*Việt Nam đã được các nước thành viên WHO bầu làm đại diện cho khu vực Tây Thái Bình Dương vào ghế thành viên Hội đồng Chấp hành (Executive Board - EB) Đại hội đồng Y tế Thế giới nhiệm kỳ 3 năm, từ tháng 5/2016 đến tháng 5/2019.
*Hội đồng Chấp hành WHO là nơi đề xuất và chuẩn bị các chương trình nghị sự cho Đại hội đồng Y tế Thế giới, do đó có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hoạch định các chính sách y tế chủ chốt trên cấp độ toàn cầu.
*Đặc biệt, Việt Nam sẽ là 1 trong 34 quốc gia có vai trò quan trọng nhất trong việc bầu ra 3 ứng cử viên cho vị trí Tổng Giám đốc WHO nhiệm kỳ 2017-2022.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Việt Nam không chỉ đại diện cho các vấn đề y tế của quốc gia mình, mà phải có tầm nhìn rộng về các vấn đề y tế toàn cầu.
Dr Shin Young-soo, Giám đốc WHO Khu vực Tây Thái Bình Dương trao quà lưu niệm cho Bộ trưởng là tại Hội nghị Khu vực Tây Thái Bình Dương của Tổ chức Y tế Thế giới lần thứ 63 do VN đăng cai vào tháng 9/2012.
Việc Việt Nam được bầu làm thành viên Hội đồng Chấp hành của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cơ quan chuyên môn cao nhất về y tế của Liên hợp quốc, đại diện cho 37 quốc gia và vùng lãnh thổ trong Khu vực Tây Thái Bình Dương, vừa là niềm vinh dự và tự hào, đồng thời cũng là một trách nhiệm lớn.
Điều này đánh dấu một bước phát triển quan trọng của ngành y tế Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế, một chủ trương mà Đảng và Nhà nước đang tích cực thúc đẩy hiện nay và trong thời gian tới. Nghị quyết 22/NQ-TƯ ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 31/NQ-CP ngày 13/5/2014 của Chính phủ đều nhấn mạnh yêu cầu cấp bách và ban hành các chương trình hành động về hội nhập quốc tế. Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược tổng thể hội nhập quốc tế đến 2020, tầm nhìn 2030, trong đó có nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Sự kiện này cùng với những vị trí khu vực và quốc tế khác của Việt Nam, như Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN năm 2015, Phó Chủ tịch Nhóm công tác Y tế APEC 2017 cũng chứng tỏ sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những nỗ lực và thành tựu y tế của Việt Nam thời gian qua và sự tín nhiệm với những đóng góp của Việt Nam trên bình diện quốc tế.
Bên cạnh đó, đây cũng là một trách nhiệm lớn lao mà Việt Nam cần nỗ lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ thành viên Hội đồng Chấp hành WHO. Tại đây, Việt Nam không chỉ đại diện cho các vấn đề y tế của quốc gia mình, mà phải có tầm nhìn rộng về các vấn đề y tế của khu vực và toàn cầu, để có thể có những đóng góp mang tính đại diện cho việc xây dựng các chính sách và chương trình y tế chung. Việt Nam cũng cần tăng cường vận động Tổ chức Y tế Thế giới, các đối tác phát triển và các quốc gia cung cấp các nguồn hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho các nước đang phát triển như Việt Nam trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, hướng đến thực hiện các mục tiêu phát triển y tế bền vững.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tại Hội nghị Thượng đỉnh toàn cầu về đổi mới y tế tại Qatar tháng 12/2016.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc: Việc Việt Nam được bầu và tham gia làm thành viên của EB là sự kiện mang nhiều ý nghĩa trong tiến trình hội nhập quốc tế của nước ta.
