Một cuốn sách mới đang được rất nhiều người tìm đọc trong những ngày gần đây - Đó là cuốn “Hủy diệt bất kỳ sự chuyển động” của nhà văn Mỹ Nick Turse. Cuốn sách đã tiết lộ sự thật về mức độ tàn bạo của quân đội Mỹ đối với dân thường Việt Nam trong suốt cuộc chiến tranh Việt Nam - cũng như người Mỹ đã đúc kết những bài học kinh nghiệm về kiểm soát thông tin và nó cũng được quân đội Mỹ đang áp dụng tại hai chiến trường Iraq và Afghanistan.
Chính sách của Mỹ tại Nam Việt Nam: ai chạy, là Việt Cộng
Tháng 3/1969, máy bay trực thăng của quân Mỹ trong lúc bay quần thảo tại phần phía Tây của miền Nam Việt Nam đã phát hiện một nhóm người Việt đang đốn củi. Quần thảo một hồi, nhóm phi công trực thăng Mỹ tỏ ra hăng tiết vịt khi không có bất kỳ tiều phu nào từ dưới đất nhìn lên trời. Nhưng nhóm tiều phu có lý do riêng của họ. Chính sách Mỹ tin rằng nếu như bất kỳ người Việt nào nhìn về phía các máy bay có nghĩa họ là Việt Cộng. Các phi công Mỹ bắt đầu thả các hộp hơi cay, gây ra một vụ hỏa hoạn. Khi các tiều phu chạy trốn, người Mỹ bay đuổi theo các dân thường dưới đất và vãi đạn súng máy, khu rừng già phút chốc tan hoang, giết chết mọi vật bên dưới. Cái chết của 8 tiều phu người Việt được hồ sơ của lính Mỹ ghi nhận là “hành động tiêu diệt kẻ thù”, nhưng oái oăm thay một cuộc điều tra sau đó đã hé lộ một sự thật trần trụi rằng nhóm tiều phu bị giết hại lại là những dân thường tay không vũ khí trong đó có một phụ nữ và trẻ em. Tuy nhiên, không lính Mỹ nào bị trừng trị thích đáng vì các hành vi dã man này. Tại sao? Bởi chính sách của người Mỹ đã “đào tạo” cho lính Mỹ cái suy nghĩ quân phiệt rằng nếu người Việt bỏ chạy, họ đích thị là Việt Cộng!
  Quyển sách “Hủy diệt bất kỳ sự chuyển động” của tác giả Nick Turse không chỉ ghi lại những tội ác của lĩnh Mỹ trong chiến tranh ở Việt Nam mà còn cả những bài học đắt giá cho Lầu Năm Góc. |
Nhà văn Nick Turse đã sử dụng câu chuyện về cái chết của những tiều phu đốn củi để phát triển thành các chủ đề tiêu điểm trong cuốn sách đang gây sóng gió trên đất Mỹ của ông, mang tựa đề Hủy diệt bất kỳ sự chuyển động. Trong đó nói rằng hành động tàn bạo của người Mỹ đã xảy ra khắp mọi nơi ở Việt Nam và thường không hề có bất kỳ hành động khiêu khích nào từ phía “kẻ thù”, rằng phần lớn cái chết của các dân thường chính là hệ quả tàn khốc của việc lạm dụng thừa mứa các loại vũ khí hiện đại. Nick Turse đã nhận được sự tán thưởng rộng rãi vì đã phơi bày sự thật nghiệt ngã về mức độ trải rộng các hành vi tàn bạo của quân Mỹ.
Trong khi có nhiều câu chuyện được tiết lộ, cũng có những câu chuyện được kể với những chi tiết dữ dội do chính những nạn nhân còn sống sót kể lại. Câu chuyện của Bùi Thị Hương là một ví dụ, năm 1966, lính thủy Mỹ đã bố ráp ngôi nhà của cô. 5 tên lính Mỹ đã thay nhau hãm hiếp cô gái trẻ, sau khi đã thỏa mãn thú tính, bọn chúng bắn Hương, người chồng đang đau ốm của cô cùng 4 người khác trong gia đình bao gồm đứa con trai 3 tuổi và con gái 5 tuổi. Khủng khiếp hơn, khi bọn lính thủy kiểm tra hiện trường, phát hiện đứa bé gái 5 tuổi vẫn còn thở, một đứa trong tốp lính đã nhấc khẩu súng rồi cùng những tên lính khác vừa cười hô hố vừa dùng chân đạp vào người đứa bé cho đến khi nó chết hẳn.
