Sau 1 năm đi vào hoạt động, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E đã nhanh chóng trở thành một trong 7 trung tâm phẫu thuật tim hở lớn nhất cho trẻ em trong cả nước. Thành công này chứng tỏ sự quan tâm và đầu tư đúng đắn của Chính phủ, ngành y tế nhằm mục tiêu mọi trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh(TBS) có cơ hội được chữa trị tốt nhất.
Tim bẩm sinh là một trong những bệnh lý tim mạch chủ yếu
Mới ngày Tết ra nhưng Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E đã có khá đông bệnh nhi mắc TBS nhập viện, rất nhiều trẻ dưới 1 tuổi từ nhiều nơi về đây điều trị. Trong số đó, nhỏ tuổi nhất là bệnh nhi Nguyễn Thị Duyên, 40 ngày tuổi (Xuân Hương - Lạng Giang - Bắc Giang). Chị Nguyễn Thị Thanh, mẹ cháu bé cho biết, ngay từ khi sinh ra cháu Duyên đã có những dấu hiệu sức khỏe bất thường, cháu bú khó, thường xuyên nôn sau ăn, hơi thở yếu, môi tím. Khi bé Duyên được hơn một tháng tuổi, vợ chồng chị quyết định đưa con lên Bệnh viện đa khoa Bắc Giang khám bệnh. Tại đây, các bác sĩ cho biết cháu bé bị tim bẩm sinh cần phải phẫu thuật và giới thiệu chuyển viện lên Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E để phẫu thuật.
PGS.TS. Lê Ngọc Thành - Giám đốc Trung tâm cho biết, cùng với bệnh van tim, bệnh mạch vành, TBS là một trong những bệnh lý tim mạch chủ yếu ở nước ta hiện nay. Ước tính mỗi năm, Việt Nam có khoảng 10.000 - 12.000 trẻ sinh ra còn sống bị dị tật TBS. Trong đó phổ biến nhất là thông liên nhĩ, thông liên thất, còn ống động mạch nhưng không phải tất cả các cháu được phát hiện và điều trị sớm. Rất nhiều trẻ ở vùng nông thôn, vùng sâu - xa đến nhập viện trong tình trạng đã biến chứng nặng. Lúc này điều trị khó khăn hơn và chi phí cũng tốn kém hơn nhiều so với được chữa trị sớm, đây là điều càng khó khăn với những gia đình nghèo.
 Phẫu thuật tim hở tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E. |
Hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả các bệnh TBS
Các bác sĩ ở đây cho hay, thông liên thất là bệnh TBS khá phổ biến. Bệnh thường phát sinh trong thời kỳ thai nhi hình thành tim nhưng chúng thường không có nguyên nhân rõ ràng. Ở những trẻ này sẽ có hiện tượng máu giàu ôxy ở tâm thất trái (thường có áp lực cao hơn) chảy sang tâm thất phải có máu đen nghèo ôxy hơn. Tâm thất phải do đó bị quá tải ngoài máu đen từ nhĩ phải xuống lại còn nhận thêm một lượng máu từ tâm thất trái đổ sang qua lỗ thông. Hậu quả là tất cả lượng máu lớn đó dồn vào tâm thất phải làm tâm thất phải rất vất vả mới tống được máu lên động mạnh phổi. Dần dần, bệnh nhân bị tăng áp lực động mạch phổi, tâm thất phải dày lên, giãn ra và dẫn đến suy tim. Khi đó, bệnh nhân biểu hiện tím môi và các đầu ngón tay, ngón chân. Nếu lỗ thông nhỏ có thể can thiệp bít dù, nhưng nếu lỗ thông lớn (đường kính từ 2cm trở lên) thì cần phải phẫu thuật vá lỗ thông.
PGS.TS. Lê Ngọc Thành khẳng định, mặc dù là bệnh nguy hiểm, song trẻ mắc bệnh lý TBS đều có cơ hội phát triển như trẻ bình thường khác nếu được điều trị đúng và kịp thời. Mặc dù mới đi vào hoạt động 1 năm nhưng Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E đã trở thành một trong 7 trung tâm mổ tim hở lớn nhất cả nước. Hầu hết các kỹ thuật phẫu thuật tim hở phức tạp điều trị TBS ở các nước phát triển đều được các bác sĩ trung tâm thực hiện thành công như vá thông liên nhĩ, thông liên thất, sửa toàn bộ tứ chứng Fallot, bất thường trở về tĩnh mạch phổi, nhiều dị tật bẩm sinh trên cùng một bệnh nhân (hẹp động mạch chủ, thông liên thất, hở van hai lá, rò động mạch vành)... Nhiều bệnh nhân dưới 5kg được phẫu thuật thành công.
Cần phát triển đồng bộ cả phẫu thuật và can thiệp điều trị TBS
Thành lập Khoa tim trẻ em - Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E Ngày 22/2/2011, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E đã chính thức thành lập Khoa tim trẻ em. Khoa tim trẻ em có tiền thân là đơn nguyên Nhi của Khoa nội tim mạch với 23 giường nội trú. Trong năm 2010, số bệnh nhi được phẫu thuật tim hở là 323 ca, chiếm hơn 50% tổng số phẫu thuật của Trung tâm. Nhân dịp này, TS. Nguyễn Quốc Triệu - Bộ trưởng Bộ Y tế cũng tới thăm và tặng quà các cháu bé đang điều trị tại Khoa tim trẻ em của Trung tâm. Năm 2010, Trung tâm đã phẫu thuật được 641 ca, trong đó phẫu thuật tim hở 550 ca. Tổ chức khám sàng lọc và điều trị cho các cháu mắc bệnh tim bẩm sinh tại các tỉnh Quảng Ninh, Thái Bình, Ninh Bình, Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hà Nội, Hải Phòng… |
Cùng với sự phát triển của các kỹ thuật ngoại khoa, tim mạch can thiệp đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý tim mạch như bít dù các lỗ thông liên thất, liên nhĩ, còn ống động mạch, nong động mạch vành, thay van tim qua da... Nhiều trung tâm tim mạch lớn trên thế giới đã có phòng mổ Hybrid (vừa can thiệp vừa phẫu thuật tim mạch) tạo ra những bước đột phá trong điều trị, biến những điều “không thể” thành “có thể” trong lĩnh vực này. PGS.TS. Lê Ngọc Thành cho biết, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E có đủ điều kiện về nhân lực để phát triển đồng bộ cả ngoại khoa và tim mạch can thiệp. Hiện nay, xu hướng điều trị tim bẩm sinh ngay từ tuổi sơ sinh, nhưng để có thể phẫu thuật cho trẻ chỉ vài ngày tuổi cần có những thiết bị phù hợp, chuyên biệt, vì thế trung tâm rất mong muốn sớm có được phòng mổ cho trẻ sơ sinh và sớm được triển khai lĩnh vực can thiệp để đem lại nhiều hơn nữa cơ hội chữa trị cho người bệnh.
Bài và ảnh: Lê Hảo