Dehydro Medroxy progesterone acetate (DMPA) là loại thuốc tránh thai có hormone progestin liều 150mg. Thuốc rất tiện lợi khi sử dụng vì chỉ tiêm một mũi nhưng có tác dụng tránh thai trong 3 tháng. Tuy nhiên, thuốc thường làm kinh nguyệt bất thường, đặc biệt là những phụ nữ sử dụng lần đầu.
Vô kinh
Vô kinh: không cần phải điều trị. Chỉ cần tư vấn là đủ.
Nếu người phụ nữ thấy rằng vô kinh là không thể chấp nhận được: thì ngừng tiêm DMPA. Giúp họ chọn phương pháp ngừa thai khác.
Rong huyết lắc nhắc hoặc chảy máu ít
Rong huyết lắc nhắc (còn gọi là ra máu đốm, rỉ huyết) hoặc chảy máu ít (nhẹ): thường gặp khi dùng DMPA, đặc biệt ở trong chu kỳ có mũi tiêm đầu tiên và vô hại (không đáng quan tâm).
Ở những phụ nữ bị rong huyết lắc nhắc thường xuyên, hoặc chảy máu thường xuyên, hoặc ở những phụ nữ có chảy máu sau một giai đoạn vô kinh (mất kinh): cần loại trừ những bệnh lý phụ khoa khi thăm khám lâm sàng. Nếu xác định có bệnh lý phụ khoa, sẽ tiến hành điều trị hoặc gửi khám chuyên khoa.
Nếu chẩn đoán có bệnh lây truyền qua đường tình dục, hoặc bị viêm nhiễm vùng chậu: vẫn có thể tiếp tục tiêm DMPA cho người phụ nữ trong khi vẫn điều trị bệnh, và khuyên họ dùng bao cao su trong thời gian điều trị bệnh.
Nếu không tìm ra bệnh phụ khoa nào và nếu người phụ nữ cảm thấy không thể chấp nhận chảy máu: thì ngừng tiêm. Giúp họ chọn phương pháp ngừa thai khác.
 Dùng thuốc tiêm tránh thai. |
Chảy máu nặng hoặc chảy máu kéo dài
Giải thích rằng: chảy máu nặng hoặc kéo dài là thường gặp ở trong chu kỳ có mũi tiêm DMPA đầu tiên.
Nếu vẫn còn tình trạng chảy máu nặng hoặc chảy máu kéo dài: cần loại trừ những bệnh lý phụ khoa khi thăm khám lâm sàng. Nếu xác định có bệnh lý phụ khoa, sẽ điều trị hoặc gởi khám chuyên khoa.
Nếu chảy máu trở nên đe dọa cho sức khỏe của người phụ nữ, hoặc chảy máu không thể chấp nhận được: thì ngừng tiêm. Giúp họ chọn phương pháp ngừa thai khác. Trong thời gian chuyển tiếp, điều trị ngắn hạn bằng ethinylestradiol có thể có ích.
Để phòng ngừa thiếu máu: dùng sắt (Fe) và/hoặc khuyên dùng thức ăn có chứa sắt.
Nhận xét
Nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới ghi nhận rằng, những bất bình thường về kinh nguyệt là thường gặp khi dùng DMPA và việc tư vấn về những bất thường như vậy trước khi bắt đầu dùng DMPA là hết sức cần thiết, để làm dịu đi những băn khoăn lo lắng và khuyến khích tiếp tục dùng DMPA.
Nhóm chuyên gia đã xem xét cân nhắc việc điều trị liên quan đến các dữ liệu giới hạn sẵn có và xác định rằng: việc điều trị đối với chảy máu nặng hoặc nhẹ bằng estrogen hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) dường như chỉ là giải pháp tình thế hoặc không có lợi ích. Khi chảy máu đe dọa sức khỏe người phụ nữ và họ không tiếp tục tiêm, để điều trị ngắn hạn trong thời gian chuyển tiếp, nhóm chuyên gia xác định rằng: ethinylestradiol có hiệu quả khiêm tốn (vừa phải) trong việc làm giảm số ngày chảy máu/rong huyết.
BS. Nguyễn Gia Định