Bài học chiến lược của Lầu Năm Góc với các cuộc chiến tranh ở nước ngoài
Mục tiêu chính của quyển sách Hủy diệt bất kỳ sự chuyển động của Nick Turse là ghi lại những tội ác mà người Mỹ đã gieo rắc tại Việt Nam và các nước khác. Trong suốt hàng thập kỷ nghiên cứu, Nick Turse đã đi khắp nước Mỹ để phỏng vấn nhiều cựu binh chiến trường, đến Washington để lục tung các hồ sơ chiến tranh tại Cục lưu trữ Quốc gia, và đến Việt Nam để thực hiện những cuộc phỏng vấn với các nhân chứng và các nạn nhân còn sống sót. Vượt ra khỏi những hành vi tàn bạo của lính Mỹ, quyển sách của Nick Turse còn có một giá trị thực tiễn khác mà người Mỹ đang áp dụng. Liệu quyển sách của Nick thể hiện sự tương quan như thế nào về Việt Nam đối với những cuộc chiến tranh gần đây? Những bài học đắt giá nào mà Lầu Năm Góc đã có được trong cuộc chiến này? Một trong những nguồn chính mà Nick Turse khai thác là tài liệu từ Tổ chức chống tội phạm chiến tranh Việt Nam (VWCWG) - một ban hội thẩm bí mật của Lầu Năm Góc được giao nhiệm vụ xác định các giải pháp ngăn chặn các “bê bối” tội phạm chiến tranh trong tương lai.
Sự tồn tại của VWCWG là một bằng chứng cho thấy một thực tế rằng Lầu Năm Góc đang tìm cách để học những bài học về Việt Nam. Trong cuốn Hủy diệt bất kỳ sự chuyển động, Nick Turse đã mô tả diễn tiến khi mà Bộ Quốc phòng Mỹ đang ngày càng lo lắng về những câu chuyện ở Việt Nam. Như trong Chiến dịch Speedy Express, hủy diệt khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong khoảng thời gian 1968 - 1969. Ban đầu chiến dịch được người Mỹ tán dương vang dội vì số lượng xác “kẻ thù” có thể đếm được nhưng dần dần chân tướng của vụ việc được lôi ra ánh sáng bởi số lượng “kẻ thù” không phải là Việt Cộng mà phần lớn là dân thường bị giết hại. Nick Turse đã trích câu nói của một phóng viên tờ Newsweek, người này đã có được tài liệu thật sự về Chiến dịch Speedy Express, nói rằng các quan chức của Lầu Năm Góc nói với người phóng viên này “họ sợ có một thảm họa truyền thông hình thành từ Speedy Express và tất cả đều ngạc nhiên vì nó đã không xảy ra”.
Tuy nhiên, vài năm sau đó, “Thảm họa truyền thông cuối cùng cũng đã đến với các quan chức Lầu Năm Góc”. Nhưng Lầu Năm Góc cũng học bài khá nhanh. Nhìn lại các cuộc chiến tranh của Mỹ kể từ vụ 11/9, dễ thấy có một sự tương đồng với những gì từng xảy ra trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam, đặc biệt là nạn lạm sát thường dân. Và đây mới là chính sách khôn khéo mới của chính quyền Mỹ: gắn chặt hoạt động của các nhà báo vào việc kiểm soát truyền thông đại chúng hơn là cho phép họ tự do tác nghiệp như thời kỳ chiến tranh Việt Nam, đồng thời lắp đặt các bộ máy truyền thông hiện đại, rộng lớn để đủ sức đối phó với các khủng hoảng.
(Theo Daily Beast, 22/2/2013)
NGUYỄN THANH HẢI