Đồng thời, sắp tới, Bộ Y tế sẽ rà soát, chuyển giao các BVĐK, chuyên khoa TW đóng trên địa bàn các tỉnh về cho UBND tỉnh quản lý để dự kiến tiến tới Bộ chỉ quản lý khoảng 20 đơn vị sự nghiệp trực thuộc... Đây là những thông tin được TS. Phạm Văn Tác - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ trao đổi với phóng viên báo Sức khỏe&Đời sống về công tác đổi mới hệ thống tổ chức cán bộ ngành y tế thực hiện theo Nghị quyết TW 6.
TS. Phạm Văn Tác.
PV: Xin ông cho biết ngành y tế đã và đang thực hiện những lộ trình như thế nào đối với việc thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành TW Đảng về sắp xếp, đổi mới các đơn vị sự nghiệp công lập?
TS. Phạm Văn Tác: Đổi mới hoàn thiện hệ thống tổ chức cán bộ ngành y tế là nhiệm vụ rất quan trọng, là điểm xuất phát trong việc thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính của ngành y tế. Thực hiện các quan điểm, chủ trương, chỉ đạo của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Bộ Y tế đã chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, các địa phương xây dựng, hoàn thiện, trình Chính phủ và ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng để đối mới, kiện toàn hệ thống tổ chức cán bộ ngành y tế từ TW đến địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phát triển và hội nhập quốc tế nhằm đáp ứng tốt hơn công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Cụ thể, trong lộ trình đổi mới hệ thống tổ chức cán bộ, ngành y tế đã và đang tập trung vào một số nội dung chính gồm: Đối với tuyến y tế TW, các vụ, cục được sắp xếp, thu gọn đầu mối từ 94 phòng xuống còn 59 phòng, giảm khoảng 105 cán bộ lãnh đạo cấp phòng.
Với quy hoạch phát triển ngành y tế đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 trên cơ sở chỉ đạo của Nghị quyết 18, 19 của Ban Chấp hành TW 6 khóa XII, ngành y tế sẽ thành lập Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật Trung ương (CDC TW) trên cơ sở sáp nhập các cục phụ trách công tác chuyên môn trong khối y tế dự phòng thành một đơn vị. Như vậy, có thể giảm từ 3-4 đơn vị như hiện nay còn 1 đơn vị.
Bên cạnh đó, ngành y tế cũng sẽ hướng tới thành lập đơn vị kiểm soát dược, thực phẩm và thiết bị y tế TW (FDA TW) trên cơ sở các đơn vị làm nhiệm vụ kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm chuẩn. Như vậy, có thể giảm từ 3 đơn vị như hiện nay còn 1 đơn vị.
Đối với khối các đơn vị quản lý khám chữa bệnh có cùng chức năng, nhiệm vụ tương đồng sẽ được xem xét thành 1 đơn vị thực hiện nhiệm vụ này.
Đối với các đơn vị sự nghiệp thuộc Bộ Y tế, hiện Bộ Y tế đang quản lý 82 đơn vị, trong đó 21 đơn vị (là các BV) đã tự chủ toàn bộ kinh phí thường xuyên. Thời gian tới, Bộ sẽ rà soát, chuyển giao các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa TW đóng trên địa bàn các tỉnh về UBND tỉnh quản lý. Bộ chỉ quản lý một số BV đầu ngành là cơ sở thực hành của các trường ĐH y dược và một số BV chuyên khoa đặc biệt. Dự kiến, Bộ chỉ quản lý trực tiếp khoảng 20 đơn vị sự nghiệp trực thuộc.
PV: Thế còn tuyến y các địa phương thì lộ trình sắp xếp diễn ra như thế nào thưa ông?
TS. Phạm Văn Tác: Với quan điểm xuyên suốt là nâng cao chất lượng y tế tuyến cơ sở để phục vụ người dân ngay tại địa phương, từ năm 2015, Bộ Y tế đã phối hợp Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên tịch số 51/2015/TTLT-BYT-BNV. Theo đó, thông tư này có nội dung: Tại sở y tế, số lượng phó giám đốc sở không quá 3 người, lãnh đạo không kiêm nhiệm chức danh trưởng của đơn vị cấp dưới có tư cách pháp nhân, số lượng phòng thuộc sở không quá 7 người, có 2 chi cục trực thuộc sở, chi cục không quá 3 phòng.
Đối với đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc sở: Về mô hình tổ chức, tại tuyến tỉnh, thực hiện mô hình Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật (CDC) trên cơ sở sáp nhập các trung tâm có cùng chức năng. Hiện mỗi tỉnh, thành phố có từ 5-9 đơn vị trung tâm, nếu lấy trung bình mỗi tỉnh gồm 6 đơn vị trung tâm và theo Thông tư 51 sáp nhập thành 1 trung tâm, thì sẽ giảm tới 315 đầu mối là các đơn vị tuyến tỉnh, thành phố. Đồng thời, nhân lực của các trung tâm này cũng sẽ giảm khoảng 1.260 vị trí lãnh đạo (1 cấp trưởng, 3 cấp phó). Cứ tính bình quân, số lương nhân lực này mỗi tháng ngân sách chi trả 6 triệu, thì mỗi năm tiết kiệm cho ngân sách nhà nước gần 91 tỷ đồng/năm.
