Thanh Mai
 Cần được tư vấn trước khi sử dụng thực phẩm chức năng. Ảnh: PV |
Càng kiểm tra càng thấy sai phạm
Theo số liệu của Thanh tra Bộ Y tế cho thấy, qua thanh tra tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh TPCN thuộc 7 tỉnh, thành trọng điểm của cả nước đã phát hiện trên 82,97% số cơ sở vi phạm về ATVSTP. Cụ thể, qua 47 cơ sở được thanh tra thì có đến 39 cơ sở vi phạm. Trong đó, nhiều cơ sở mắc phải những lỗi vi phạm rất nghiêm trọng như 63,63% số cơ sở vi phạm về ghi nhãn mác sản phẩm, 61,36% cơ sở chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện về ATVSTP, 50% cơ sở vi phạm về điều kiện ATVSTP trong kinh doanh, 40,47%số cơ sở vi phạm về quảng cáo, 36,84% cơ sở vi phạm về bán hàng đa cấp, 33,33% cơ sở vi phạm về điều kiện ATVSTP trong sản xuất... Một thanh tra viên của Bộ Y tế cho biết, có hai loại chủ thể kinh doanh vi phạm chủ yếu như những người mở cửa hàng kinh doanh TPCN nhưng không hiểu biết đầy đủ về mặt hàng này và những người kinh doanh TPCN cố tình vi phạm vì món hời " siêu lợi nhuận" do mặt hàng đem lại. Ví dụ như nhiều cơ sở sản xuất thuốc có sản xuất TPCN nhưng chưa nắm được các quy định về quản lý TPCN, thậm chí còn hiểu không đúng về giấy chứng nhận đủ điều kiện ATVSTP và giấy chứng nhận GMP trong sản xuất thuốc. Nguy hiểm hơn, đó là những vi phạm về nhãn mác và quảng cáo. Điều này khiến cho rất nhiều người tiêu dùng hiểm nhầm, hiểu sai về tác dụng thực của TPCN, tưởng rằng đây là thuốc hoặc có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh, gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng. Ông Trần Ngọc Nga, Phó Chánh thanh tra, Bộ Y tế cho biết, trên thực tế đã có rất nhiều trường hợp người dân, đặc biệt là người dân ở miền núi, vùng sâu vùng xa khi mắc bệnh thường nghe theo những lời quảng cáo cho nên đã mua TPCN về " điều trị" mà không qua các cơ sở y tế, không điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Do đó, bệnh tật không những không khỏi mà ngày càng nghiêm trọng hơn, đến khi tìm đến bệnh viện để điều trị thì đã quá muộn.
Đẩy mạnh tuyên truyền, thanh, kiểm tra về TPCN
Không thể phủ nhận rằng nguyên nhân của những vi phạm trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh TPCN là do ý thức và nhận thức của những người sản xuất, kinh doanh mặt hàng TPCN. Thế nhưng một thực tế là do sự nhận thức sai lệch, không đầy đủ của người tiêu dùng về TPCN đã vô hình chung tiếp tay cho những vi phạm trên. Một nguyên nhân quan trọng khác xuất phát từ chính sự chủ quan, lỏng lẻo trong khâu quản lý sản xuất kinh doanh TPCN, hơn nữa là nhận thức không đầy đủ của chính những người làm công tác quản lý chức năng trên mỗi địa bàn về lĩnh vực này.
Trước thực tế trên, ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế cho biết, trong tháng hành động vì chất lượng ATVSTP , Cục chỉ đạo tăng cường các hoạt động thanh kiểm tra những cơ sở sản xuất kinh doanh TPCN trên địa bàn cả nước nhằm phát hiện và xử lý các cơ sở vi phạm. Ông Phong cũng cho biết thêm, TPCN chỉ là những sản phẩm có tác dụng đến các chức năng của cơ thể con người, nó giúp cho việc phục hồi, duy trì hoặc tăng cường chức năng của một hay nhiều bộ phận trong cơ thể, ngoài ra còn giúp bổ sung vi chất, tăng cường dinh dưỡng, tăng sức đề kháng và làm giảm bớt nguy cơ bệnh tật ở con người chứ tuyệt đối không phải là thuốc chữa bệnh như một số người đã lầm tưởng. Do đó, việc quảng cáo TPCN có tác dụng chữa bệnh hay việc tuyên truyền tẩy chay TPCN đều không đúng và là hành vi vi phạm pháp luật.
Như vậy, trong khi chờ đợi các cơ quan chức năng có biện pháp quản lý và kiểm soát về lĩnh vực này, thiết nghĩ mỗi người dân cần phải tìm hiểu, nâng cao nhận thức, ý thức về kinh doanh và sử dụng các sản phẩm TPCN một cách đúng mực qua đó mới có thể bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như hướng tới sưc khỏe cộng đồng an toàn.
Theo các chuyên gia, vi phạm chủ yếu với TPCN là sự thổi phồng công dụng và hướng dẫn sử dụng sai với công bố đã được phê chuẩn. Việc hướng dẫn sử dụng sai liều dùng gấp vài lần so với ghi nhãn để có tác dụng như thuốc điều trị cấp tính có thể làm người bệnh phải trả giá đắt về tiền bạc, trong khi vẫn có những loại thuốc đặc hiệu có thể giúp họ rút ngắn thời gian điều trị. Việc không ghi nhãn giá trị dinh dưỡng có thể khiến người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm tăng cường vi chất có hàm lượng quá thấp so với mức tối thiểu cần hằng ngày nhưng vẫn ngộ nhận là đã được dùng sản phẩm bổ dưỡng. Hoặc ngược lại, hàm lượng chất bổ sung quá cao mà sử dụng thường xuyên và kéo dài có thể sinh ra bệnh mới.