Trong khi đào hang bắt chuột trên cánh đồng, ông bác của em phát hiện một chiếc hũ có chứa mười thỏi bạc cổ bị chôn giấu từ lâu ở đó, có thể là từ xa xưa. Bác em cho rằng đây là bạc vô chủ bị chôn giấu nên quyền sở hữu nghiễm nhiên thuộc về bác ấy là người tìm thấy. Vậy theo quy định của pháp luật hiện hành, quan điểm của bác em có hợp tình hợp lý không?
Diễm Lê (Ba Vì, Hà Nội)
Trả lời:
1. Điều 187 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định: “1. Người phát hiện tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn hoặc công an cơ sở gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật”. Như vậy, khi phát hiện có 10 thỏi bạc cổ, bác của bạn phải báo cho UBND xã hoặc công an xã biết.
2. Việc xác lập quyền sở hữu đối với 10 thỏi bạc nói trên, Điều 240 Bộ luật Dân sự năm 2005 có quy định về việc xác lập quyền sở hữu đối với vật bị chôn giấu, bị chìm đắm được tìm thấy như sau: Vật bị chôn giấu, bị chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với vật đó được xác định như sau:
- Vật được tìm thấy là di tích lịch sử, văn hóa thì thuộc Nhà nước; người tìm thấy vật đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.
- Vật được tìm thấy không phải là di tích lịch sử, văn hóa mà có giá trị đến 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy; nếu vật tìm thấy có giá trị lớn hơn 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc Nhà nước.
Như vậy, nếu 10 thỏi bạc cổ nói trên sau khi được cơ quan chức năng xác định đó là cổ vật và thuộc vào di tích lịch sử, văn hóa thì quyền sở hữu nó sẽ thuộc về Nhà nước và bác sẽ được một khoản tiền theo quy định của pháp luật. Còn không thì nếu số thỏi bạc cổ đó có giá trị đến 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định (1.150.000 đồng) thì thuộc sở hữu của bác; nếu có giá trị lớn hơn thì bác bạn được hưởng giá trị bằng 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định cộng thêm 50% giá trị của phần vượt quá kia.
XH - BĐ