Phương Tây chia đời người theo ba độ tuổi (tuổi trẻ, tuổi trưởng thành và cao niên). Gần đây các loại hình đại học dành cho người cao niên, tức đại học tuổi thứ ba (ĐHTIII) phát triển khá mạnh tại Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu.
Hoạt động của ĐHTIII dựa trên mô hình Anh hoặc Pháp. Mô hình thứ nhất đặt trọng tâm vào nỗ lực tự đào tạo của học viên với sự hỗ trợ của chuyên gia, không có vai trò của nhà trường, mô hình thứ hai là hoạt động ngoại khóa của các trường đại học.
Giờ học hội họa tại Đại học tuổi thứ ba ở Polkowice.
ĐHTIII ở Ba Lan chủ yếu hoạt động theo mô hình của Pháp. Các trường đại học lớn nhất dành cho người cao tuổi ở thành phố Gdynia và tỉnh Katovice có trên 2.000 học viên. Mối quan tâm theo học ĐHTIII ngày càng tăng. Sự đa dạng các môn học là thế mạnh của các trường ĐHTIII, bởi nó tạo điều kiện để các cụ bổ sung kiến thức nhiều lĩnh vực và rèn luyện trí óc. Ngoài đào tạo qua mạng internet, đào tạo theo hình thức truyền thống với các giờ lên lớp nghe giảng và thực hành thu hút ngày càng đông người cao tuổi. Hiện Ba Lan đã có 350 cơ sở đào tạo theo hình thức này. Đó là con số 150 trường ĐHTIII nhiều hơn so với năm 2008-GS Judyta Tazbierka, giám đốc Dự án Đại học tuổi thứ ba Ba Lan chia sẻ.
Sinh viên cao niên chuyên ngành nghệ thuật
Mỗi trường ĐHTIII triển khai chương trình đào tạo theo chủ đề ưa thích. Trong số đó có các giờ học hội họa-điêu khắc, âm nhạc, du lịch, tâm lý học và thậm chí tấu hài. Các sinh viên cao tuổi có thể thả sức phát triển năng khiếu dưới sự chỉ dẫn của đội ngũ giáo sư dày kinh nghiệm.
Nữ tiến sĩ Emilia Walczak, giảng viên phụ trách nhóm tấu hài-sân khấu ĐHTIII ở Polkowice hồn nhiên kể lại những trải nghiệm thú vị trong giờ lên lớp của bà: - Khởi đầu thật sự gian nan. Hướng dẫn cụ Frania (75 tuổi) mở miệng hết cỡ, đọc to và rõ ràng mấy vần thơ “con cóc” đã cống hiến lớp học nhiều trận cười vỡ bụng. Tình hình khá dần sau vài giờ tiếp theo. Chúng tôi đã có hai buổi công diễn dành cho sinh viên năm cuối. Cả hai đều thành công!
Chương trình đào tạo tấu hài-sân khấu tại ĐHTIII ở Polkowice được soạn thảo với sự hỗ trợ đắc lực của chính các học viên và đa số các cụ từ tuổi ấu thơ đã mơ ước có ngày được xuất hiện trên sàn diễn. - Họ là các nhân viên kế toán, giáo viên, thợ mỏ... đã nghỉ hưu nhiều năm và các bà nội trợ bây giờ mới có thời gian, để hiện thực hóa sở thích - TS Walczak dẫn giải.
Các cụ học làm báo, du lịch...
Thu hút đông nhất các cụ theo học là các chuyên ngành nghệ thuật, tin học, báo chí, du lịch và ngoại ngữ. Đối với học viên cao niên quan trọng là giờ học không hạn chế trong công đoạn truyền đạt kiến thức chay.
“Những giờ học tại khoa du lịch gắn với chương trình du lịch trong nước và nước ngoài ở trường chúng tôi đã duy trì nhiều năm và có số học viên năm sau đông hơn năm trước. Lớp báo chí do tôi phụ trách có 15 học viên. Xen kẽ các giờ lên lớp, tôi thường xuyên tổ chức gặp gỡ với các nhà báo địa phương và thăm quan một số tòa soạn, để các cụ sinh viên tìm hiểu thực tế làm báo cũng như công tác phát hành báo - TS. Jan Walczak, giảng viên Đại học Tuổi thứ ba ở Polkowice tường thuật.
Một số cơ sở đào tạo thí dụ như Đại học dành cho người cao tuổi và Đại học dành cho người khuyết tật ở Elblag còn tổ chức các giờ học về liệu pháp âm nhạc (sử dụng âm nhạc để chữa bệnh) và liệu pháp nghệ thuật (sử dụng lao động sáng tạo nghệ thuật để chữa bệnh) ngoài chương trình đào tạo tiêu chuẩn. Sinh viên theo học là các cụ cao tuổi và người khuyết tật.
Dành cho học viên cao tuổi đa số trường đại học phát triển mạng các câu lạc bộ năng khiếu. Tại trường ĐHTIII ở Opole, ngoài giờ học chính khóa các cụ có thể tham gia câu lạc bộ bơi lội, nghệ thuật làm vườn, đan len nghệ thuật, cờ vua. Các cụ cũng có thể thoải mái thử sức ca hát trong dàn đồng ca của trường.
(Theo Cafesenior)
Vinh Thu
