Tôi đi khám và cũng mất khá nhiều thời gian mới phát hiện ra bị viêm đại tràng do amip. Mặc dù đã được dùng thuốc điều trị nhưng cho đến nay thỉnh thoảng bệnh vẫn tái nhiễm. Tôi có thể dùng thuốc gì để điều trị triệt để bệnh này?
Nguyễn Quang Tuấn (Thái Bình)
Bệnh viêm đại tràng mạn tính do amip thường dai dẳng, cứ vài tuần hoặc vài tháng lại xảy ra một đợt cấp tính. Trong các trường hợp đau bụng, đi ngoài phân có nhầy nhớt và có máu, nhất thiết người bệnh phải vào nằm viện để được theo dõi và điều trị kịp thời. Diễn tiến của đợt cấp tính kéo dài từ vài ngày đến vài tuần tùy theo việc điều trị được tiến hành sớm hay muộn. Về điều trị, có các thuốc sau:
Emetin là thuốc có tác dụng cản trở không hồi phục quá trình tổng hợp protein của amip, do đó có khả năng diệt được amip. Tuy nhiên, thuốc có nhiều độc tính và tích tụ trong cơ thể, đặc biệt là gây độc tính ở tim, thận và hệ thần kinh nên hiện nay ít dùng và được thay thế bằng dẫn chất tổng hợp là dehydroemetin ít độc hơn.
Nhóm thuốc imidazole có khả năng khuếch tán, thâm nhập sâu vào bên trong và phá hủy hay ức chế sự tổng hợp AND của ký sinh trùng. Loại thuốc này có ưu điểm diệt được cả thể kén và thể đơn bào amip. Nhưng vì điều trị viêm đại tràng do amip thường phải dùng thuốc một thời gian dài cho nên khi dùng thuốc kéo dài cần lưu ý vì có thể gặp tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, nôn, đau vùng thượng vị, nổi mày đay... các dấu hiệu này thường nhẹ và hết sau khi ngừng và khi cơ thể đào thải hết thuốc.
Nhóm di-iodohydroxyquinolin là những thuốc trị amip hiệu quả. Tác dụng phụ có thể gặp là buồn nôn, đau dạ dày, dị ứng da, có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp.
Ngoài ra, trong dân gian còn dùng một số thuốc Đông y như hạt và vỏ của cây mộc hoa trắng, thừng mực lá to, sừng trâu, vỏ cây hậu phác, chiêu liêu, hoàng cầm… trong điều trị bệnh lỵ do amip.
Để điều trị bệnh do amip đạt hiệu quả cao, việc chọn lựa loại thuốc gì, hàm lượng cụ thể như thế nào nhất thiết phải do thầy thuốc chỉ định cụ thể, người bệnh không được tự ý dùng thuốc để tránh những tác dụng không mong muốn của các loại thuốc diệt amip. Phòng bệnh chủ yếu là ăn chín uống sôi; rửa rau nhiều nước và kỹ dưới vòi nước chảy; rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; nên cắt móng tay ngắn và không dùng phân tươi bón cho các loại rau…
ThS. Nguyễn Thu Hiền