Quyết định thời điểm bắt đầu chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ đúng không chỉ có ý nghĩa về mặt thể chất mà còn giúp chúng ta thoát khỏi tình trạng không thể khắc phục được các vấn đề về sức khoẻ của trẻ. Vậy nên chăm con bắt đầu từ khi nào? Từ lúc 1 tuổi, 2 tuổi hay cao hơn nữa?
Dinh dưỡng cho trẻ em rất quan trọng
Tính quan trọng của dinh dưỡng với trẻ em được xuất phát từ rất nhiều khía cạnh. Chúng ta, các bậc cha mẹ đừng nên nghĩ rằng cho trẻ ăn chỉ cốt để trẻ lớn cao bằng bạn bằng bè. Mà chúng ta cần phải biết rằng, dinh dưỡng đóng góp nhiều mặt hơn như thế.
Thứ nhất cần phải nói ngay đó là dinh dưỡng góp phần hoàn thiện cơ thể trẻ. Một đứa trẻ sinh ra có đầy đủ cơ quan bộ phận như người lớn, nhưng nó không chỉ có thế (không cần phải chỉnh sửa gì). Trái lại, trong suốt thời kỳ phát triển, cơ thể trẻ không ngừng hoàn thiện. Lấy ví dụ, não bộ của trẻ có bề dày chất xám chưa nhiều, các sợi thần kinh chưa được myelin hoá hoàn toàn. Trong vấn đề này, dinh dưỡng cung cấp nhiều axit béo đảm bảo hình thành tiếp cho phần não bộ còn chưa hoàn chỉnh này. Chính các axit béo, các sphingomyelin có được từ dinh dưỡng. Các DHA là cần thiết cho sự thông minh và tư duy của trẻ sau này.
Thứ hai, dinh dưỡng đóng vai trò củng cố chức năng cho cơ thể. Một ví dụ sinh động là ở hệ miễn dịch trẻ em. Hoạt động miễn dịch ở hệ tiêu hoá trẻ sau này có quan hệ rất mật thiết với các đám bạch huyết ở ruột. Sự sinh sôi, nảy nở và biệt hoá của các đám màng bạch huyết trong thành ruột không thể vắng mặt sự kích thích của vitamin A. Ở đây, vitamin A đã đóng vai trò kích hoạt chức năng đầy đủ hệ miễn dịch
Điều thứ ba rất quan trọng đó là tác dụng phòng và chữa bệnh của dinh dưỡng. Đừng nên chỉ nghĩ rằng chỉ có thuốc mới làm được điều này. Trong thời kỳ phát triển của trẻ, dinh dưỡng đầy đủ lại có vai trò to lớn hơn cả thuốc. Việc chữa bệnh thì đã rõ. Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D giúp chữa bệnh suy dinh dưỡng, còi xương. Cung cấp một chế độ ăn hoàn thiện có thể giúp ngăn ngừa được bệnh mù ở trẻ em.
 Chuyên gia dinh dưỡng đang hướng dẫn cách tô màu bát bột cho trẻ mới ăn dặm. |
Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ từ bao giờ?
Nếu ai đó trong chúng ta nghĩ rằng đợi con sinh ra rồi mới chăm thì thực sự đã nhầm. Đợi con sinh ra rồi mới chăm thì quả là quá muộn. Bởi vì nếu bỏ quên giai đoạn chăm sóc dinh dưỡng trong giai đoạn mang thai thì chúng ta có thể sẽ không khắc phục được nhiều vấn đề về sức khoẻ của bé.
Một ví dụ điển hình nhất mà chúng ta không thể làm lại được nếu thiếu dinh dưỡng thai kỳ ấy là dị tật thần kinh do thiếu hụt axit folic gây ra. Axit folic bình thường chỉ là một coenzym trong việc tổng hợp nên DNA, vật chất di truyền của cơ thể. Sự có mặt của axit folic là vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo cho tế bào phân chia và cơ thể lớn lên. Tuy nhiên khi đang mang thai thì axit folic lại là một chất có thể dự phòng ngừa mắc phải dị tật khuyết thiếu ống sống. Dị tật mà ống sống không được hình thành đầy đủ. Nếu bà mẹ được bổ sung đầy đủ axit folic trong thời kỳ mang thai, đứa trẻ sẽ giảm 30% dị tật khuyết thiếu ống sống lúc chào đời.
Chính vì thế, chúng ta cần quan niệm rộng và đầy đủ hơn là chăm sóc cho trẻ cần tiến hành ngay từ khi trẻ còn đang trong bụng mẹ. Việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em là quan trọng và tuỳ thuộc vào giai đoạn của trẻ.
Trong giai đoạn mang thai chúng ta cần đặc biệt chú trọng vào việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất tối thiểu đó là đạm thịt, chất béo dầu mỡ, chất bột đường. Ngoài ra chúng ta phải bổ sung đầy đủ sắt, vitamin B12, axit folic ngay từ giai đoạn này. Không quên bổ sung thêm canxi cho hệ xương bé khỏe mạnh
Sang giai đoạn dưới một tuổi, nhất thiết phải cho trẻ bú sữa mẹ. Đó là nguồn dinh dưỡng đầy đủ nhất. Bú mẹ tối thiểu 1 năm và cho ăn dặm đúng cách đúng, đúng thời điểm sẽ giúp con trẻ cứng cáp và nhanh phát triển về tinh thần kinh và vận động. Sữa mẹ giúp bé có đủ các vi chất dinh dưỡng còn chế độ ăn sam thì kích thích hệ tiêu hoá, cung cấp đầy đủ cho trẻ các đa chất dinh dưỡng như đạm, bột đường.
Sang thời kỳ đi học đến tuổi trưởng thành, ít nhất chúng ta phải đảm bảo trẻ không được thiếu ăn. Cần cho trẻ ăn ít nhất 2 bữa cá, tôm hay cua trong một tuần để có đủ canxi. Cho trẻ uống tối thiểu một cốc sữa 200ml mỗi ngày. Với chế độ dinh dưỡng này, chúng ta sẽ giúp bé có một cơ thể khoẻ mạnh tối ưu.
BS. Nhất Phong