Chứng đàm hỏa quấy rối tâm là chỉ các chứng trạng do đàm với hỏa cấu kết với nhau quấy rối tâm thần mà sinh bệnh. Phần nhiều người mắc bệnh vốn tình chí uất kết, mừng giận thất thường dẫn đến đàm hỏa quấy rối ở trên, đàm thấp thịnh ở dưới, thấp uẩn tích lâu ngày hóa thành nhiệt mà sinh bệnh.
Tùy chứng mà dùng bài thuốc thích hợp:
Chứng tâm thần người cao tuổi: Do tuổi cao, tình chí không thư thái, hay tức giận làm hại đến can, làm can khí uất hóa hỏa, hỏa nung nấu tân dịch thành đàm, đàm hỏa quấy rối tâm, vít lấp tâm khiếu làm thần khí nghịch loạn mà sinh bệnh.
Biểu hiện: tâm phiền hồi hộp, nói năng lẫn lộn, cuồng táo vong động, đại tiện táo bón, rêu lưỡi nhớt, mạch sác.
Bài thuốc: Sinh thiết lạc: thiên môn 12g, quất hồng bì 8g, phục linh 8g, đan sâm 12g, đởm nam tinh 8g, liên kiều 8g, câu đằng 12g, mạch môn 12g, thạch xương bồ 8g, huyền sâm 12g, xuyên bối mẫu 12g, viễn chí (bỏ lõi) 6g, phục thần 8g, chu sa (thủy chế) 1,2g (khi thuốc nguội mới cho vào), sinh thiết lạc vừa đủ. Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống lúc đói.
Chứng bất mỵ (mất ngủ): Đàm hỏa quấy rối tâm, tâm thần không yên mà sinh chứng mất ngủ khi ngủ hay mê sảng.
Biểu hiện: Bệnh nhân khó ngủ có khi mất ngủ trắng đêm, tâm phiền, hay cáu giận đầu lưỡi đỏ, mạch huyền.
Bài thuốc: Thập vị ôn đởm thang: bán hạ (chế) 12g, phục linh 8g, nhân sâm 6g, viễn chí 6g, thục địa 8g, trần bì 12g, chỉ thực 8g, hắc táo nhân 12g, ngụ vị tử 6g, chích thảo 4g. Tùy theo chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.
Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống lúc đói.
Chứng trúng phong: Do tình chí thất thường, lo nghĩ tức giận, ăn uống kém lại không điều độ, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, cơ thể luôn mệt mỏi là nhân tố dẫn đến âm dương không điều hòa, âm bị hãm xuống dưới, dương nghịch lên trên, dương hóa thành hỏa kèm theo đàm quấy rối mà sinh bệnh.
Biểu hiện: Bệnh nhân bán thân bất toại, miệng mắt méo xệch, nói năng khó khăn, thần thức lơ mơ, miệng khô, trong người phiền táo, đại tiện táo bón, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác.
Bài thuốc: Thanh can thang: bạch thược 12g, đan bì 8g, chi tử 8g, đương qui 8g, xuyên khung 6g, sài hồ 6g. Tùy chứng trạng của bệnh nhân mà gia thêm vị cho thích hợp.
Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống lúc đói.
BS. Nguyễn Xuân Hướng
