Thế nhưng, sự hiểu biết không đầy đủ dẫn đến lạm dụng thuốc, khiến cho nhiều cô bé tuổi “teen” phải ôm nỗi buồn mà đi phá thai...
Cớ sao buồn này… teen?
Teen ngày nay yêu nhanh, yêu bạo, yêu không phòng thủ nên dễ buồn vì dễ dẫn đến chuyện phá thai ở lứa tuổi vị thành niên ngày một tăng cao. Một số cô gái “hiểu biết hơn” biết rằng có thể dùng viên thuốc tránh thai khẩn cấp để tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nhưng lại hiểu biết không đầy đủ dẫn đến các nỗi buồn do tai biến như: rong huyết, rối loạn kinh nguyệt… phải nhập viện.
 Một buổi nói chuyện về giới tính cho trẻ vị thành niên. |
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mang thai ngoài ý muốn thì nhiều vô số kể, từ mê net (internet), theo net, kẹt net, cứu net rồi đi luôn vào nhà nghỉ, tình yêu “nhi đồng” hành động theo kiểu người lớn cũng cần đến viên thuốc ngày hôm sau, lạm dụng dẫn đến thuốc kém hiệu quả hoặc bị tác dụng phụ của thuốc không những làm teen buồn mà còn làm các bậc cha mẹ tá hỏa!
Những sai lầm khi dùng thuốc
Teen hiểu gì về thuốc?
Teen cũng như nhiều chàng trai cô gái khác, chỉ biết viên thuốc ngày hôm sau qua tên thương mại quen thuộc tại thị trường Việt Nam là thuốc Postinor có tác dụng ngừa thai khẩn cấp, có thể để qua ngày hôm sau uống cũng giúp ngừa thai được. Vì hiểu biết ít như vậy nên dễ dẫn đến các sai lầm khi dùng thuốc, làm thuốc mất tác dụng hoặc bị tác dụng phụ gây hại của thuốc.
Sai lầm về thời gian sử dụng
Một cô gái đến nhà thuốc mua Postinor về uống theo mách bảo của bạn trai. Sau đó cô phải đi… phá thai. Tìm hiểu kỹ thì được biết cô đi mua thuốc 4 ngày sau khi có quan hệ với bạn tình. Đó là thời gian hiệu lực tác dụng của thuốc không còn nữa trên lĩnh vực ngừa sự thụ thai. Vì vậy cần chú ý đến thời gian dùng thuốc:
- Thuốc ngăn chặn sự rụng trứng, hoặc nếu đang rụng trứng thì sẽ ngăn chặn hiện tượng thụ tinh. Hoạt chất chính là liều cao Levonorgestrel (0,75 mg). Thuốc tác động bằng cách ngăn chặn sự rụng trứng. Trường hợp trứng đã rụng và có sự thụ tinh thì cũng không thể làm tổ trong tử cung để phát triển thai nhi, vì nội mạc tử cung đã bị thay đổi không cho trứng thụ tinh làm tổ.
- Thuốc được uống ngay trong vòng 1 giờ sau khi giao hợp và nếu tiếp tục giao hợp thì uống viên thứ hai trong vòng 8 giờ sau khi uống viên thứ nhất. Thông thường dùng 1-2 viên và không dùng quá 4 viên trong một tháng.
- Hiệu quả của thuốc giảm dần nếu việc dùng thuốc cách xa thời điểm quan hệ với nhau: dùng thuốc trong vòng 24 giờ, hiệu quả 95%, 24-48 giờ: 85%, 48- 72 giờ: 58%. Vì thế nên dùng thuốc càng sớm càng tốt sau giao hợp.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc ngừa thai thông thường
Sở dĩ có tên gọi “viên thuốc ngày hôm sau” là do thuốc có thể uống sau khi đã có quan hệ nam nữ, nghĩa là uống viên thứ nhất sau giao hợp càng nhanh càng tốt và uống nhắc lại lần hai sau 8-12 giờ để phòng tránh vỡ kế hoạch. Không uống chậm quá 72 giờ sau quan hệ nam nữ vì thuốc sẽ mất tác dụng. Không uống quá 4 viên trong một tháng. Với những người đang yêu thì quan hệ lứa đôi có thể xảy ra bất thường nên nhiều cặp tình nhân đã xem việc thường xuyên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như là biện pháp ngừa thai thông thường, dùng thường xuyên từ đó dễ dẫn đến tai biến do tác dụng phụ của thuốc.
Tác dụng phụ gây hại của thuốc như thế nào?
Vì sao không nên dùng thường xuyên?
Tại Úc, các bậc phụ huynh đã phải lo ngại vì tình trạng các cô bé tuổi 15-16 dùng Postinor ngày càng nhiều và dùng thường xuyên như: thuốc ngừa thai của “người lớn”. Thuốc tác dụng mạnh nên không thể dùng thường xuyên vì thuốc có những phản ứng phụ như: buồn nôn, xuất huyết đột ngột hoặc hai, ba ngày sau khi uống, căng vú, nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi. Thuốc dùng thận trọng cho người bị hen suyễn, suy tim, cao huyết áp, đau nửa đầu, rối loạn chức năng thận, đái tháo đường… Theo khuyến cáo dùng thuốc thì mỗi tháng chỉ nên dùng 2-4 viên, tức cho 2 lần “bất khả kháng”. Còn nếu cả hai đều biết có thể gặp nhau thường xuyên thì áp dụng các biện pháp tránh thai chủ động. Mặt khác, việc thường xuyên dùng thuốc cũng làm hiệu năng của thuốc giảm xuống, tỉ lệ mang thai tăng lên.
Những ai không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp?
Thuốc không nên dùng cho những ai nghi ngờ có thai, đang có thai hoặc xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân, bệnh gan thận, carcinome tuyến vú, buồng trứng và tử cung. Khi dùng thuốc nếu có những biểu hiện bất thường thì nên đi khám bác sĩ sản phụ khoa để có hướng điều trị thích hợp. Giải pháp dùng bao cao su vẫn an toàn hơn cả cho những người trẻ sớm có các quan hệ ngoài hôn nhân vì vừa đơn giản, vừa giúp tránh thai cũng như ngăn ngừa các bệnh lây lan qua đường tình dục.
DS. TRƯƠNG THẾ THANH
