Hơn 10 năm nay, ước vọng cháy bỏng về một cây cầu kiên cố bắc qua sông Cái nối liền hai nửa của xã Vĩnh Ngọc (TP. Nha Trang) luôn thường trực trên từng khuôn mặt khắc khổ, mỏi mệt, lo âu của người dân nơi đây.
Vừa đi vừa run
Nhìn dòng nước đục ngầu chia cắt các khu dân cư bởi cầu Phú Kiểng đã bị các trận mưa bão cuối năm 2017 làm hỏng, ông Lê Văn Hậu thổn thức: “Người ta rầm rộ đầu tư đủ thứ nhưng cây cầu này thì mãi không thấy rục rịch gì. Sau mỗi mùa mưa, khổ ải vô cùng bởi chẳng còn cầu mà đi. Có lúc thì bị nước cuốn phăng, có lúc thì chủ đầu tư lật đật tháo dỡ. Cả tháng nay không có cầu. Nửa xã bên này muốn sang nửa xã bên kia phải lòng vòng rất xa”.
Khi vắng người nhất thì chốt lưu thông đầu cầu vẫn ùn tắc.
Không có cầu thì khổ nhưng có cầu thì nỗi bất an cũng luôn thường trực bởi cầu chỉ được làm bằng những tấm ván cũ mục. Đã có hơn 10 lần chúng tôi lưu thông qua cây cầu Phú Kiểng dài hơn 400m này, lần nào cũng có chung một cảm giác run lên bần bật. Những sợi dây mỏng manh gắn kết các thanh ván được chống lên bởi những cọc gỗ mục nát vắt vẻo như tơ nhện, vài chiếc xe trên cầu là nghe tiếng kêu răng rắc từ dầm cầu. Vừa động viên nhưng cũng là lời than đầy xót xa, chị Trần Thị Lụa (54 tuổi, thôn Hòn Nghê 1) cho biết: Cầu này rất quan trọng, nối liền giữa 3 thôn Xuân Ngọc, Hòn Nghê 1, Hòn Nghê 2 với 5 thôn khác của xã Vĩnh Ngọc, đồng thời là cửa ngõ cho một nửa xã Vĩnh Ngọc thông thương ra bên ngoài. Muốn vào trung tâm thành phố thuận tiện buộc phải đi qua cầu này. Nhưng đã có 3 lần tôi bật khóc ở đây. Một lần cháu gái bệnh nặng tránh xe người khác, dầm cầu rung lên bần bật, từng tấm ván mục rớt lả tả. Tôi văng ra khỏi xe, chân thọt xuống kẽ ván cầu, khi rút lên được thì máu me chảy ra đau buốt lên tận óc. Hai lần sau thì bạn thân mất, chạy vội qua cầu cho kịp giờ đưa tiễn, khi tránh xe cũng bị văng ra lan can, rơi xuống nước, may mà biết bơi”.
Theo UBND xã Vĩnh Ngọc thì hơn 10 năm trước chưa có cầu gỗ, người dân phải qua cầu bằng ghe, xuồng. Những ngày nước lớn, sông nhiều biến động, lật tàu, ghe liên tục. Sau đó, một hộ tư nhân đứng ra bắc cây cầu gỗ cheo leo này. Tai nạn hay các vụ va quẹt thống kê không xuể được. Với những người già và trẻ em, khi qua cầu này là một cực hình. Bà Nguyễn Thị Hà (64 tuổi, thôn Hòn Nghê 2) cho hay: “Tôi già rồi, mắt kém, mỗi lúc đi qua cầu lại thấy sợ, không dám đi. Chỉ cần dừng lại tránh xe khác mà mất tập trung trong tích tắc là lọt thỏm chân xuống cầu lúc nào không hay. Tôi còn nhớ cách đây vài tháng chạy xe đạp qua thăm cháu gái mới sinh, chỉ vì tránh chiếc xe máy mà tôi suýt rớt xuống cầu. Biết hiểm nguy, có thể mất mạng nhưng không lẽ cứ ru rú trong nhà quanh năm suốt tháng. Cháu gái sinh ở nhà sao đành”.
Cầu dài hơn 400m nên vừa đi vừa run.
Với những người dân ở 2 nửa của xã Vĩnh Ngọc là vậy, còn những khách lạ, có người đến cầu là bỏ ngay ý định chạy xe qua. Ông Trần Vân ở trung tâm TP. Nha Trang cho biết: Giữa một đô thị phát triển mà tồn tại cây cầu gỗ đầy hiểm nguy thế này thì buồn quá. Dân kêu ca mãi. Tôi có người quen ở đó nhưng mỗi lần muốn qua cầu phải nhờ người chở chứ đi bộ đã run rồi đừng nói gì chuyện chạy xe. Có lần các mố đinh trên mặt cầu nhô lên, chủ cầu chưa kịp gia cố, hàng chục xe lủng lốp, cái văng bên nọ, cái văng bên kia. Khiếp lắm. Mỗi lần cầu bị hỏng hay nước cuốn đi thì chủ đầu tư cầu cũng chỉ bắc tạm lại chứ đầu tư nhiều họ sợ khó thu hồi vốn”.
Nhịn ăn sáng để đóng phí
Người nhận bắc cây cầu gỗ này là ông Nguyễn Xuân Thuận. Sau khi dựng cầu, ông Thuận lập ngay một chốt chặn thu phí ở đầu cầu. Mỗi lần qua cầu phải nộp phí 3.000 đồng. Ông Thuận trình bày: Mùa mưa nào cầu cũng bị hư hỏng, để tránh bớt tổn thất, chủ đầu tư lại tháo dỡ ra. Làm chắc quá thì không có tiền nên cứ phải làm tạm bợ. Thu phí 3.000 thì cũng tạm đủ cho các khoản tiền và công ông đã chi ra mà thôi. Cầu treo tạm, rộng chưa đầy 1,5m nên ngay cả khi ít người qua lại nhất thì điểm chốt thu phí của ông Thuận cũng bị ùn tắc.
