Sốt xuất huyết không bùng phát, nếu...

Điều đáng lưu ý nhất của SXHD là sốt cao đột ngột và thân nhiệt cũng hạ đột ngột, kèm theo tụt huyết áp, do vậy cần hết sức thận trọng khi dùng thuốc hạ nhiệt. Ngoài sốt cao đột ngột thì có thể có rét run, nhức đầu nhiều, đau nhức, mỏi toàn thân (cơ, khớp) giống như trong bệnh Dengue cổ điển. Người vã mồ hôi, có khi buồn nôn hoặc nôn. Người bệnh trở nên mệt mỏi, chán ăn do nhiễm độc và do mất nước và chất điện giải bởi sốt hoặc nôn. Sau khi sốt hoặc thân nhiệt bắt đầu giảm là xuất hiện hội chứng xuất huyết.

 

Tuy vậy các dấu hiệu xuất huyết có thể xảy ra ngay khi người bệnh đang sốt cao. Xuất huyết có nhiều dạng khác nhau như chảy máu cam, chảy máu chân răng, ở da có dạng ban đỏ, chấm, mảng bầm tím hoặc mảng sung huyết. Để sơ bộ xác định có phải xuất huyết hay không thì có thể làm căng vùng da sung huyết nếu thấy vẫn đỏ là xuất huyết, nếu thấy mất đi là không phải xuất huyết.

 

Người ta có thể quan sát hiện tượng xuất huyết bằng nghiệm pháp giây thắt. Trong những trường hợp nặng có thể đái ra máu, đi ngoài phân đen, ho ra máu hoặc rối loạn kinh nguyệt (phụ nữ), nặng nhất là xuất nội tạng, xuất huyết não. Điều đáng lưu ý nhất đối với SXHD là dù thể loại gì cũng có sốt cao làm mất nước, rối loạn chất điện giải và làm tăng tính thấm thành mạch từ đó làm tụt huyết áp và gây sốc. Thể sốc của bệnh thể hiện vật vã (hoặc li bì), đau bụng (có khi rất dữ dội rất dễ nhầm lẫn với các bệnh về tiêu hóa, gan mật), chân tay lạnh, đặc biệt là ở các đầu ngón tay, ngón chân. Xuất huyết và đái ít. Gan to sung huyết có thể khi khám sờ thấy hoặc kết hợp với kết quả siêu siêu âm gan và các kỹ thuật khác. Xét nghiệm công thức máu thấy tiểu cầu giảm, hematocrit tăng cao.

 

Để đề phòng sốc trong bệnh SXHD khi nghi ngờ bị bệnh cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để khám, đặc biệt quan tâm là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Trong khi chưa thể đưa người bệnh đi khám được thì cần cho uống nhiều nước, tốt nhất là dùng dung dịch oresol (ORS), nếu không có ORS thì pha tạm 2 thìa muối với 8 thìa đường trong 1 lít nước (đã đun đôi để nguội) rồi uống. Đối với trẻ em cần động viên để các cháu uống được nhiều nước càng tốt. Ngoài ra cần cho người bệnh uống thêm nước quả tươi như cam, chanh, dưa hấu, xoài... Cần dùng nước chườm cho trẻ (nhiệt độ của nước thấp hơn thân nhiệt của trẻ khoảng từ 2 - 3⁰C). Cần đề phòng trẻ sốt cao co giật.

Ở tất cả các địa phương khi mùa hè đến sẽ có nguy cơ SXHD xuất hiện và lan rộng do đó cần phải dùng mọi biện pháp để ngăn bệnh không cho bùng phát và hạn chế lây lan đến mức tối đa. Để làm tốt công tác này cần tuyên truyền rộng khắp cho toàn dân hiểu biết về tác hại của muỗi truyền bệnh SXHD. Cần thông báo rộng rãi đến tận các tổ dân phố, các hộ gia đình, các trường học, các cơ quan đóng trên địa bàn về các biện pháp phòng bệnh SXHD. Nếu có điều kiện cần phát tờ rơi cho mọi người, đặc biệt là các trường học, chợ, cơ quan, nơi đông dân qua lại để nhiều người biết càng tốt. Cần tập trung diệt muỗi và bọ gậy bằng mọi biện pháp từ dân gian đến các chất hóa học, đặc biệt ở các vùng, địa phương đang có SXHD xảy ra.

 

Đối với diệt muỗi, ngoài các biện pháp dân gian như xua, bẫy, vợt để bắt và đuổi muỗi thì phun thuốc diệt muỗi là một biện pháp rất hữu hiệu. Để có hiệu quả cao về biện pháp phun thuốc diệt muỗi thì cần làm thế nào để mọi người dân trong từng gia đình và tổ dân phố, xóm, làng hưởng ứng, ủng hộ và cùng tham gia tích cực để tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho cán bộ y tế địa phương thực thi nhiệm vụ. Ngoài ra, có thể dùng các loại hương muỗi để xua và diệt muỗi cũng góp phần quan trọng, nhất là lúc sáng sớm và lúc chập tối để hạn chế đến mức tối đa muỗi cắn và hút máu truyền bệnh SDXH.

 

Cần tránh muỗi đốt thì phải nằm màn cả lúc ngủ ban ngày lẫn ban đêm. Ở công sở nên đi giày có bít tất và mặc quần dài để tránh hở da vùng chân. Những gia đình có điều kiện nên làm lưới chắn muỗi ở cửa ra vào, cửa sổ và cửa thông gió. Để tiêu diệt bọ gậy (lăng quăng) cần thau rửa chum, vại và các vật dụng dùng đựng nước sinh hoạt và có nắp nậy để không cho muỗi vào đẻ trứng. Nếu dùng lọ cắm hoa thì cần thay nước hằng ngày. Có thể nuôi các loài cá có khả năng ăn được nhiều bọ gậy. Ngoài ra cần vệ sinh môi trường tốt và khơi thông cống rảnh, ao, hồ...