An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tháng cuối năm lại trở nên nóng bỏng. Đặc biệt, do địa bàn Hà Nội mở rộng, việc quản lý chất lượng rau, củ, quả và các mặt hàng tươi sống được đánh giá là một trong những thách thức lớn của thành phố trong dịp Tết Kỷ Sửu này.
Vi phạm vẫn nhiều
Nhóm hàng nóng bỏng nhất hiện nay phải kể đến thực phẩm: rau, củ, quả và sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Sức tiêu thụ các mặt hàng này tăng mạnh trong tháng Tết. Theo dự báo của Sở Công thương Hà Nội, trong tháng Tết, Hà Nội sẽ tiêu thụ 13.000 tấn thịt lợn (các tháng khác khoảng 10.000 tấn), thịt gia cầm khoảng 4.000 tấn, tăng thêm 1.000 tấn so với những tháng khác trong năm. Đặc biệt, lượng rau củ quả dự báo mức tiêu thụ trong tháng Tết sẽ lên tới khoảng 80.000 tấn và 12.000 tấn bánh, kẹo. "Đây là những mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, được bày bán ở khắp các nơi, từ siêu thị, đến các chợ chính, chợ cóc, vỉa hè... vì vậy chất lượng rất đáng lo ngại. Bên cạnh đó, thời điểm này, hàng lậu, hàng giả lại tràn về thị trường Hà Nội nhiều, lực lượng chuyên ngành lại mỏng, do đó không kiểm tra, kiểm soát triệt để được", bà Nguyễn Thị Như Mai - Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết. Từ tháng 11 đến nay, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội đã kiểm tra xử phạt 65 vụ việc vi phạm ATVSTP, xử phạt số tiền 140 triệu đồng, cùng với 280 triệu đồng hàng hóa tiêu thụ, tập trung vào những mặt hàng: bánh kẹo, hoa quả ngâm, ô mai... Bên cạnh đó, thống kê từ Sở Y tế Hà Nội trong công tác thanh, kiểm tra liên ngành trong lĩnh vực ATVSTP cho thấy, đoàn liên ngành đã tiến hành kiểm tra hơn 42.000 cơ sở, phát hiện 2.015 cơ sở vi phạm, phạt tiền 391 cơ sở với số tiền 247,860 triệu đồng. Việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATVSTP đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ cao ở tuyến quận, huyện cũng đạt 65%.
"Ngại kiểm tra, ngại xử lý"?
Vi phạm ATVSTP ngày một phức tạp trong dịp Tết, đây không phải là vi phạm mới, song việc xử lý đến nay vẫn khó khăn. Thậm chí, mặt hàng thực phẩm tươi sống, lực lượng chuyên ngành còn có tâm lý "ngại kiểm tra, ngại xử lý" bởi không có nơi bảo quản giữ hàng để chờ kiểm tra, kết luận.
Trung tá Hà Thế Hùng - Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an TP. Hà Nội) cho biết: "Chế tài xử lý trong lĩnh vực vi phạm ATVSTP còn nhẹ, mức xử phạt thấp, trong khi kho bãi bảo quản hàng vi phạm không có thì việc xử phạt lại phải chờ đợi người hay cơ quan chức năng có thẩm quyền mới xử phạt được". Trung tá Hùng dẫn chứng, thời gian trước, đoàn kiểm tra liên ngành thu giữ 10 tấn giò có hàn the, do không có kho bảo quản phải đi thuê kho. Kết quả, sau 2 năm, số hàng đó vẫn chưa được giải quyết, riêng số tiền điện để bảo quản đã lên tới 104 triệu đồng. Bên cạnh đó, vì không có kho thu giữ nên hàng phải để lại, rất dễ bị đánh tráo. Hà Nội vừa là địa bàn tiêu thụ hàng hóa lớn, nơi sản xuất, kinh doanh, song cũng chính là nơi hàng hóa từ biên giới tập kết để phân luồng đi các nơi khác. Mặt khác, UBND TP. Hà Nội nên phối hợp chặt chẽ với 4 Bộ: Y tế, Công thương, NN&PTNT và Công an đảm bảo ATVSTP hướng tới 1.000 năm Thăng Long. "Phải xây dựng một kế hoạch hoàn chỉnh, coi đây là một cuộc vận động mà các bộ, ngành phải đóng góp vào" - ông Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng Cục ATVSTP, Bộ Y tế nhận định. Còn theo đại diện Bộ NN&PTNT, trong tháng Tết, Hà Nội nên đặc biệt quan tâm kiểm tra đến rau, củ, quả, chè và thịt gia súc, gia cầm.
Kết quả kiểm tra các mẫu thịt gia súc trên địa bàn Hà Nội cho thấy, tỷ lệ thịt nhiễm khuẩn cao do khâu giết mổ mất vệ sinh. Hiện nay, việc giết mổ trên địa bàn Hà Nội chủ yếu bằng phương pháp thủ công, thậm chí giết mổ được thực hiện trên vỉa hè, tại hộ gia đình, hơn thế việc vận chuyển đến điểm tiêu thụ lại không có xe chuyên dụng.
Tiến Ngân