Đầu tư hàng nghìn tỷ đồng ngoài ngành không đúng quy định, không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng; xảy ra tình trạng cá nhân chiếm đoạt tài sản; quản lý không chặt chẽ trong kinh doanh, điều hành giá bán... là thực trạng được Thanh tra Chính phủ (TTCP) nêu ra tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và các đơn vị thành viên trong Kết luận thanh tra vừa mới ban hành.
Đầu tư ngoài ngành không đúng quy định
TTCP cho biết, liên quan đến nội dung thực hiện Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Petrolimex và một số đơn vị thành viên, Công ty mẹ Petrolimex đã đầu tư tài chính ngoài ngành nghề kinh doanh chính (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản) với tổng số tiền trên 2.255,6 tỷ đồng; trong đó, nhiều khoản đầu tư với giá trị lớn không đúng quy định. Cụ thể, Petrolimex tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỷ đồng, chiếm 40% vốn điều lệ của đơn vị nhận góp vốn và Công ty cổ phần Bảo hiểm Petrolimex trên 171,3 tỷ đồng, chiếm 51% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ.
Kết luận của TTCP đã chỉ ra nhiều sai phạm tại Petrolimex.
Bên cạnh đó, Petrolimex còn tăng vốn đầu tư 51 tỷ đồng vào Công ty cổ phần bất động sản Petrolimex mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương; sử dụng vốn kinh doanh gần 231,9 tỷ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với Nghị quyết của Hội đồng quản trị. Petrolimex còn ủy thác cho các đơn vị thành viên vay dài hạn để đầu tư xây dựng các công trình, dự án trên 414,6 tỷ đồng từ vốn chiếm dụng trong thanh toán, chưa bố trí được nguồn vốn cho đầu tư xây dựng, chưa thực hiện nghiêm việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo chủ trương của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Một số khoản đầu tư của Công ty mẹ Petrolimex hiệu quả thấp như đầu tư 178,5 tỷ đồng vào Công ty cổ phần nhiên liệu bay Petrolimex và bất động sản Petrolimex kém hiệu quả; đầu tư trên 38,8 tỷ đồng vào Công ty cổ phần thương mại Tuyên Quang, Công ty trách nhiệm hữu hạn hóa chất PTN và Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Vân Phong từ năm 2010 đến thời điểm thanh tra không có cổ tức...
Chưa quản chặt xăng dầu tiêu thụ trước thời điểm tăng giá
Đặc biệt, TTCP đã chỉ rõ những vi phạm nghiêm trọng trong việc hợp tác đầu tư tại Công ty Vipco; Công ty Xăng dầu Khu vực II...; những tồn tại trong quản lý hoạt động kinh doanh của Petrolimex và các công ty xăng dầu thành viên... Cụ thể, hồi tháng 4/2008, Vipco đã chuyển 72,5 tỷ đồng vào tài khoản chung do Công ty Thiên Lộc Phú làm chủ tài khoản, sau đó có văn bản cho phép Công ty Thiên Lộc Phú rút ra từ ngân hàng 20,2 tỷ đồng nhưng không có căn cứ, số tiền rút ra không sử dụng vào việc thực hiện hợp đồng và hoạt động của Công ty Thiên Lộc Phú (thực tế công ty này không hoạt động kinh doanh). Thiên Lộc Phú đã trả lại Vipco 1,5 tỷ đồng, số còn lại gần 19 tỷ đồng đến nay không thu hồi được là việc làm “thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng”, kết luận Thanh tra cho hay.
Đối với những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh của Petrolimex và các công ty xăng dầu thành viên. Cụ thể là việc xác định sai sản lượng xăng dầu tiêu thụ thực tế, dẫn đến trích thiếu Quỹ bình ổn giá gần 5 tỷ đồng. Năm 2011, tập đoàn chỉ đạo các công ty xăng dầu thành viên kinh doanh có lãi trích lập Quỹ bình ổn, thực tế 11 công ty đã trích lập số tiền 221,3 tỷ đồng, không đúng đối tượng theo quy định.
Petrolimex cũng bị TTCP đánh giá là “chưa quản lý chặt chẽ xăng dầu tiêu thụ trước các thời điểm điều chỉnh giá, sản lượng xăng xuất bán trước thời điểm tăng giá tại một số công ty xăng dầu thành viên tăng bất thường từ 2,3 - 6,7 lần so với sản lượng bán bình quân”. Theo TTCP, đây là dấu hiệu sơ hở trong quản lý, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng nhưng tập đoàn chưa có biện pháp quản lý, khắc phục. TTCP kiến nghị phải kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân thuộc tập đoàn và các công ty liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản, quản lý hoạt động kinh doanh cũng như trong công tác quản lý Nhà nước về kinh doanh xăng dầu. Đáng chú ý, theo kiến nghị của TTCP, Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với 2 vụ việc xảy ra giữa Công ty Vipco và Công ty Thiên Lộc Phú.
