Tim mạch là căn bệnh nan y nguy hiểm có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao, song kiến thức của con người về căn bệnh này lại rất sơ khai, đôi khi còn lệch lạc làm cho tỷ lệ tử vong không giảm. Đó là nhận xét của Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) đưa ra mới đây nhân dịp công bố một số giả thiết và sự thật có liên quan đến căn bệnh này.
1. Còn trẻ không lo mắc bệnh tim?
Theo AHA, nhiều người trẻ tuổi đôi khi cho rằng, họ không bị mắc bệnh, bởi bệnh tim chỉ diễn ra ở nhóm người cao tuổi hoặc cuối đời. Ngộ nhận này hoàn toàn thiếu căn cứ bởi bệnh tim là căn bệnh mang tính tích lũy. Ngay từ khi còn trẻ, nếu duy trì lối sống thiếu khoa học thì các mảng tiểu cầu bám vào thành mạch bắt đầu xuất hiện và tăng dần theo năm tháng, tích tụ gây tắc nghẽn mạch.
2. Không bị bệnh tăng huyết áp bởi không có bất kỳ dấu hiệu nào bên ngoài?
Bệnh tăng huyết áp được y học xem là “kẻ giết người thầm lặng” vì nó không có bất kỳ dấu hiệu nào thể hiện ra bên ngoài, nếu đã có dấu hiệu có nghĩa là bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Vì vậy, nhóm người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, như có tiền sử gia đình mắc bệnh, béo phì, mắc bệnh đái tháo đường, nên đi khám và điều trị sớm.
3. Trước khi đau tim phải đau tức ngực?
Không nhất thiết cứ phải đau tức ngực mới là đau tim mặc dù phần lớn tức ngực hay khó chịu là dấu hiệu của cơn đau tim. Đau tim có nhiều triệu chứng kể cả khó thở, bồn chồn, choáng váng, khó chịu hoặc đau ở một hoặc cả hai cánh tay, cổ, hàm hoặc đau lưng. Nếu có những dấu hiệu nói trên, nên được khám tư vấn càng sớm càng tốt.
 Cơn đau thắt ngực là một dấu hiệu của đau tim. |
4. Bị bệnh đái tháo đường nếu dùng thuốc không lo mắc bệnh tim?
Thực tế thì việc điều trị tốt bệnh đái tháo đường có thể làm giảm tỷ lệ mắc hoặc làm chậm quá trình phát triển bệnh tim mạch. Tuy nhiên, ngay cả khi đường huyết ở ngưỡng hợp lý thì tỷ lệ mắc bệnh tim và đột quỵ ở nhóm người mắc bệnh đái tháo đường vẫn cao. Để giảm thiểu rủi ro mắc bệnh tim, người bệnh nên điều trị đồng thời những căn bệnh bản thân mắc phải, đặc biệt là khống chế đường huyết, giảm huyết áp, giảm béo, năng luyện tập, không hút thuốc lá và ăn uống cân bằng, điều độ.
5. Gia đình không có người mắc bệnh tim thì không phải lo?
Đúng, bệnh tim mạch mang tính di truyền, nói như vậy có nghĩa là người sinh ra trong gia đình có tiền sử mắc bệnh tim mạch thì bản thân có nguy cơ mắc bệnh cao và nên có phương án phòng ngừa sớm. Để giảm thiểu, mọi người nên duy trì cuộc sống vận động, kiểm soát mỡ máu, huyết áp, duy trì trọng lượng hợp lý, không uống rượu và nếu mắc các loại bệnh này nên đi khám và điều trị sớm.
6. Không nhất thiết phải kiểm tra cholesterol?
Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến cáo, bắt đầu từ tuổi 20, nên kiểm tra cholesterol và sớm hơn nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh. Theo nghiên cứu thì trẻ nhỏ trong những gia đình có người mắc bệnh tim mạch thường có cholesterol rất cao nên khi trưởng thành sớm mắc phải căn bệnh này.
7. Suy tim có phải là tim ngừng đập?
Tim đột nhiên ngừng đập là dấu hiệu rất nặng của nhiều bệnh khác nhau chứ không phải chỉ riêng bệnh suy tim. Khi suy tim thì tim vẫn làm việc nhưng không thể bơm máu được. Nó có thể gây hiện tượng thở dốc, sưng chân, sưng khuỷu gối hoặc ho, hắt hơi liên tục. Trong quá trình tim ngừng đập, người bệnh có thể mất ý thức và ngừng thở.
8. Đau chân không phải là dấu hiệu của bệnh tim mạch?
Đau chân, đau cơ có thể là dấu hiệu động mạch ngoại vi (PAD). Đây là căn bệnh các động mạch ở chân bị tắc nghẽn do các mảng tiểu cầu trong thành mạch quá dày, nhóm người mắc bệnh PAD thì rủi ro mắc bệnh tim cao gấp 5 lần những người không mắc bệnh này.
9. Tim đập quá nhanh có phải là dấu hiệu của đau tim?
Có một số thay đổi về nhịp tim được xem là bình thường như khi vui, buồn thì tim đập nhanh hoặc khi ngủ tim đập chậm. Trong hầu hết mọi trường hợp, sự thay đổi nhịp tim không đáng lo, nhưng cũng có trường hợp là dấu hiệu của căn bệnh loạn nhịp tim, nhịp tim thay đổi bất thường. Hầu hết rối loạn nhịp tim là vô hại nhưng nếu kéo dài cần điều trị để duy trì sức khỏe cho tim.
10. Nên tránh luyện tập thể thao sau khi đã qua một cơn đau tim?
Không đúng. Ngay sau khi cơn đau tim qua đi nên có kế hoạch duy trì cuộc sống vận động, bởi qua nghiên cứu, khoa học phát hiện thấy những người đã qua những cơn đau tim hoạt động thể chất thường xuyên và điều độ thì sống lâu hơn so với những người không luyện tập. Những người mắc các loại bệnh mạn tính, nên chọn cách luyện tập phù hợp và an toàn. Theo khuyến cáo của AHA, nên tập thể thao 2 - 2,5 giờ mỗi tuần hoặc tư vấn bác sĩ tim mạch để sử dụng các bài tập phù hợp với sức khỏe của mỗi người, không nên duy trì cuộc sống tĩnh tại, nằm và ngồi nhiều.
KHẮC NAM (Theo AHA, 3/2013)