Trong thời gian vừa qua tại một số địa phương đã liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc do nấm độc tự nhiên, đây là loại ngộ độc có tỷ lệ tử vong cao và gây hậu quả nghiêm trọng. Đây là những khu vực đồng bào dân tộc có tập quán thu hái và sử dụng nấm mọc tự nhiên để làm thực phẩm.
Tính từ đầu năm 2015 đến nay, cả nước đã ghi nhận 12 vụ ngộ độc do nấm độc, làm 56 người mắc, 52 người đi viện và 04 người tử vong; so với cùng kỳ năm 2014, số vụ tăng 01 vụ, số mắc tăng 10 người, số đi viện tăng 07 người, tuy nhiên tử vong giảm 09 người. Riêng trong tháng 5/2015 đã xảy ra 10 vụ ngộ độc nấm, Kon Tum là địa phương ghi nhận nhiều nhất với 04 vụ, tiếp đến là một số tỉnh miền núi phía Bắc như Lai Châu với 02 vụ, Sơn La, Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái xảy ra 01 vụ.
Việt Nam là một nước nhiệt đới khí hậu nóng ẩm nên thuận tiện cho các loài nấm phát triển, đặc biệt vào mùa Xuân, Hè. Việt Nam có khoảng 50 - 100 loài nấm độc khác nhau, trong đó có những loài có độc tố gây chết người như nấm độc tán trắng, nấm ô tán trắng phiến xanh, nấm độc trắng hình nón. Độc tố nằm trong toàn bộ cây nấm (mũ, phiến, vòng, cuống, bao gốc nấm). Độc tố có thể thay đổi theo mùa, trong quá trình sinh trưởng của nấm, trong môi trường đất đai, khí hậu và thường gây hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe, rất phức tạp và khó tiên lượng. Để phòng chống ngộ độc do nấm độc, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khuyến cáo:
1. Tuyên truyền người dân “tuyệt đối không thu hái, không chế biến và không ăn nấm mọc hoang dại, nấm lạ, không rõ nguồn gốc, nấm nghi ngờ không bảo đảm an toàn dù chỉ một lần”.
2. Phát hiện sớm các triệu chứng ngộ độc liên quan đến việc ăn nấm (buồn nôn, nôn, đau bụng, ỉa chảy, đau đầu…) cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu, điều trị kịp thời.
3. Khuyến cáo nhận dạng nấm độc:
- Nấm có đủ: mũ, phiến nấm, cuống, vòng cuống và bao gốc thường là nấm độc.
- Bên trong thân cây nấm mầu hồng nhạt, mũ nấm mầu đỏ có vẩy trắng, sợi nấm phát sáng trong đêm là nấm độc.
Bác sĩ Quốc Hùng
