Vậy axit benzoic là gì? Nó có được phép sử dụng làm chất bảo quản thực phẩm hay không? Để có cái nhìn khách quan hơn, SK&ĐS xin giới thiệu với độc giả bài viết dưới đây...
Axit benzoic là gì?
Axit benzoic là chất được sử dụng như một chất chống khuẩn, được dùng trong kem đánh răng, nước súc miệng, mỹ phẩm; dùng trong các sản phẩm khử mùi; sử dụng làm chất bảo quản trong thực phẩm và là một chất quan trọng để tổng hợp nhiều chất hữu cơ khác
BS. Trần Minh Thiệu (BV Trưng Vương, TP.HCM) cho biết: Năm 1875, người ta đã phát hiện ra khả năng kháng nấm của axit benzoic, do đó, nó đã được sử dụng làm bảo quản các trái cây có chứa benzoat. Sau này, axit benzoic là một thành phần của thuốc mỡ Whitfield được dùng để điều trị các bệnh về da như nấm da, giun đũa và chân của vận động viên. Axit benzoic còn là thành phần chính của kẹo cao su benzoin và cũng là thành phần chính trong cả hai loại thuốc benzoin và Friar’s balsam. Các sản phẩm thuốc sát trùng tại chỗ và thuốc hít thông mũi có chứa axit benzoic đã được sử dụng từ lâu.
Tuy nhiên, đầu những năm 1900, người ta đã chứng minh được axit benzoic và muối benzoate khi gặp vitamin C có trong thực phẩm sẽ tạo thành phản ứng sinh ra benzene. Mà benzene đã được kết luận là chất gây ung thư từ những năm 1980 và được khuyến cáo tránh hấp thu benzene qua đường thở (không khí ô nhiễm) hoặc đường ăn uống (thực phẩm).
Trên thị trường Mỹ vào năm 2008, các nhà khoa học của FDA (Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ) đã phát hiện benzene trong một số mẫu nước giải khát hoa quả có sử dụng muối benzoate làm chất bảo quản. Các nhà khoa học đã phân tích, đa số các loại rau củ quả, trái cây đều chứa vitamin C nên việc sử dụng muối benzoate trong quá trình bảo quản các sản phẩm từ rau củ quả, trái cây, nước chấm có ớt hay cà đều làm tăng nguy cơ sinh ra benzene.
Axit benzoic là một chất được phép sử dụng trong bảo quản thực phẩm.
Axit benzoic có phải là chất bị cấm sử dụng?
Trước những thông tin gây hoang mang dư luận như hiện nay, chúng tôi đã trao đổi với PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh - nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Bách khoa HN), PGS. Thịnh khẳng định: Axit benzoic là một phụ gia thực phẩm có khả năng chống lại vi sinh vật như nấm mốc, đặc biệt là nấm men. Và chất này không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới cũng được phép sử dụng trong công nghệ thực phẩm. Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm của Liên hiệp quốc (Codex) cho phép sử dụng axit benzoic để bảo quản thực phẩm với hàm lượng 0,1%.
Trong danh mục các chất phụ gia thực phẩm của Codex thì có rất nhiều nhưng không phải tất cả các chất phụ gia đó lại được sử dụng tại tất cả các quốc gia. Mỗi quốc gia, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, xã hội... sẽ lựa chọn chất phụ gia nào sử dụng ở nước mình. Vì thế, mặc dù một số nước, trong đó có Việt Nam cho phép sử dụng axit benzoic trong thực phẩm nhưng Nhật Bản lại không cho phép sử dụng. Ở Việt Nam, quy định của Bộ Y tế cho phép sử dụng axit benzoic với nồng độ tối đa 0,1%, tức 1g/1lít, 1g/1kg.
Tuy nhiên, nếu ăn nhiều axit benzoic cũng sẽ gây độc. Liều lượng axit benzoic gây độc ở người là 6mg/kg thể trọng. Nếu ăn nhiều axit benzoic, cơ thể sẽ bị ảnh hưởng vì glucocol dùng để tổng hợp protein sẽ bị mất do tác dụng với axit benzoic để giải độc. PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh cũng cho biết, nhiều người quan tâm hàm lượng, nồng độ của chất phụ gia này mà chưa chú ý tới lượng ăn vào. Ví dụ, ở ngưỡng 0,1% axit benzoic có trong thực phẩm là an toàn, nhưng chúng sẽ không còn an toàn nếu lượng ăn vào quá nhiều, vượt hàm lượng cho phép.