Trưa nay ngày 24/5, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội), Tổng thống Mỹ Obama đã có bài phát biểu đặc biệt về quan hệ Việt nam-Hoa Kỳ. Trong bài phát biểu, Tổng thống Obama nhấn mạnh: “Chúng ta là 2 nước độc lập và dù lớn hay nhỏ cũng đều có chủ quyền của mình, phải được tôn trọng tuyệt đối. Nước lớn không thể “ăn hiếp” nước nhỏ”.
Mở đầu bài phát biểu, Tổng thống Obama đã cất lời chào thân thiện: "Xin chào Việt Nam" bằng tiếng Việt. Ông cảm ơn chính phủ và nhân dân Việt nam đã dành tình cảm nồng nhiệt và sự thân thiện chào đón ông. Ông đã dẫn lại bài thơ Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt và khẳng định chủ quyền của Việt Nam là không thể tranh cãi “ “Từ ngàn xưa, chủ quyền thiêng liêng của Việt Nam đã được khẳng định trong bài thơ thần Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt: "Sông núi nước Nam vua Nam ở, rành rành định phận tại sách trời". Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bản Tuyên ngôn độc lập cũng đã trích dẫn tuyên ngôn của Hoa Kỳ: "Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Theo Tổng thống Obama, Việt Nam là một quốc gia độc lập có chủ quyền, không một quốc gia nào được áp đặt và làm thay đổi điều đó. Dù là nước nhỏ hay lớn đều phải được tôn trọng chủ quyền, các nước lớn không được chèn ép các nước nhỏ. Theo ông Obama, chính người Việt Nam là người quyết định vận mệnh và tương lai, con đường của mình. Ông Obama khẳng định Mỹ sẽ hỗ trợ nâng cao năng lực của Hải quân Việt Nam. Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí công bố hôm qua cũng là cách để Việt Nam nâng cao năng lực quốc phòng, xóa bỏ hoàn toàn mọi rào cản giữa quan hệ giữa hai nước. “Chúng ta là 2 nước độc lập và dù lớn hay nhỏ cũng đều có chủ quyền của mình, phải được tôn trọng tuyệt đối. Nước lớn không thể “ăn hiếp” nước nhỏ” – ông Obama nhấn mạnh.
Ông Obama khẳng định: Dù Mỹ không có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, không phải là nơi Mỹ có tranh chấp nhưng vấn đề này rõ ràng là cần giải quyết trong hòa bình. Mỹ sẽ tiếp tục cử máy bay, tàu biển tới nơi mà luật pháp quốc tế cho phép.
Chia sẻ những giá trị chung
Theo ông Obama, Việt nam đã thay đổi rất nhanh chóng và đang phát triển mạnh mẽ. Ông đánh giá cao sự phát triển của Việt Nam trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa, xã hội…đồng thời khẳng định: Quan hệ hai nước Việt-Mỹ đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đó là một bài học về sự thay đổi, về sự đối thoại để biến cựu thù thành đối tác; gác lại quá khứ hướng tới tương lai.
"Bài học giữa hai nước chúng ta trong chiến tranh, trong quá khứ cũng là bài học của cả nhân loại. Những chân giá trị của hòa bình đã được chỉ ra. Chúng ta cũng thấy một điều có tính nguyên lý là độc lập, không một quốc gia nào có thể áp đặt ý chí lên Việt Nam và số phận của Việt Nam là do người dân Việt Nam quyết định. Tôi không còn nhiều thời gian trong nhiệm kỳ của mình và tôi sẽ nỗ lực dành những thời gian còn lại thúc đẩy mối quan hệ Việt – Mỹ", ông Obama nhấn mạnh.
Ông Obama cho rằng dù còn nhiều khác biệt nhưng những gì mà hai dân tộc Việt-Mỹ đã trải qua cho thấy trong đối thoại, hai bên cần phải nhường nhịn lẫn nhau, cần phải thay đổi để phù hợp với mục tiêu của nhau. Ông cũng đề cập đến tự do báo chí, ngôn luận cần được đảm bảo để hệ thống được hoạt động. Từ đó người dân sẽ lựa chọn được người đại diện, lãnh đạo xứng đáng nhất với niềm tin gửi gắm. Theo ông, việc nâng cao hơn nữa những quyền tự do của người dân là thực hiện khẩu hiệu xây dựng một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
Ông cũng nhấn mạnh vai trò của ngoại giao nhân dân, của những người dân hai nước, trong đó có các cựu chiến binh. “Khi chúng tôi hỗ trợ người Việt Nam khuyết tật, chúng tôi cũng sẽ giải quyết vấn đề chất độc da cam, chúng tôi tự hào đã làm được điều này ở Đà Nẵng và sẽ tiếp tục ở Biên Hòa. Sự hòa giải có được nhờ đóng góp quan trọng từ chính những cựu chiến binh, từng đối mặt nhau trong chiến đấu”.
Tổng thống Obama khẳng định ông mong muốn quan hệ Việt-Mỹ sẽ phát triển tốt đẹp và thực chất, sẽ xây dựng những thế hệ công dân mới và hai nước sẽ sát cánh bên nhau hướng tới tương lai. “Chúng tôi đón nhận sinh viên Việt Nam đến với nền giáo dục của mình rất nhiều, nhiều nhất trong các nước Đông Nam Á. Đồng thời các bạn cũng đón chào nhiều khách du lịch đến từ Mỹ. Người Việt và người Mỹ đều biết một bài hát nổi tiếng của nhạc sĩ Văn Cao: “Từ đây chúng ta người biết yêu người, từ đây người biết thương người”.