1,24 triệu người chết vì TNGT

TNGT đường bộ là một nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở Việt Nam. Theo Bộ Y tế, hơn 15.000 người bị chết – tương đương với hơn 40 người một ngày và hơn 400.000 người nhập viện trong tình trạng bị thương nặng từ các vụ giao thông đường bộ năm 2010. Việt Nam mất khoảng 2,9% GDP mỗi năm do TNGT đường bộ, gây hậu quả nặng nề cho nền kinh tế quốc gia và tăng trưởng.

Sự thành công của nước ta trong việc thực hiện đội mũ bảo hiểm xe máy bắt buộc được thế giới xem như một ví dụ điển hình để phát triển và thực hiện an toàn giao thông đường bộ có hiệu quả. Đặc biệt là ở các quốc gia và khu vực lân cận với một mức độ tham gia giao thông cao bằng mô tô, xe gắn máy. Tuy nhiên, trong khi tỉ lệ đội mũ bảo hiểm đã được duy trì ở mức hơn 90% kể từ năm 2007 nhưng vẫn đặt ra rất nhiều thách thức. Mặc dù pháp luật bắt buộc trẻ em từ 6 tuổi phải đội mũ bảo hiểm nhưng chỉ có ít hơn 40% trẻ em thực hiện theo quy định.

Tiến sĩ Takeshi Kasai - đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, với hàng triệu trẻ em đi lại bằng xe máy mỗi ngày, phần lớn các em vẫn phải đối mặt với nguy cơ cao bị chấn thương đầu nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong. Cùng với đó, chất lượng thấp của mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe gắn máy tại nước ta cũng là mối quan tâm lớn. Nghiên cứu của WHO trong năm 2012 cho thấy rằng, hơn 80% mũ bảo hiểm người lái xe môtô đội không đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn chất lượng quốc gia, đặc biệt là khả năng hấp thụ xung động. Trong khi, mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn hầu như không đem lại sự bảo vệ nào trong trường hợp xảy ra tai nạn.

Ngoài ra, uống rượu, bia và lái xe là một yếu tố nguy cơ chính đối với an toàn giao thông đường bộ tại Việt Nam. Một nghiên cứu của WHO cho thấy, có gần 28% người lái xe mô-tô nhập viện có nồng độ cồn trong máu (BAC) vượt quá giới hạn cho phép.

Bà Margaret Chan, Tổng giám đốc WHO cho biết: “Tất cả mọi người đều phải tuân thủ pháp luật và nếu điều này không thể thực hiện được thì gia đình và cộng đồng sẽ tiếp tục đau buồn; hệ thống y tế sẽ tiếp tục chịu đựng gánh nặng của thương tích và tàn tật do TNGT đường bộ”.

Ở khu vực Tây Thái Bình Dương, 14 quốc gia đã giảm số người chết vì TNGT đường bộ trong khi con số này lại tăng ở 10 quốc gia khác. An toàn đường bộ do đó không chỉ là vấn đề của y tế mà còn là về vấn đề phát triển kinh tế. Chi phí khu vực cho thương tích đường bộ chiếm tới 3,5% tổng sản phẩm khu vực.

Cũng theo báo cáo hiện trạng an toàn giao thông đường bộ toàn cầu năm 2013, 59 quốc gia, chiếm 39% dân số thế giới, đã thực hiện giới hạn tốc độ trong đô thị ở 50km/h hoặc thấp hơn và cho phép các nhà chức trách địa phương có thể giảm thêm giới hạn tốc độ. 89 quốc gia, chiếm 66% dân số thế giới, đã có luật toàn diện về phòng chống uống rượu, bia-lái xe, với giới hạn nồng độ cồn trong máu (BAC) là 0,05g/dl hoặc thấp hơn.

Bên cạnh đó, 90 quốc gia, chiếm 77% dân số thế giới, đã có luật bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi xe gắn máy đối với tất cả người ngồi trên xe, trên mọi loại đường bộ với tất cả các loại động cơ và đội mũ bảo hiểm xe gắn máy đủ tiêu chuẩn. 111 quốc gia, chiếm 69% dân số thế giới, đã có luật toàn diện về thắt dây an toàn  cho tất cả người trên xe. 96 quốc gia, chiếm 32% dân số thế giới, đã có luật yêu cầu lắp đặt ghế an toàn cho trẻ em.