Táo mèo chín được hái về thái ngang hay bổ dọc, phơi hoặc sấy khô làm thuốc. Tên thuốc là sơn tra. Theo Đông y “Sơn tra nhập huyết phận, vi hóa ứ huyết chi yếu dược” (sơn tra vào phần huyết, là vị thuốc chủ yếu chống ứ huyết ).
Kết quả nghiên cứu y học hiện đại cho thấy: sơn tra có công dụng hạ huyết áp thông qua cơ chế làm giãn mạch ngoại vi, hạ mỡ máu, ức chế quá trình ngưng tập tiểu cầu, làm giãn động mạch vành, cải thiện sức co bóp cơ tim và an thần, trấn tĩnh, giúp cân bằng sinh lý, phòng chống các biến chứng do tăng huyết áp.
Bài viết dưới đây xin được giới thiệu một số cách dùng sơn tra thay trà hàng ngày phòng chống tăng huyết áp và một số món ăn, bài thuốc để bạn đọc tham khảo:
Dùng thay trà uống trong ngày
Bài 1: Sơn tra 24g, cúc hoa 15g, lá dâu 12g. Tất cả sấy khô, tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín. Uống trong ngày. Tác dụng: thanh can nhiệt, hóa ứ tích, dùng thích hợp cho những trường hợp tăng huyết áp với các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, dễ cáu giận, đại tiện táo...
Bài 2: Sơn tra 15g, lá sen 20g. Hai thứ tán vụn hãm với nước sôi chừng 15-20 phút, uống thay trà. Tác dụng: hoạt huyết hóa ứ, làm giãn mạch máu, thanh dẫn thông trệ, dùng thích hợp cho người bị tăng huyết áp và béo phì kèm theo nhức đầu, hoa mắt...
Bài 3: Sơn tra 10g, cúc hoa 10g, lá trà tươi 10g. Ba thứ hãm với nước sôi, uống như trà. Tác dụng: thanh nhiệt, trừ đờm, bình can, tiềm dương, dùng cho người bị tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành và rối loạn lipid máu.
Món ăn, bài thuốc chia ăn nhiều lần trong ngày
Bài 1: Sơn tra 50g (thái phiến), gạo tẻ 50g, đường phèn vừa đủ. Nấu thành cháo, ăn thêm đường phèn. Tác dụng: khứ ứ huyết, tiêu thực tích, dùng cho người bị tăng huyết áp, rối loạn lipid máu.
Bài 2: Sơn tra 30g, quyết minh tử 30g, đại táo 4 quả, thịt lợn nạc 250g (thái miếng), lá sen tươi (rửa sạch thái nhỏ), gia vị vừa đủ. Tất cả cho vào nồi hầm nhừ, chia ăn vài lần. Tác dụng: thanh can, thiết nhiệt, làm giãn mạch máu và giáng áp dùng cho người bị tăng huyết áp với các triệu chứng mặt đỏ, mắt đỏ, nhức đầu, chóng mặt, ngực sườn đầy tức, đại tiện táo...
Bài 3: Sơn tra 30g, mã thầy (bóc vỏ) 10 củ, hải đới 30g (rửa sạch, cắt ngắn), chanh 2 quả (cắt lát). Tất cả đem nấu kỹ lấy nước chia uống vài lần trong ngày. Tác dụng: hoạt hóa, huyết ứ, cường tim, lợi thủy, giáng áp, dùng rất tốt cho người bị tăng huyết áp.
Chú ý: Đông y cho rằng sơn tra chỉ “tiêu” mà không “bổ”, người tiết nhiều dịch vị dùng thận trọng; người có vết loét đường tiêu hóa không nên dùng. Ngoài ra, trong thời gian uống thuốc bổ cũng kiêng dùng sơn tra.
DS. Mai Thủy
