Tôi năm nay 36 tuổi, khoảng 2 năm trở lại đây tôi thường bị chuột rút ở chân; đôi lúc bị rút ở tay và bụng. Xin cho biết tôi bị làm sao và có thuốc gì để chữa?
Nguyễn Hoàng Liên (Bắc Ninh)
 Khi bị chuột rút, hãy bẻ ngược cổ chân. |
Chuột rút là tình trạng co cứng các bắp cơ cấp tính, liên tục và ngoài ý muốn chủ quan, gây nên các cơn đau dữ dội, mất khả năng cử động do vậy có thể đe dọa đến tính mạng trong một số trường hợp nhất định (ví dụ khi đang bơi lội, điều khiển máy móc...). Thời gian bị co cứng cơ thường chỉ thoáng qua vài giây nhưng có khi kéo dài đến nửa tiếng, thậm chí một tiếng. Vị trí co cơ thường gặp nhất và bắp chân, tuy nhiên cũng có thể gặp ở những vị trí khác trên cơ thể như trường hợp của bạn.
Tình trạng chuột rút có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng nguyên nhân có thể là do xảy ra những yếu tố bất thường trong quá trình điện phân (quá trình điện phân cần có sự tham gia của các nguyên tố hóa học hay những dạng vật chất của hóa học trong cơ thể bạn), thường có liên quan tới những rối loạn điện giải. Những nguyên nhân làm tăng tình trạng chuột rút là: sự căng cơ quá mức; ngồi lâu không vận động; do mất nước dẫn đến rối loạn về điện giải, đặc biệt là mất kali, calci và magie; khi mang thai; tiểu đường; dùng thuốc, như các loại thuốc albuterol, niacin, thuốc lợi tiểu, thuốc trị chứng tâm thần; do việc sử dụng đồ uống có cồn; rối loạn chức năng thần kinh thực vật; cơ bắp phải làm việc nhiều.
Khi bị chuột rút, cần phải ngừng ngay hoạt động, và kéo duỗi cơ 15 - 20 giây cho đến khi cơ giãn hoàn toàn (bạn thường quan sát thấy khi các cầu thủ bóng đá bị chuột rút trên sân, các bác sĩ làm động tác căng cơ ngược lại). Sau đó, nên nghỉ ngơi khoảng một giờ để cơ bắp và hệ thần kinh trung ương đủ hồi phục.
Bạn có thể khắc phục tình trạng chuột rút bằng biện pháp sau: mát xa vùng chân và cơ; áp dụng các bài tập kéo căng cơ đối với đôi chân; chườm đá lạnh lên vùng bị chuột rút; tắm nước nóng; uống một số thuốc bổ sung điện giải (viên panangin chứa cả magie và kali uống mỗi ngày từ 2 - 4 viên kết hợp với viên calci).
Để phòng ngừa tình trạng chuột rút, bạn có thể áp dụng những nguyên tắc sau: uống đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày (mùa hè nhiều hơn mùa đông; đặc biệt chú ý với những người cao tuổi vì cảm giác khát bị giảm sút, do vậy nếu không tích cực cho uống nước thì sẽ bị thiếu nước cũng dễ dẫn đến tình trạng chuột rút; nên tạo thói quen tập thể dục cho đôi chân trước khi đi ngủ; nên điều chỉnh hài hòa lượng kali thu nạp vào trong cơ thể (những thức ăn giàu kali như chuối, cam...); tập thể dục thường xuyên và khởi động kỹ trước khi tập luyện; hạn chế các chất kích thích như thuốc lá và cà phê.
Sau khi áp dụng các biện pháp trên, tự tìm hiểu các nguyên nhân mà vẫn không thấy các triệu chứng giảm, bạn nên đến khám bệnh và làm đầy đủ các xét nghiệm. Từ các kết quả khám xét và xét nghiệm, các bác sĩ sẽ cho bạn những lời khuyên cụ thể và cần thiết.
TS. Linh Anh