Ngày nay, khi đời sống nhân dân đã khá lên thì việc đi tham quan du lịch và tham gia các lễ hội là mong ước của nhiều người với tâm niệm đi để cầu phúc, cầu an… cho bản thân và cho gia quyến. Tuy nhiên việc đến các điểm du lịch, lễ hội đòi hỏi bạn phải có sức khỏe để đi máy bay, tàu, xe và còn phải trèo đèo lội suối, leo lên núi cao, đi xuống hang sâu… bởi đó là nơi tập trung đông người, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, ăn nghỉ thất thường. Vậy ai là người chưa nên đi du lịch lễ hội vì sức khỏe không đảm bảo?
Phụ nữ có thai
Thai phụ có một trong các bệnh lý sau đây thì không nên du lịch, lễ hội: bạn có tiền sử bị sảy thai, sinh non, hở cổ tử cung, nhiễm độc thai nghén; Những sản phụ trước đây có các bệnh: suy tim, thiếu máu nặng, huyết khối nghẽn mạch, đái tháo đường... Các địa danh du lịch có thể gây nguy cơ cao cho sản phụ và thai nhi như vùng núi cao, vùng có dịch sốt rét... là những nơi không nên đến trong bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ. Thai phụ bị sốt rét trong thai kỳ có nguy cơ tử vong cao vì bệnh sốt rét có thể xảy ra nặng như sốt rét thể não, tán huyết ồ ạt và suy thận. Sốt rét có thể gây sảy thai tự nhiên, thai chết lưu, sinh non và nhiễm khuẩn bẩm sinh.
Người cao tuổi và người có bệnh mạn tính
Đối với người cao tuổi, mất ổn định thể lực dễ bị ngã khi phải đi bộ nhiều ở nơi lễ hội. Ngã là một tai nạn gây hậu quả rất nặng nề ở người cao tuổi, trong đó khoảng 5% trường hợp ngã có gãy xương, là nguyên nhân đứng hàng thứ 6 về tử vong của người già. Người cao tuổi dễ bị ngã khi bị viêm phổi, nhồi máu cơ tim, mắt kém, tai kém, lú lẫn mất phương hướng, huyết áp dao động, say rượu, tác động của một số thuốc hạ huyết áp mạnh, thuốc an thần quá liều… người cao tuổi trong các trường hợp đó không nên đi du lịch, lễ hội. Tai biến tim mạch, đột qụy ở người già cũng dễ xảy ra khi phải vận động quá sức, lại ăn nghỉ thất thường, kèm theo hít phải nhiều khói hương, bụi bẩn, nhiễm lạnh khi lên núi cao, gió lớn kèm mưa rét như đường lên núi Yên Tử, chùa Hương, Sa Pa…
Những bệnh nhân mắc một trong các bệnh mạn tính sau đây cũng nên tạm hoãn chuyến du lịch, hoãn tham gia lễ hội hoặc chỉ đi khi đảm bảo các yêu cầu bảo vệ sức khỏe:
- Bệnh tim mạch: thường gây ra các trường hợp cấp cứu và tử vong chủ yếu trong các chuyến bay. Vì vậy người có bệnh tim không nên tới các vùng xa xôi hay khắc nghiệt như vùng băng giá. Nếu buộc phải đi máy bay (để trở về nhà) thì bệnh nhân nên mang tất cả thuốc men trong hành lý xách tay, cùng một bản kết quả đo điện tâm đồ mới để sử dụng khi cần thiết. Bệnh nhân đã gắn máy tạo nhịp hãy yên tâm rằng máy không bị ảnh hưởng bởi các thiết bị kiểm tra ở sân bay. Bệnh nhân nên yêu cầu ghế ngồi cạnh lối đi, để có thể đi lại, thực hiện các động tác thể dục và uống nước thường xuyên trong chuyến bay nhằm ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch và tắc nghẽn mạch phổi.
- Bệnh phổi mạn tính: có các triệu chứng khó thở, phù, khò khè, tím tái và đau ngực. Nếu PaO2 của bệnh nhân dưới 72mmHg, nên yêu cầu được cung cấp ôxy bổ sung trong chuyến bay. Những bệnh nhân sau đây tuyệt đối không được đi máy bay: bị co thắt phế quản giai đoạn cấp tính, nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới, viêm tĩnh mạch, mới phẫu thuật lồng ngực trong vòng 3 tuần trước chuyến bay, tràn khí màng phổi. Những bệnh nhân bệnh phổi mạn tính cần giảm hoạt động ngoài trời ở hành trình du lịch nếu không khí bị ô nhiễm quá mức như khói hương, bụi bẩn.
 Lễ hội đông người, kèm theo khói hương ngột ngạt rất nguy hiểm cho người bị bệnh tim phổi mạn tính, hen suyễn, người cao tuổi... |
- Bệnh hen suyễn: các yếu tố nguy cơ gây bùng phát cơn hen suyễn ở các điểm du lịch, lễ hội là thay đổi thời tiết, khói hương, thức ăn lạ, đến nơi đông người, nhiều bụi, khói thuốc lá, nấm mốc, mùi nặng và các dạng bụi nước, phấn hoa hoặc nấm mốc ngoài trời; một số loại thức ăn như thịt bò, gà, trứng gia cầm, tôm, cua, cá biển, rượu; một số thuốc uống như thuốc chữa tăng huyết áp, thuốc chữa đau khớp… nên bệnh nhân hen suyễn phải tùy điều kiện thời tiết, phương tiện đi lại mà cân nhắc đi hay không nên đi du lịch lễ hội.
- Bệnh đái tháo đường: đi du lịch sẽ gặp tình trạng thay đổi về số lượng thức ăn và thời gian ăn… Do đó bệnh nhân nên mang theo thuốc men trong đó nên có một lọ insulin dùng cho cấp cứu, ống tiêm và kim tiêm insulin, thiết bị và dụng cụ theo dõi đường huyết, thức ăn nhẹ theo hành lý xách tay. Insulin cần được giữ lạnh. Bệnh nhân cũng nên mang theo tờ giấy liệt kê loại và liều insulin đã dùng. Khi đến các điểm du lịch cần kiểm tra đường máu để xem có cần thêm hay bớt liều insulin hay không.
- Bệnh nhân mới phẫu thuật không nên du lịch xa, không nên bay đường dài trong vòng 3 tháng sau mổ, vì nguy cơ hình thành những khối máu đông gây tử vong rất cao.
Cẩn thận khi đến vùng cao
Những tua du lịch lên các vùng núi cao trên 2.000m, do thiếu thời gian rèn luyện để thích nghi khí hậu, mọi người, nhất là người già, thai phụ có thể bị thiếu ôxy. Dấu hiệu nặng nhất và kéo dài nhất là đau đầu, uể oải, chóng mặt, rét run, buồn nôn và nôn, khó thở và tím tái, dễ kích thích, ù tai, rối loạn thị lực, thính lực, khó thở tăng, đau đầu tăng, nhịp tim nhanh, thở nhanh ngắt quãng, có khi nặng hơn như bị phù phổi và bệnh não.