dùng lá “khat” được cho là cực kỳ khó cai nghiện hơn nhiều loại ma túy khác và khả năng dẫn đến tử vong cũng rất cao.
Cơ quan Hải quan lấy mẫu giám định lá “khat”.
Cục C47, Bộ Công an cũng cho biết, hiện ở TP.HCM cũng như các tỉnh thành chưa ghi nhận về người nghiện lá “khat”, mà bước đầu xác định các đối tượng gốc Phi sử dụng Việt Nam như là nước trung chuyển loại lá ma túy này đi các nước thứ ba. Tuy nhiên, từ việc thẩm lậu lá “khat” vào Việt Nam cho đến việc sử dụng là chuyện... đơn giản. Do đó, các cơ quan chức năng ngoài việc phòng chống các loại ma túy thông thường khác thì vẫn nỗ lực chặn bắt các ngả đường thẩm lậu loại ma túy lạ, như lá “khat” vào nội địa.
Liên quan đến thực trạng tội phạm vận chuyển ma túy qua đường hàng không, Đại tá Phạm Văn Chình - Phó Cục trưởng Cục C47, Bộ Công an cho biết, lợi dụng việc đi lại thuận tiện, nhanh chóng, đối tượng phạm tội ma túy đã vận chuyển ma túy qua tuyến hàng không ngày càng gia tăng. Đặc biệt, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy trên tuyến hàng không ngày càng tinh vi; đối tượng vận chuyển ma túy thường xuyên thay đổi quy luật hoạt động, các đối tượng gốc Phi cư trú ở các nước Đông Nam Á cấu kết với các đối tượng ở các nước Tây Phi hình thành các đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy. Để góp phần đấu tranh có hiệu quả với tội phạm ma túy trên tuyến hàng không, Cục C47 đề nghị Ủy ban Quốc gia Phòng, chống HIV/AIDS và ma túy, mại dâm nghiên cứu mô hình phối hợp lực lượng của một số nước Asean như: Thái Lan, Philippines, qua đó có thể thành lập tổ liên ngành gồm các lực lượng công an, hải quan, hàng không ở các sân bay quốc tế lớn như: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng để có sự chỉ đạo thống nhất, phối hợp đấu tranh và xử lý kịp thời các vụ việc liên quan đến tội phạm ma túy có hiệu quả, góp phần để công tác phòng ngừa ma túy tuyến hàng không đạt kết quả cao, giảm tình hình tội phạm ma túy trên tuyến này.