Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bắt đầu chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa trong thời gian 4 ngày (12-16/1). Đây là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau Đại hội XII của Đảng ta nhằm tiếp tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ Việt-Trung phát triển lành mạnh, ổn định vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, thịnh vượng của khu vực và thế giới.
Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng, có mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời. Tình cảm hữu nghị giữa hai nước được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Mao Trạch Đông cùng nhiều thế hệ lãnh đạo của hai Đảng, hai nước dày công vun đắp, trở thành tài sản quý báu của hai dân tộc. Dù trải qua thăng trầm nhưng hợp tác hữu nghị vẫn là ưu tiên trong quan hệ song phương.
Mục tiêu năm 2017 đưa kim ngạch xuất khẩu song phương đạt 100 tỷ USD.
Sau khi bình thường hoá quan hệ năm 1991, quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc phát triển nhanh chóng trên nhiều lĩnh vực. Với phương châm “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và nhất trí cùng nhau trở thành “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”, Việt Nam - Trung Quốc đã thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện năm 2008 để mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Việt - Trung. Lãnh đạo hai nước thường xuyên duy trì giao lưu và tiếp xúc cấp cao dưới các hình thức linh hoạt, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác thiết thực, đưa quan hệ hai nước phát triển lành mạnh và ổn định. Trong đó, chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (4/2015) và chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (11/2015) đã giúp đạt được nhiều nhận thức chung và thỏa thuận để thúc đẩy quan hệ song phương.
Về kinh tế, hợp tác kinh tế-thương mại Việt Nam - Trung Quốc phát triển ổn định, lành mạnh, theo hướng ngày càng cân bằng hơn. Kim ngạch thương mại song phương năm 2015, theo số liệu thống kê của Việt Nam đạt 66,6 tỷ USD, tăng 13,7%. Mười tháng đầu năm 2016, kim ngạch thương mại song phương đạt 57,6 tỷ USD, tăng 5%. Trong định hướng năm tới, Việt Nam - Trung Quốc đề ra mục tiêu đến năm 2017 đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 100 tỷ USD.
Về vấn đề biển Đông, hai nước còn tồn tại nhiều bất đồng, đòi hỏi nỗ lực hợp tác giải quyết vấn đề bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước đã nhiều lần trao đổi và đạt được nhận thức chung quan trọng về việc giải quyết thỏa đáng bất đồng và tranh chấp trên biển trên cơ sở tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế. Hai bên nhất trí thực hiện tốt các nhận thức chung và thỏa thuận cấp cao, “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc”; sử dụng tốt cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt - Trung; kiên trì thông qua trao đổi và đàm phán hữu nghị, tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được; tích cực bàn bạc các giải pháp mang tính quá độ không ảnh hưởng đến lập trường và chủ trương của mỗi bên; nhất trí cùng nhau kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp; thực hiện đầy đủ và hiệu quả “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông” (DOC), thúc đẩy sớm đạt được “Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông” (COC), giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng diễn ra vào thời điểm trước thềm kỷ niệm 67 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và Tết cổ truyền của hai nước, là dịp quan trọng để các nhà lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước gặp gỡ, đi sâu trao đổi các biện pháp tăng cường quan hệ, định hướng phát triển lành mạnh lâu dài cho quan hệ Việt - Trung.
Chuyến thăm còn có ý nghĩa hết sức quan trọng, khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác bình đẳng cùng có lợi với Trung Quốc, coi đây là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam; luôn mong muốn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc phát triển lành mạnh, ổn định, bền vững, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới.