 Bệnh nấm. Ảnh: Internet |
Liều dùng và thời gian điều trị tùy thuộc vào mức độ bệnh, loại nấm gây bệnh, chức năng thận và đáp ứng của người bệnh với thuốc. Cần phải điều trị liên tục cho đến khi biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm chứng tỏ bệnh đã khỏi hẳn. Nếu không tuân thủ điều trị, dùng không đủ thời gian sẽ làm cho bệnh dễ tái phát. Đối với bệnh nhân AIDS, người bị viêm màng não do Cryptocococus, người bị nấm Candida ở miệng – hầu tái phát, cần dùng fluconazol để điều trị duy trì để phòng ngừa nấm tái phát ở những đối tượng này.
Khi dùng thuốc, người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ của thuốc như: thấy đau đầu, chóng mặt (khoảng 2% người bệnh). Khoảng 1,5 - 8,5% người bệnh gặp các tác dụng phụ về đường tiêu hóa: buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy. Ngoài ra có thể gặp ngứa, nổi ban, da bị tróc vẩy (chủ yếu gặp ở người bệnh AIDS và ung thư), thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, tăng cao nồng độ transaminase trong huyết thanh (ít gặp hơn, khi gặp cần ngừng thuốc).
Có khoảng 5% -30% người bệnh đã dùng fluconazol 7 ngày hoặc lâu hơn gặp các tác dụng không mong muốn của thuốc và 1-2,8% trong số đó phải ngừng thuốc điều trị vì các tác dụng phụ này. Đối với phụ nữ khi dùng một liều duy nhất để trị nấm Candida âm hộ - âm đạo thì tác dụng không mong muốn cũng gặp nhiều hơn (khoảng 26% -31% người bị tác dụng phụ không mong muốn). Ngoài ra ở người bệnh nhiễm HIV, người ta cũng thấy rằng tất cả các tác dụng không mong muốn thường xảy ra với tỷ lệ cao hơn (21%) so với người bệnh không bị nhiễm (13%).
Về mặt tương tác thuốc cần chú ý: khi dùng đồng thời fluconazol với rifampicin (trong điều trị lao) sẽ làm giảm tác dụng của fluconazol. Đối với người bệnh đái tháo đường đang uống thuốc nhóm sulfonylure (tolbutamid, glyburid, glipirid...), nếu dùng đồng thời với thuốc chống nấm fluconazol thì fluconazol sẽ gây tăng nồng độ trong huyết tương và giảm chuyển hóa của các thuốc trên. Vì thế nếu dùng đồng thời phải theo dõi nồng độ glucose trong máu và phải điều chỉnh liều dùng của thuốc trị đái tháo đường khi cần.
Fluconazol cũng làm tăng nồng độ của theophylin trong huyết thanh (khi dùng đồng thời) và dễ dẫn đến ngộ độc. Do đó phải theo dõi nồng độ theophylin và dùng hết sức thận trọng để tránh liều gây độc của theophylin.
Do thuốc có nhiều tương tác với các thuốc khác nên đối với bệnh nhân AIDS, lao, đái tháo đường... mắc nấm phải dùng đồng thời thuốc chống nấm fluconazol với các thuốc trị bệnh phải thận trọng vì những tương tác này.
DS. Hoàng Thị Thủy