Tôi năm nay 40 tuổi, vừa rồi đi khám và được chẩn đoán lao màng bụng, bác sĩ kê đơn điều trị trong số các thuốc đang dùng có isoniazid, sau dùng thuốc được một tháng tôi thấy người mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ, đau tức vùng gan. Xin hỏi, tôi có bị làm sao không, tôi có phải dừng thuốc điều trị lao màng bụng hay không?
Tạ Văn Hơn (Bắc Ninh)
Với những biểu hiện mà bạn nêu như mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ, đau tức vùng gan, nhiều khả năng bạn bị tổn thương gan do tác dụng không mong muốn của thuốc chống lao, đặc biệt là isoniazid.
Có nhiều mức độ tổn thương gan do tác dụng phụ của thuốc. Có những mối liên quan không chỉ do tương tác thuốc với thuốc mà còn do thuốc với tình trạng bệnh của bệnh nhân. Những bệnh nhân có bệnh gan mạn tính sẵn dễ bị ngộ độc thuốc hơn bệnh nhân gan bình thường. Trong số các thuốc gây viêm gan, cần hết sức chú ý đến isoniazid (INH) một thuốc rất cần thiết trong các phác đồ điều trị lao hiện nay. Sự tăng men gan thấy xuất hiện vài tuần sau khi bắt đầu điều trị lao ở khoảng 10-20% bệnh nhân dùng INH. Sự tăng men gan này thường ở mức vừa phải và không liên quan dấu hiệu hay triệu chứng bệnh gan. Ở nhiều bệnh nhân tăng men gan tiếp tục dùng INH vẫn chịu đựng được và có thể sau đó men gan lại trở về gần bình thường . Nếu có tăng men gan, ngưng dùng INH thì men gan trở về bình thường trong vòng 1 - 4 tuần. Tuy nhiên vẫn có ít bệnh nhân khi dùng INH có thể suy gan cấp (có thể xảy ra khoảng 0,1 - 2% bệnh nhân).
Bệnh nhân trên 50 tuổi có nhiều nguy cơ bị viêm gan khi dùng INH , bệnh nhân trẻ em ít khi có tổn thương gan xảy ra. Bệnh nhân nữ bị ảnh hưởng nhiều hơn nam. Khi điều trị nên theo dõi kỹ để phát hiện viêm gan do INH để ngưng điều trị kịp thời, tránh ảnh hưởng nặng cho gan. Nguy cơ gây độc cho gan tăng lên ở người nghiện rượu khi dùng INH, đặc biệt khi dùng chung với rifampicin trong phác đồ chống lao thì dường như tác dụng gây độc cho gan có vẻ tăng lên.
Chính vì vậy, trường hợp của bạn cần đến cơ sở y tế để khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cần thiết để đánh giá mức độ tổn thương gan từ đó bác sĩ sẽ cho bạn các chỉ định điều trị tiếp theo.
ThS. Nguyễn Vân Anh