Có thể nói, việc Việt Nam được bầu và tham gia làm thành viên của Hội đồng Chấp hành WHO, cơ quan với 34 thành viên có vai trò chủ chốt trong việc hoạch định các chính sách y tế quan trọng trên cấp độ toàn cầu, là sự kiện mang nhiều ý nghĩa trong tiến trình hội nhập quốc tế của nước ta, thể hiện ở 3 điểm chính sau:
Thứ nhất, điều này thể hiện sự tín nhiệm của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam, là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những thành tựu mà chúng ta đã đạt được trong lĩnh vực y tế của đất nước cũng như đối với những đóng góp của chúng ta cho nền y tế ở khu vực và trên thế giới trong thời gian qua. Ở trong nước, tuy còn nhiều khó khăn, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân đã tiến được một bước dài để hướng tới việc phục vụ nhân dân với số lượng nhiều hơn và chất lượng cao hơn, hiệu quả hơn và công bằng hơn.Các chỉ số sức khỏe nhân dân ngày càng được cải thiện rõ rệt, năm sau tiến bộ hơn năm trước. Chúng ta là một trong những nước đi đầu trên thế giới trong việc hoàn thành các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDGs) liên quan đến y tế, nhất là về giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em, giảm tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, giảm tỷ lệ người dân không được tiếp cận nước an toàn và điều kiện vệ sinh cơ bản... Đối với khu vực và quốc tế, chúng ta đã đóng góp tích cực vào bảo đảm an ninh y tế. Chúng ta luôn sẵn sàng chung tay cùng các nước khống chế thành công những đại dịch toàn cầu, đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ và cán bộ y tế cho các nước láng giềng, cử chuyên gia về y tế, sức khỏe sang giúp đỡ các nước trong khu vực cũng như ở châu Phi xa xôi. Chúng ta cũng đăng cai tổ chức và chủ trì thành công nhiều hội nghị, hội thảo quốc tế lớn và các sự kiện quốc tế quan trọng trong lĩnh vực y tế. Trong các trao đổi, tiếp xúc đối ngoại, kể cả ở cấp cao, các nước đều đánh giá cao những thành tựu và đóng góp này của Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc.
Thứ hai, việc Việt Nam tham gia làm thành viên của Hội đồng Chấp hành WHO là bước quan trọng triển khai chủ trương chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, thể hiện là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, sẵn sàng tham gia đóng góp tìm giải pháp cho các thách thức chung của nền y tế thế giới, qua đó thúc đẩy sự phát triển của nền y tế toàn cầu. Có thể nói, cùng với việc ta đang đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) nhiệm kỳ 2016-2018, thành viên Hội đồng Chấp hành Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) nhiệm kỳ 2015-2019, Hội đồng Điều hành Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) nhiệm kỳ 2017-2020, thành viên Ủy ban Luật pháp quốc tế (ILC) 2017-2021, việc ta trúng cử và tham gia Hội đồng Chấp hành WHO nhiệm kỳ 2016-2019 đánh dấu một mốc son mới trong công tác đối ngoại đa phương của Việt Nam, là bước cụ thể hóa phương châm chuyển từ “tham gia tích cực” sang “chủ động, đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung”, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, thúc đẩy những vấn đề quan tâm chung của các nước, trong đó có Việt Nam.
Thứ ba, đây cũng là cơ hội tốt để ta thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực y tế, qua đó tranh thủ nguồn lực và kinh nghiệm quốc tế nhằm phục vụ nền y tế nước nhà, thúc đẩy việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững liên quan đến y tế tại Việt Nam.
Tôi tin tưởng rằng, dưới sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, sự sát sao và tâm huyết của lãnh đạo ngành y tế, với đội ngũ cán bộ có năng lực tốt, nhiệt tình, bản lĩnh, có chuyên môn, có tinh thần phối hợp cao của ngành y tế nói riêng và trong công tác đối ngoại đa phương nói chung, chúng ta sẽ có những đóng góp thực chất, hiệu quả trên cương vị thành viên Hội đồng Chấp hành WHO, qua đó góp phần triển khai thắng lợi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã đề ra.
Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế Trần Thị Giáng Hương: Việt Nam có đội ngũ chuyên gia y tế toàn cầu khá mạnh.
Việt Nam bàn giao vị trí Chủ tịch SOMHĐ cho Thứ trưởng Bộ Y tế Brunei Darussalam.
PV: Được biết, Việt Nam vừa được bầu vào ghế thành viên Hội đồng Chấp hành Đại hội đồng Y tế Thế giới nhiệm kỳ 3 năm từ tháng 5/2016 đến tháng 5/2019, bà có thể cho biết nhiệm vụ, vai trò của các thành viên nói chung cũng như Việt Nam nói riêng trong vị trí này?
Vụ trưởng Vụ HTQT Trần Thị Giáng Hương: Tại Hội nghị WHO Khu vực Tây Thái Bình Dương tại Guam từ 12 - 16/10/2016, Việt Nam được bầu vào vị trí thành viên Hội đồng Chấp hành WHO.
Trước khi nói đến nhiệm vụ và vai trò của các thành viên EB nói chung, tôi xin được đề cập đến chức năng của Đại hội đồng Y tế Thế giới (World Health Assembly-WHA), vì EB là cơ quan chuẩn bị chương trình nghị sự và các nội dung cho Đại hội đồng Y tế Thế giới.
WHA là cơ quan hoạch định chính sách của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm họp một lần vào tháng 5 tại Geneva, Thụy Sĩ, với sự tham dự của các đoàn đại biểu đến từ 194 quốc gia thành viên. Chức năng chính của WHA là đưa ra các chính sách, chiến lược cho WHO về các vấn đề y tế trên toàn cầu. WHA bổ nhiệm Tổng Giám đốc WHO, giám sát việc thực hiện các chính sách của WHO, rà soát và thông qua chương trình ngân sách hoạt động. WHA cũng xem xét các báo cáo của Hội đồng Chấp hành trình lên, từ đó đưa ra các hướng dẫn đối với những vấn đề cần phải bổ sung, điều chỉnh trong chiến lược, chính sách.
EB gồm 34 thành viên, đến từ 6 khu vực của WHO, mỗi thành viên được bầu có nhiệm kỳ 3 năm. Các thành viên EB phải nghiên cứu đóng góp xây dựng các chính sách và chương trình y tế toàn cầu, trong đó Việt Nam là một trong các thành viên đại diện cho các nước đang phát triển, có thu nhập trung bình thấp, góp tiếng nói từ khu vực Tây Thái Bình Dương, để các chính sách và chương trình y tế toàn cầu có thể giúp giải quyết các vấn đề y tế của khu vực và các quốc gia.
Đặc biệt, với nhiệm kỳ 2016-2019 này, Việt Nam sẽ là 1 trong 34 quốc gia có vai trò quan trọng nhất trong việc bầu ra 3 ứng cử viên trong tổng số 6 ứng cử viên cho vị trí Tổng Giám đốc WHO nhiệm kỳ 2017-2022. Việc bầu ra danh sách ngắn 3 ứng cử viên này sẽ diễn ra tại Cuộc họp EB140 từ ngày 23/1 - 1/2/2017 tại Geneva, Thụy Sĩ. Việc bầu Tổng Giám đốc WHO trong số 3 ứng cử viên được vào danh sách ngắn sẽ diễn ra tại Đại hội đồng Y tế Thế giới vào tháng 5/2017.
PV: Tại sao Việt Nam được bầu vào vị trí này, thưa bà?
Vụ trưởng Vụ HTQT Trần Thị Giáng Hương: Có nhiều lý do để Việt Nam được bầu vào vị trí này. Tôi xin được chia sẻ một số lý do sau đây:
Thứ nhất, trong các năm qua, ngành y tế Việt Nam tuy còn gặp nhiều khó khăn và thách thức, song đã đạt nhiều kết quả tích cực và đóng góp vào thành công chung của Khu vực Tây Thái Bình Dương, như thực hiện tốt các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDGs), giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ em, giảm suy dinh dưỡng, tăng cường tiếp cận nước sạch và vệ sinh, phòng chống hiệu quả HIV/AIDS, lao và sốt rét, khống chế tốt dịch bệnh, thực hiện nhanh lộ trình bao phủ sức khỏe toàn dân (Universal Health Coverage - UHC)...
Thứ hai, Việt Nam đang trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Trong lĩnh vực y tế, công tác hợp tác quốc tế và hội nhập quốc tế ngày càng phát triển, từng bước nâng cao được vai trò và vị thế của ngành y tế Việt Nam trên trường quốc tế. Các hoạt động hợp tác quốc tế của Việt Nam với thế giới trong chuyển giao khoa học công nghệ y tế hiện đại, trao đổi chuyên gia, viện trợ, hợp tác kỹ thuật ngày càng được mở rộng và tăng cường. Việt Nam cũng ngày càng thể hiện vai trò của mình tại các diễn đàn khu vực như ASEAN, APEC, CLMV như đã hoàn thành xuất sắc vai trò là Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN, Chủ tịch các quan chức cấp cao ASEAN về phát triển y tế, Chủ tịch Hội nghị WHO Khu vực Tây Thái Bình Dương lần thứ 63, lần đầu tiên tổ chức ở Việt Nam và các diễn đàn toàn cầu khác. Những đóng góp đó của Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao và đây chính là thời điểm phù hợp nhất để Việt Nam thể hiện được vai trò và trách nhiệm của mình đối với cộng đồng quốc tế và đảm nhiệm những vị trí quan trọng trong các thiết chế khu vực và toàn cầu.
Thứ ba, Việt Nam có đội ngũ chuyên gia y tế toàn cầu khá mạnh, có trình độ chuyên môn giỏi, có nhiều kinh nghiệm quốc tế trong các lĩnh vực như phòng chống dịch bệnh, phòng chống lao, HIV, sốt rét... và đặc biệt được dẫn dắt bởi một tư lệnh ngành, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến rất hội nhập, luôn quan tâm ủng hộ và phát triển công tác hợp tác quốc tế và hội nhập quốc tế của ngành y tế.
Thành viên đại diện cho Việt Nam tại EB là Bộ trưởng Bộ Y tế nước CHXHCN Việt Nam PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến; Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Y tế PGS.TS. Trần Thị Giáng Hương là thành viên thay thế (Alternate member).
PV: Xin trân trọng cảm ơn bà!