Về biên chế, hiện có khoảng 17.000 viên chức sự nghiệp đang làm việc tại y tế tuyến tỉnh, trong đó nhân lực hành chính có khoảng 3.400 người. Số người làm việc được xác định trên cơ sở vị trí việc làm (theo Luật Viên chức) dự kiến sẽ giảm khoảng 2.140 người (chủ yếu là làm công việc hành chính như lái xe, thủ quỹ, văn thư, kế toán...) tiết kiệm khoảng hơn 154 tỷ đồng/năm cho ngân sách nhà nước.
Theo số liệu tổng hợp đến ngày 31/12, đã có 52/63 tỉnh, thành đã quy định thực hiện trung tâm kiểm soát bệnh tật.
Đối với tuyến huyện, thống nhất mô hình trung tâm y tế huyện thực hiện chức năng về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng, các phòng khám đa khoa khu vực, nhà hộ sinh (nếu có) và các trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn huyện là đơn vị y tế thuộc trung tâm y tế huyện. Hiện cả nước có 713 huyện/quận nếu thực hiện theo Thông tư 51 sáp nhập thành 1 trung tâm y tế hai chức năng, khi đó sẽ thu gọn lại 713 đầu mối đơn vị.
Theo báo cáo từ các địa phương về Bộ Y tế, tính đến cuối tháng 12/2017 đã có 413/713 đơn vị cấp huyện của 44 tỉnh, thành phố tổ chức hợp nhất trung tâm y tế huyện và BVĐK huyện thành trung tâm y tế huyện thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Nâng cao chất lượng y tế cơ sở để phục vụ người dân ngay tại địa phương ngày một tốt hơn (ảnh minh họa). Ảnh: TM
PV: Vậy, ông hãy cho biết việc sắp xếp như trên đã mang lại những hiệu quả thiết thực như thế nào và có làm ảnh hưởng đến hoạt động hiện nay của các cơ sở y tế?
TS. Phạm Văn Tác: Trong số 21 bệnh viện (đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế) đã tự chủ toàn bộ kinh phí thường xuyên với số lượng 17.584 biên chế và 1.693 hợp đồng, tổng cộng 18.277 người với kinh phí nhà nước không phải chi phí khoảng 1.306 tỷ đồng/năm (tính trung bình lương mỗi người 6 triệu đồng/tháng).
Đối với tuyến y tế địa phương, tính đến hết tháng 10/2017, có 70/2.040 đơn vị tuyến tỉnh, thành phố đã tự chủ kinh phí thường xuyên, với khoảng 35.000 biên chế không phải chi lương từ ngân sách nhà nước, tiết kiệm khoảng 2.520 tỷ đồng/năm (tính trung bình lương 6 triệu đồng/người/tháng).
Đối với tuyến huyện, có 202/420 đơn vị tổ chức thực hiện hợp nhất trung tâm y tế huyện và bệnh viện huyện thành trung tâm y tế huyện. Nếu hợp nhất 420 trung tâm y tế huyện và 420 bệnh viện đa khoa huyện, riêng ngân sách nhà nước chi cho lãnh đạo 840 đơn vị sự nghiệp công lập này sẽ giảm 121 tỷ/năm. Đồng thời sẽ giảm được số lượng người làm hành chính khoảng 10.899 người (lái xe, thủ quỹ, văn thư, kế toán...), ngân sách sẽ không phải chi khoảng 784 tỷ đồng/năm.
Tôi cho rằng, trước đây một công việc tương đồng nhưng 2-3 đơn vị, 2-3 người phụ trách thì nay việc sắp xếp này không chỉ làm thu gọn các đầu mối hành chính, tập trung quản lý mà còn giúp giảm thiểu ngân sách như đã phân tích ở trên.
PV: Như vậy, có nghĩa là việc sắp xếp tổ chức hệ thống y tế hiện nay không có khó khăn gì, thưa ông?
TS. Phạm Văn Tác: Khó khăn nhất của các địa phương khi thực hiện Thông tư 51 là công tác giải quyết cán bộ. Nếu địa phương nào thực hiện quyết liệt và công khai, minh bạch thì hiệu quả rõ rệt. Chúng ta cũng cần quán triệt khi sáp nhập tổ chức như vậy thì cần lựa chọn những người có năng lực tốt nhất để tiếp tục giữ chức vụ trong tổ chức mới. Còn những người còn lại sẽ được sắp xếp sang làm chuyên môn hoặc điều chuyển sang những đơn vị khác.
Cả nước còn khoảng 11 tỉnh chưa triển khai thực hiện nhưng đã có lộ trình. Theo lộ trình của các địa phương sẽ hoàn thành việc thực hiện sáp nhập theo Thông tư 51 vào năm 2019, nhằm ổn định công tác cán bộ trước khi đại hội cho nhiệm kỳ mới. Đối với những tỉnh đang triển khai sáp nhập, sắp xếp, Bộ Y tế vẫn có các đoàn giám sát kiểm tra và hỗ trợ các địa phương nếu cần thiết.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!