Bất cứ Bộ nào trong Chính phủ cũng phải là cơ quan quản lý nhà nước, hoạch định chính sách phát triển trong lĩnh vực mình quản lý mang tầm vóc quốc gia chứ không thể là cơ quan ban phát theo cơ chế xin cho. Dư luận quả thật ngỡ ngàng trước những quyết định thay đổi đến chóng mặt của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) trong khoảng một vài tháng gần đây.
Ngày 18/2 vì thấy một số cơ sở giáo dục mầm non tổ chức dạy ngoại ngữ thu tiền của phụ huynh nhưng không bảo đảm chất lượng và hiệu quả, ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ và việc thực hiện chương trình giáo dục nên có quyết định (QĐ) cấm tuyệt đối không dạy thêm ngoại ngữ cho trẻ, không quảng bá, tiếp thị các chương trình, phần mềm làm quen với ngoại ngữ.
Sau đúng một tháng, ngày 19/3, vẫn là Bộ GD&ĐT lại thấy những nơi có điều kiện và phụ huynh có nhu cầu, các cơ sở giáo dục mầm non được tổ chức thí điểm cho trẻ làm quen với ngoại ngữ khi bảo đảm điều kiện! Không hiểu điều kiện vật chất phải thế nào và các thầy cô đạt năng lực ngoại ngữ bậc 4 trở lên theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc có chịu về dạy mầm non không hay đây chỉ là cách “Cấm rồi phải xin sẽ cho”. Tùy tiện quá thể chứng tỏ Bộ không nắm được thực tế lĩnh vực mình quản lý để cơ sở và phụ huynh bất an sau mỗi QĐ.
Với hệ ĐH, trước mùa tuyển sinh, Bộ quyết định dừng tuyển sinh 207 ngành học hệ ĐH của 71 cơ sở đào tạo từ năm 2014 do không đáp ứng đủ các điều kiện quy định cũng khiến hàng vạn thí sinh nơm nớp lo trước cánh cửa mùa thi.
Thế rồi sau đó ít lâu, Bộ GD&ĐT họp báo công bố 62 ngành học bị dừng lại được tuyển sinh mà không ai hiểu được vì sao lại từ “dừng” đến “được”! Không lẽ 62 ngành học trên loáng cái có đủ 1 tiến sĩ, 3 thạc sĩ và 70% giảng viên cơ hữu ngay hay đấy là sự đối phó hoặc Bộ thích “dừng” để rồi có xin thì có cho?!
Lạ nữa là trong 207 ngành học bị dừng tuyển sinh chỉ có 62 ngành học được tiếp tục tuyển sinh theo công bố nhưng thực tế không phải thế. Hàng chục ngành học thuộc khối trường đào tạo nghệ thuật vẫn được tiếp tục tuyển sinh. Không lẽ vì có công văn từ Bộ VH-TT-DL nên dù có QĐ dừng nhưng có xin là cho hay Bộ giờ mới hiểu thêm một mảng đào tạo trong lĩnh vực mình quản lý rằng đào tạo nghệ sĩ với đào tạo cử nhân hoàn toàn khác nhau, một đằng là tư duy khoa học, một đằng là tư duy nghệ thuật. Vậy thì lời “đe” đến năm 2017 phải tiến sĩ, thạc sĩ dạy những môn cần năng khiếu nghệ thuật liệu có thể thực hiện hay chỉ là lời chữa ngượng như việc giấu bớt ngành học bị dừng lại được tiếp tục?
Ngay ngành học không phải ngành nghệ thuật, không có trong danh sách 62 ngành được tiếp tục tuyển sinh vẫn có những ngành học được tuyển sinh như hải dương học (Trường ĐH KHTN), công nghệ may (Trường ĐH SPKT TP. HCM), kế toán (Trường ĐH Tài chính-Marketing)... trong cuốn Những điều cần biết về tuyển sinh ĐH-CĐ năm 2014 thì chẳng thể hiểu ra sao!
Vấn đề không còn là chuyện cấm hay không cấm, dừng hay không dừng mà dư luận cần biết mỗi QĐ của Bộ GD&ĐT ban ra phải là kết quả của việc hoạch định chính sách phát triển giáo dục, đào tạo nước nhà để yên lòng dân và ổn định công việc của đội ngũ các thầy cô trên cả nước. Quan liêu, tùy tiện theo kiểu xin cho với những QĐ ngẫu hứng, thiếu thực tế và cơ sở khoa học cũng là vật cản lớn cản trở sự phát triển nước nhà, đặc biệt, GD-ĐT là công việc trồng người, trồng nhân lực lao động cho đất nước.
Một Ban chủ nhiệm HTX có thể ra quyết định và nhanh chóng thay đổi QĐ khác sau khi giải thích, xin lỗi bà con song một Bộ được giao trọng trách quản lý nhà nước về lĩnh vực đào tạo, phát triển con người thì không thể có những QĐ tù mù, thay đổi đến chóng mặt như trên huống lại không có đến một lời giải thích, xin lỗi rõ ràng ngoài việc ra QĐ được ban và hành.
Lê Quý Hiền