Sinh con thường là biến cố trọng đại đối với mọi người, nhưng sau khi sinh, một số phụ nữ lại bị suy sụp tinh thần hay lo lắng buồn phiền thái quá. Chứng bệnh này được gọi là chứng suy sụp tinh thần sau khi sinh (hay bệnh hậu sản) thường xảy ra ở khoảng 15-20% bà mẹ. Tuy nhiên các bà mẹ cố gắng chịu đựng trong âm thầm và không dám nói với ai, vì sợ người khác sẽ nghĩ là bà mẹ "xấu", do đó cảm thấy rất cô đơn.
Những dấu hiệu phân biệt
Chứng bệnh này có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên sau khi em bé chào đời. Sau khi sinh con, việc người phụ nữ thấy xúc động hay lo lắng là chuyện bình thường. Nhưng nếu triệu chứng này kéo dài quá 2 tuần, hoặc nếu có các triệu chứng dưới đây, thì người mẹ nên tìm đến chuyên viên tâm lý hoặc tâm thần để được giúp đỡ:
- Cảm thấy xuống tinh thần, không thấy niềm vui hay sự thích thú trong cuộc sống hằng ngày;
- Ăn không thấy ngon, hoặc không muốn ăn gì cả;
- Sau khi sinh được vài tháng mà vẫn cảm thấy uể oải, kiệt lực;
- Khóc lóc, bực bội, lo lắng, hoang mang, cảm thấy bất ổn;
- Đột nhiên thấy sợ hãi, không dám ở nhà một mình;
- Không muốn đi ra ngoài, hoặc không muốn gặp gỡ ai.
 Chăm sóc cho sản phụ và trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Cửu Long - tỉnh Vĩnh Long. |
Nguyên nhân nào gây ra?
Có con là một niềm vui lớn, nhưng đồng thời vấn đề sinh con cũng gây ra những căng thẳng về mặt tinh thần và thể chất. Làm mẹ là một vai trò vất vả, đầy trách nhiệm và thường bị mất ngủ. Vấn đề làm mẹ càng khó khăn hơn đối với các phụ nữ nuôi con một mình hay những cặp vợ chồng không có thân nhân ở gần để giúp đỡ, nương tựa. Ngoài ra, vì điều kiện tài chính, nhiều khi buộc cả hai vợ chồng đều phải đi làm. Chứng suy sụp sau khi sinh không có nghĩa là bà mẹ là "người xấu" hay bị "trời phạt".
Cách nào để tránh?
Bằng cách chuẩn bị cẩn thận trong lúc đang có thai:
- Tránh những thay đổi lớn trong thời gian gần ngày sinh (ví dụ: dọn nhà, sửa nhà, thay đổi việc làm)...
- Chuẩn bị việc sinh đẻ bằng cách tham gia khóa hướng dẫn trước khi sinh
- Chuẩn bị tinh thần người chồng để chồng giúp vợ chăm sóc con
- Sắp xếp nhờ thân nhân, bạn bè giúp đỡ sau khi sinh con
- Nếu đã từng bị suy sụp tinh thần rồi, thì khi đi khám thai nên báo cho bác sĩ biết.
Bác sĩ Phạm Ngọc Thanh