Nghệ sĩ đoạt giải Grammy và bài hát về Chủ tịch Hồ Chí Minh
Bài hát The Ballad of Ho Chi Minh (Bài ca Hồ Chí Minh) được tác giả Ewan MacColl sáng tác vào năm 1954. Bài hát này trở nên nổi tiếng ở Việt Nam và các nước XHCN và được nhiều ca sỹ nước ngoài thể hiện bằng nhiều thứ tiếng. Lời bài hát là lời ngợi ca “vầng ánh dương” Hồ Chí Minh, người “từ chân lý sinh ra vì hòa bình”:
“Miền biển đông xa tít nơi chân trời người dân ở đó lầm than đói nghèo! Từ đau thương Người đi khắp năm châu lòng tin mặt trời chân lý sáng soi rọi chiếu tới dân lành. Hồ Hồ Hồ Chí Minh Hồ Hồ Hồ Chí Minh….”
Nhưng hiếm có ai biết rằng tác giả bài hát là một nhạc sỹ người Scotland từng đoạt giải Grammy. Bài hát được sáng tác bằng tiếng Anh nhưng thường chúng ta hay nghe phiên bản bằng các tiếng khác nhiều hơn.
Ewan MacColl, tác giả bài hát The Ballad of Ho Chi Minh (Bài ca Hồ Chí Minh) bên người bạn đời Peggy Seeger
Ewan MacColl (sinh năm 1915) yêu thích nhạc dân gian. Ông tham gia vào phong trào đấu tranh của công nhân và là một người yêu lý tưởng Cộng sản. Vào đêm nghe tin về chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954), Ewan MacColl đã nói với những người bạn của mình:
“Tại sao chiến thắng đặc biệt có ý nghĩa này lại xảy ra ở Việt Nam mà không phải ở một mảnh đất thuộc địa nào khác? Gần đây, tôi đã được đọc một cuốn sách quý, gồm nhiều bài viết của một số giáo sư sử học phương Đông và Pháp, Italia... Ca ngợi một nhân vật vĩ đại của thế kỷ XX. Đó là Cụ Hồ Chí Minh, nhà lãnh tụ vừa dẫn dắt nhân dân Việt Nam làm nên chiến thắng kiệt xuất Điện Biên Phủ ..”.
Chính chiến thắng vang dội địa cầu là cảm hứng để Ewan McColl viết nên giai điệu cho “Bài ca Hồ Chí Minh”. Nhịp điệu bài hát chính là làn điệu dân ca cổ Saxon để thể hiện tình cảm của người dân nước Anh dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
“Từ rừng Việt Bắc vào đến Tháp Mười. Hồ Chí Minh mùa xuân chứa chan muôn niềm tin. Người từ chân lý sinh ra vì tự do hoà bình. Người hiến dâng đời mình vì thế giới hòa bình. Hồ Hồ Hồ Chí Minh Hồ Hồ Hồ Chí Minh…..”, những lời ca đó đã thấm nhuần trong trái tim và tình cảm của nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới.
Trong đêm khai mạc Đại hội liên hoan quốc tế ca hát phản kháng chiến tranh tại La Habana, Cuba năm 1967, Ewan MacColl đã biểu diễn bài hát này cùng người bạn đời Peggy Seeger. Hàng tràng vỗ tay vang lên đề nghị biểu diễn lại. Vào năm 1972, ca khúc do ông viết tặng người bạn đời của mình “The First Time I Saw You” trở thành ca khúc nổi tiếng và giành giải Grammy.
Khi Đại hội năm 1967 kết thúc, vợ chồng Ewan Maccoll đã trao tặng bản nhạc Bài ca Hồ Chí Minh và ngoài bìa có ghi mấy câu thơ: “Trên đời có những vật không thể thay đổi. Có những con chim không khuất phục bao giờ. Có những tên người sống mãi với thời gian. Hồ Chí Minh.”
Người cha già kính yêu của dân tộc
Tờ New York Times trên mục “On This Day” (Ngày này năm xưa) đăng tải bài viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lọt vào danh sách các nhân vật chính trị nổi trội của thế kỷ 20, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người kiên định theo đuổi con đường giành độc lập cho dân tộc Việt Nam.
Tờ New York Times đã so sánh hình ảnh người cha già của dân tộc Việt Nam có đôi mắt sáng giống với hình ảnh Tổng thống George Washington, người khai sinh ra nước Mỹ. Mặc dù tên Người không gắn liền với những quảng trường, nhà máy, công trình xây dựng hay sân bay, nhưng tầm ảnh hưởng của Người là điều không thể nghi ngờ. Mọi người dân đều dành tình cảm cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Qua lời kể của nhà báo Ashmore từ tờ báo Arkansas Gazette, Bác Hồ, tên gọi mà người dân Việt Nam dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh là người có phong thái lịch thiệp, khiêm nhường và dễ mến. Bác Hồ khiến ông ngạc nhiên bởi kiến thức uyên thâm bằng tiếng Anh. Ngoài ra, nhà lãnh đạo còn có khả năng nói thành thạo tiếng Trung, tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng Nga.
Bài thơ “Thu dạ” trong tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ đã được Aileen Palmer dịch sang tiếng Anh. Trong những năm tháng long đong trên biển trong quá trình đi tìm đường cứu nước, chàng trai Nguyễn Tất Thành đã đọc các tác phẩm của các danh hào Shakespeare, Tolstoy, Marx, Zola. Và sau đó từng đặt chân lên đất Mỹ và am hiểu những giá trị trong bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ.
Bác Hồ được các em thiếu niên Nga chào đón nồng nhiệt, ngày 23/8/1957 (Nguồn ảnh: TASS/TTXVN)
Theo tờ New York Times, “Cực kỳ thân thiện và dễ mến” lời lời mô tả của nhà lãnh đạo Ấn Độ Jawaharla Nehru khi nói về Bác Hồ. Còn Paul Mus, một nhà đông phương học người Pháp từng có các buổi trò chuyện với Bác Hồ vào năm 1946 và 1947 đã nhận xét “Hồ Chí Minh là một nhà cách mạng không khoan nhượng, một vị Thánh của sự thật”.
Một vị thuyền trưởng hải quân Pháp từng có dịp quan sát nhà lãnh đạo Việt Nam trong vòng 3 tuần trên tàu của ông nhận định rằng Hồ Chí Minh là một người “thông minh, có phong thái, người có lý tưởng thiết tha cống hiến cho sự nghiệp”.
