Acyclovir là một thuốc chống virut, có tác dụng chọn lọc trên tế bào nhiễm virut Herpes. Thuốc ức chế tổng hợp DNA của virus và sự nhân lên của virut mà không ảnh hưởng đến chuyển hoá của tế bào bình thường. Thuốc có tác dụng mạnh nhất trên virut Herpes simplex týp 1 (HSV-1) và kém hơn ở virut Herpes simplex týp 2 (HSV-2), virus Varicella zoster (VZV).
Đối với những người bị Herpes týp 1 và 2 ở da và niêm mạc, viêm não Herpes có thể dùng acyclovir để điều trị khởi đầu và dự phòng tái nhiễm. Ngoài ra, thuốc còn được dùng điều trị bệnh zona (bệnh do nhiễm Herpes zoster) cấp tính, zona mắt, viêm phổi do Herpes zoster ở người lớn; Điều trị khởi đầu và tái phát nhiễm Herpes sinh dục và bệnh thủy đậu (thuỷ đậu xuất huyết, thuỷ đậu ở người suy giảm miễn dịch, thuỷ đậu ở trẻ sơ sinh...). Khi điều trị bằng acyclovir phải được bắt đầu càng sớm càng tốt khi có dấu hiệu triệu chứng của bệnh.
Thuốc chống virut acyclovic có tác dụng mạnh nhất trên virut Herpes simplex týp 1. |
Tuy nhiên khi dùng thuốc cần thận trọng với người suy thận (liều dùng phải điều chỉnh theo độ thanh thải creatinin). Khi dùng theo đường tiêm truyền cần tiêm truyền tĩnh mạch chậm mà không được tiêm nhanh hoặc tiêm với một lượng lớn để tránh kết tủa thuốc trong thận. Nguy cơ suy thận tăng lên nếu dùng đồng thời với các thuốc độc với thận.
Một số tác dụng phụ không mong muốn của thuốc có thể xảy ra với người dùng như: Đối với đường uống, dùng trong thời gian ngắn có thể gặp buồn nôn, nôn. Nếu dùng thuốc kéo dài có thể bị tiêu chảy, đau bụng, ban, nhức đầu. Những triệu chứng này có thể gặp ở khoảng 5% người bệnh dùng thuốc. Ở đường tiêm tĩnh mạch, thường gặp nhất là viêm, viêm tĩnh mạch ở vị trí tiêm. Dạng kem bôi dùng ngoài, có khi gặp cảm giác nhất thời nóng bỏng hoặc nhói ở vị trí bôi kèm theo ban đỏ nhẹ khi khô. Khi dùng thuốc mỡ bôi mắt, một số ít người bệnh thấy nhói nhẹ ngay khi bôi hoặc bị viêm giác mạc chấm, viêm mi mắt, viêm kết mạc. Tuy nhiên không cần ngừng thuốc. Các triệu chứng trên sẽ khỏi khi ngừng thuốc và không để lại di chứng.
Dược sĩ Hoàng Thu Thủy