Người dân và trẻ em hai bên cầu không ngủ trưa và luôn giật mình vì tiếng ồn từ cầu
Sống mấy chục năm ở thôn Xuân Ngọc, ông Lê Bình buông cái nhìn đầy ngao ngán theo những nhịp cầu và bảo: Hầu hết người dân ở Vĩnh Ngọc đều nghèo, nhất là ở thôn Hòn Nghê 1, Hòn Nghê 2. Thế mà còn còng lưng lo tiền phí. Cứ nhẩm tính gia đình có mấy đứa con đi học, mỗi ngày gần chục lần đưa đón các cháu coi như mất tiêu mấy chục ngàn. Ông Quách Văn Xuyến (thợ phụ hồ) thở dài: Tôi và nhiều người ở đây nhiều hôm phải nhịn cả ăn sáng để dành tiền đóng phí cầu. Nhiều người buôn bán ở chợ Hòn Nghê cũng buồn bã cho biết: Không có cây cầu kiên cố khiến cho cuộc sống người dân Vĩnh Ngọc bị kìm hãm nhiều thứ. Trẻ em đi học cũng bất tiện. Những người buôn bán càng bất tiện hơn vì không dám chở nhiều đồ qua cầu. Có ngày lời được trăm ngàn thì chạy qua, chạy lại hết 30 ngàn đồng tiền phí cầu rồi, còn gì là lời lãi nữa. Những lễ hội, những hoạt động văn hóa lớn ở trung tâm TP. Nha Trang, nhiều lúc người dân háo hức muốn đi nhưng nhìn ra cầu gỗ lại tắt lụi sự háo hức đó ngay. Em Quách Trần Lê Văn ôm bụng thở dài: Em thường đi học 2 buổi, qua cầu 4 lần nên không dám ăn sáng đâu, phải để tiền đóng cầu phí. Nhiều bạn khác của em cũng vậy. Chị Võ Thị Mỹ buôn bán quần áo trẻ em thường xuyên phải lưu thông qua cầu Phú Kiểng để đi giao đồ ngậm ngùi: Không có cầu thì không lưu thông được. Mà cầu tạm bắc lại cũng khổ. Buôn bán lời được vài đồng mà khách gọi thì phải đi đưa ngay. Có lần lời được 20 ngàn thì mất 12 ngàn tiền phí cầu vì chạy qua, chạy lại mấy lần.
Đến ngày 13/12, cầu Phú Kiểng vẫn chưa được nối lại, hai đầu cầu không có che chắn, biển cảnh báo - rất nguy hiểm.
Trăn trở và mong mỏi
Cứ mỗi khi trời nổi gió, ông Nguyễn Duy Hành lại ra cầu gỗ Phú Kiểng thả cái nhìn chất chứa nỗi buồn vô hạn. Tất cả buồn đau trỗi dậy như chuyện vừa hôm qua. Ông thốt lên: Một buổi tối cuối tháng 4/2013, trời trở gió nhẹ, chiếc cầu rung chuyển như tàu lá phập phồng trước gió, con trai ông là anh Nguyễn Duy An (lúc đó 23 tuổi) đi cùng bạn qua cầu thì rớt xuống sông tử nạn. Từ đó, cứ mỗi bận trở trời nhìn ra cầu là mắt ông lại ừng ực nỗi niềm. Rồi ông mong mỏi: Không có năm nào cầu không bị tháo ra rồi lắp lại một vài lần hết. Mỗi lần tháo ra, hàng ngàn người dân gần như bị cô lập. Tôi chỉ mong mỏi có cầu kiên cố để cuộc sống người dân nơi đây thuận tiện hơn, đỡ bất an hơn. Theo UBND xã Vĩnh Ngọc thì Dự án xây dựng cầu xi măng thay thế cho cầu gỗ lắc lẻo đã có chủ trương lâu rồi. Năm nào nhìn cầu bị cuốn trôi hoặc bị tháo dỡ khi có sự cố, địa phương cũng buồn lắm. Tuy nhiên, muốn dự án chuyển động thì phải chờ kinh phí, chờ quyết sách của cấp trên. Đây là dự án cấp thiết nhưng kinh phí lớn nên cũng chưa biết khi nào mới có thể thực hiện. Còn có một nỗi bất an khác đến với người dân sinh sống hai bên đầu cầu là từ sáng đến đêm khuya, mỗi khi có người lưu thông, các thanh ván trên cầu khua lên như pháo nổ, trẻ em liên tục giật mình và giấc ngủ trưa gần như xa lạ với họ. Từ nỗi bất an đó, họ cũng ước mơ sớm có cây cầu xi măng. Nhưng chẳng biết ước mơ đó bao giờ thành hiện thực. Bà Nguyễn Thị Hoa sống bên chân cầu gần trọn đời bộc bạch: Mình cũng chẳng còn được bao nhiêu nữa nên chỉ mong được thấy câu cầu xi măng. Lúc đó mùa mưa bão về, các cháu học sinh và những người già cũng đỡ cực hơn, không phải co cụm trong nhà nữa. Nhiều cụ già muốn đến người quen bên kia cầu để thăm nhau nhưng nhìn cây cầu tạm bợ là lại không dám đi nữa.