Sáng 12/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư các Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) giai đoạn 2016-2020. Theo đó, từ 16 CTMTQG của giai đoạn 2011-2015, Quốc hội đã rút xuống chỉ còn 2 chương trình là xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.
Các đại biểu biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư CT MTQG giai đoạn 2016 - 2020.
Tập trung được nguồn lực, khắc phục sự dàn trải
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nhận thấy, việc tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện CTMTQG giai đoạn 2011-2015 là một trong những cơ sở quan trọng để xem xét, cho ý kiến về định hướng CTMTQG giai đoạn tới. Về định hướng CTMTQG giai đoạn 2016-2020, đa số ý kiến đại biểu thống nhất việc rút gọn thành 2 CTMTQG. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, việc cắt giảm từ 16 CTMTQG xuống còn 2 chương trình là chưa hợp lý, cần tiếp tục đầu tư cho một số CTMTQG như giai đoạn 2011-2015. Có ý kiến đề nghị gộp CTMTQG Xây dựng nông thôn mới và CTMTQG Giảm nghèo bền vững thành một CTMTQG; rà soát, loại bỏ 21 chương trình mục tiêu và chuyển nhiệm vụ chi thường xuyên cho các bộ, ngành thực hiện, tập trung vốn đầu tư cho 2 CTMTQG. Về vấn đề này, UBTVQH cho biết, 5 năm qua, việc thực hiện 16 CTMTQG đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, do mục tiêu của các chương trình quá rộng, bố trí nguồn lực chưa bảo đảm, tổ chức thực hiện có những hạn chế dẫn đến hiệu quả thực hiện nhiều chương trình chưa cao. Do vậy, việc tổ chức lại và lựa chọn 2 CTMTQG Xây dựng nông thôn mới và Giảm nghèo bền vững là chủ trương đúng đắn nhằm giải quyết những vấn đề có tầm quốc gia và cũng là những nhiệm vụ hết sức cấp thiết hiện nay. Việc lựa chọn này sẽ tập trung được nguồn lực, khắc phục được sự dàn trải và tạo điều kiện để tổ chức có hiệu quả các CTMTQG.
Đối với các CTMTQG của giai đoạn trước thì không loại bỏ hoàn toàn mà đã rà soát, sắp xếp bố trí hợp lý ở 37 dự án thành phần vào 21 chương trình mục tiêu với quy mô hợp lý hơn nhằm tổ chức thực hiện có hiệu quả. Đồng thời, 37 dự án thành phần này sẽ tiếp tục được Quốc hội giao Chính phủ rà soát để loại bỏ các mục tiêu, nhiệm vụ trùng lặp với mục tiêu, nhiệm vụ của CTMTQG Xây dựng nông thôn mới, CTMTQG Giảm nghèo bền vững, bảo đảm thực hiện chương trình hiệu quả.
Ưu tiên đầu tư cho địa bàn đặc biệt khó khăn
Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư các CTMTQG giai đoạn 2016-2020 cũng đã đề ra mục tiêu cụ thể của CTMTQG Xây dựng nông thôn mới là đến năm 2020, số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới khoảng 50%; không còn xã đạt dưới 5 tiêu chí. Mục tiêu cụ thể của CTMTQG giảm nghèo bền vững là góp phần giảm tỷ lệ nghèo cả nước bình quân 1-1,5%/năm; riêng các huyện nghèo, các xã đặc biệt khó khăn giảm 4%/năm theo chuẩn nghèo quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Về kinh phí thực hiện, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển, nguồn lực thực hiện chương trình tuy còn hạn hẹp, song đã được tăng cường từ 3-4 lần so với giai đoạn trước. Nguồn lực ngân sách nhà nước bố trí cho CTMTQG xây dựng nông thôn mới đã tăng từ 170.000 tỷ đồng lên 193.155,6 tỷ đồng, nâng tổng số kinh phí bố trí từ ngân sách nhà nước cho 2 CTMTQG lên 239.316,6 tỷ đồng.
Quốc hội cũng đưa ra nguyên tắc phân bổ vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ chương trình là ưu tiên các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, an toàn khu, xã vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, các huyện nghèo. Song cũng ưu tiên để tạo điều kiện các xã đã đạt nhiều tiêu chí có thể sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Trong quá trình điều hành, Chính phủ sẽ tiếp tục cân đối ngân sách Trung ương để có thể hỗ trợ cho chương trình, các địa phương sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp huy động hợp lý mọi nguồn lực để thực hiện chương trình. Ngoài ra, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát và điều chỉnh hệ thống tiêu chí xã nông thôn mới, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn từng vùng, miền.
Đưa học phí, viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật
Tại phiên thảo luận tại hội trường chiều 11/11 về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật Phí, lệ phí, các đại biểu đã tán thành với việc đưa học phí và viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật này.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hằng (Nam Định): Đảm bảo được kinh phí cho đơn vị hoạt động cung cấp dịch vụ và không phải phụ thuộc vào ngân sách nhà nước
Tôi tán thành việc dự thảo luật đưa học phí, viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật này và thực hiện theo cơ chế giá. Để đảm bảo cân đối, hài hòa về quyền lợi giữa đơn vị cung cấp dịch vụ y tế, giáo dục với xã hội và với người dân khi chuyển sang cơ chế giá, Chính phủ đã ban hành Nghị định 16 năm 2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập. Trong đó đã quy định rõ lộ trình tính giá dịch vụ, sự nghiệp công, sử dụng ngân sách nhà nước tại Điều 10 của nghị định, quy định lộ trình tính giá đơn vị sự nghiệp công, sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước trong giai đoạn từ năm 2016-2020 sẽ nâng dần mức độ tính đủ, tính đúng các yếu tố chi phí vào giá dịch vụ, đến năm 2020 thì sẽ tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định vào giá. Khi đó sẽ đảm bảo được kinh phí cho đơn vị hoạt động cung cấp dịch vụ và không phải phụ thuộc vào ngân sách nhà nước.
Đại biểu Danh Út (Kiên Giang): Tiếp tục rà soát lại danh mục phí, lệ phí để người dân dễ giám sát
Nhất trí đưa học phí và viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật này. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cần có lộ trình, tránh tác động lớn đến đời sống của người dân, không gây khó khăn bất lợi cho người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa,... Cùng đó, cần quy định ngay trong luật danh mục chi tiết phí và lệ phí, bảo đảm rõ ràng minh bạch, đồng thời thống nhất việc ban hành và khắc phục việc ban hành tràn lan các loại phí, lệ phí như hiện nay mà nhân dân đã và đang chưa hài lòng.
DT
Hoàng Dương - Anh Tuấn
