 Phụ nữ tuổi mãn kinh nên ăn nhiều thực phẩm giàu omega-3, isoflavones và phytosterols. |
Ở giai đoạn mãn kinh, phụ nữ hay gặp phải những rối loạn như sau:
Cơn bốc hỏa: 80% chị em tự nhiên thấy có một luồng nóng bất thình lình chạy trong cơ thể và mặt khiến da đỏ bừng, người toát mồ hôi. Cơn bốc hỏa này có thể kéo dài từ một vài giây cho đến một vài phút; vào bất cứ lúc nào; có thể xảy ra một vài lần trong tháng hoặc một vài lần trong ngày; rõ rệt hơn khi mệt mỏi hoặc căng thẳng tâm lý. Sau cơn bốc hỏa, sẽ thấy mệt mỏi, có cảm giác kiến bò khắp người. Cùng với cơn bốc hỏa là những cơn nhức đầu như búa bổ, đau bụng âm ỉ... khiến phụ nữ bị mất ngủ triền miên, hoặc tỉnh dậy khi đang ngủ từ đó ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe và tâm lý.
Buồng trứng và tử cung thay đổi: Sau khi mãn kinh, thể tích của buồng trứng giảm 1/2 - 1/3 so với khi ở tuổi sinh đẻ. Trong buồng trứng không có noãn bào hoặc chỉ sót lại những noãn bào thoái hóa, không phát dục được. Sau khi mãn kinh, lượng oestrogen trong cơ thể phụ nữ giảm xuống, tử cung dần hẹp lại, trọng lượng giảm, nếu có u thì thể tích của u cũng dần nhỏ lại, nội mạc tử cung nhỏ và mỏng đi. Ngoài ra, cổ tử cung cũng có thể nhỏ đi, chất tiết giảm.
Không còn hứng thú với tình dục và dễ bị viêm đường tiết niệu: Thủ phạm chính là sự suy giảm hormon estrogen khiến niêm mạc âm đạo mỏng và khô hơn, độ dính và đàn hồi dần mất đi, âm đạo hẹp, ngắn, chất tiết giảm. Sự thay đổi này cộng với sự thay đổi môi trường sinh học ở âm hộ có thể tạo ra đau, rát khi giao hợp khiến nhiều phụ nữ mất hết hứng thú, thậm chí còn sợ hãi với chuyện phòng the.
Loãng xương: Vào thời kỳ mãn kinh, xương trở nên xốp, giòn và tiêu hóa nhanh hơn, làm xương dễ gãy hơn, giòn hơn. Các phần xương chậu, khuỷu tay và xương sống bị ảnh hưởng nhiều nhất. Sự thay đổi này làm cho khớp xương đau nhức nhiều hơn.
Thực ra, nếu có sự chuẩn bị thật tốt về tâm lý và sức khỏe trước đó, chị em sẽ bước vào tuổi mãn kinh hết sức nhẹ nhàng và thoải mái: khám sức khỏe định kỳ khi bước vào tuổi 40: việc làm này rất cần thiết, vừa giúp chị em bảo vệ sức khỏe của mình, đồng thời giúp phát hiện và đối mặt với những thay đổi khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, tiến tới thời kỳ mãn kinh. Phụ nữ ở tuổi mãn kinh cũng cần được thường xuyên khám sức khỏe và khám phụ khoa. Nếu phát hiện thấy có nhiều rối loạn có thể bổ sung một liều nội tiết tố sinh dục nhỏ để làm giảm nhẹ các triệu chứng bốc hỏa, loãng xương, cũng như an thần, nhằm ổn định các rối loạn về thần kinh thực vật và tâm lý. Liệu pháp hormon thay thế cũng được đặt ra bởi estrogen suy giảm là thủ phạm hàng đầu dẫn tới các rắc rối kể trên. Estrogen có thể giúp giảm chứng khô âm đạo và các rắc rối về đường tiết niệu, giảm bớt chứng loãng xương, hoặc làm chậm lại quá trình tiêu hóa xương. Ngoài estrogen, còn có nhiều loại hormon khác cũng có tác dụng tương tự. Việc dùng hormon nào là tùy thuộc vào cơ địa của từng người. Nhưng muốn sử dụng liệu pháp hormon thay thế, bắt buộc chị em phải đi khám bệnh tổng quát để được tư vấn cụ thể. Chị em tuổi mãn kinh nên chọn chế độ ăn uống ít chất béo, ít cholesterol, giàu canxi (sữa, tôm, cua, trứng), phosphat... Nên ăn nhiều thực phẩm giàu omega-3, isoflavones và phytosterols, ưu tiên sử dụng các sản phẩm có chứa nhiều chất chống ôxy hóa như giá đỗ xanh, giá đỗ tương, gấc, trà xanh. Nên bổ sung các chế phẩm từ đậu nành như giá, sữa, đậu phụ, tàu hũ... Việc uống nước đủ (1-2 lít nước/ngày) cũng hạn chế đáng kể những rối loạn do mãn kinh mang lại. Nên hạn chế tối đa các gia vị cay, nóng để giảm cơn bốc hỏa. Có thể dùng vitamin E hằng ngày. Tập thể dục đều đặn: phụ nữ tuổi mãn kinh phải thường xuyên duy trì tập thể dục để duy trì sự dẻo dai của hệ xương cơ và giúp máu tuần hoàn đều khắp cơ thể. Nên dành tối thiểu 60 phút/ngày cho việc rèn luyện thân thể, bằng cách: đi bộ, bơi lội, tập aerobics, các bài tập phù hợp... như thế không chỉ tốt cho sức khỏe, làm tăng độ cứng chắc của xương, mà còn giúp tinh thần chị em sảng khoái hơn, duy trì được vóc dáng gọn gàng của mình.
BS. Đặng Xuân Đông