Hầu hết NCT bị đau nhức khớp ở mức độ nhẹ hay nặng là do khớp bị viêm mà ngay từ đầu họ không để ý hoặc biết nhưng chủ quan, xem thường. Vì vậy, không biết để chăm sóc khớp và chữa trị khịp thời hậu quả dẫn đến là bị thoái hóa khớp. Trong giai đoạn khớp bị viêm, đau nhức khủng khiếp ở các khớp, kèm theo sưng nề, bầm, do đó đi lại, cử động hoặc mỗi khi đụng vào rất đau, đặc biệt là lúc thời tiết chuyển mùa (áp thấp nhiệt đới, gió màu đông bắc, mưa nhiều). Khi khớp đã bị thoái hóa thì mức độ đau nhức có thể âm ỉ, đôi khi đau tăng lên, nhất là mùa lạnh và về đêm càng đau nhức làm rối loạn giấc ngủ triền miên ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Đau nhức khớp do đâu mà có?
Nguyên nhân đau nhức khớp vào mùa lạnh là do không khí lạnh thâm nhập vào cơ thể qua đường da bởi các lỗ chân lông, làm cho mạch máu tại các vùng da đó co lại, máu đến các khớp xương bị hạn chế hoặc rất ít nên thiếu máu nuôi dưỡng khớp, do đó các màng hoạt dịch và sụn khớp bị kích thích, gây nên đau nhức. Ngoài ra, đau nhức xương khớp có thể gặp ở một số NCT bị loãng xương hoặc gặp ở một số người thừa cân, béo phì do lực tác động thường xuyên lên các khớp xương, dây chằng, đặc biệt là các khớp gối, cổ chân, thêm vào đó mùa lạnh, ít hoặc ngại vận động càng dễ gây đau nhức xương khớp.
Biểu hiện của đau nhức khớp
Thông thường, khi vào mùa lạnh, NCT thường có cảm giác khó chịu, đau nhức, tê buốt ở các xương khớp, dai dẳng gây ám ảnh, “hành hạ” nhất là về đêm. Thời tiết lạnh thì hầu hết các khớp đã và đang bị bệnh đều đau nhức, tê, mỏi, khó chịu nhưng khớp gối, các khớp ngón tay - bàn tay, ngón chân - bàn chân thể hiện rõ nhất. Ở những NCT có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thiếu quần áo ấm, thiếu chăn, đệm, nhà ở không kín gió, thậm chí thiếu ăn cho nên giấc ngủ chập chờn, rất khó ngủ, nếu bị đau nhức khớp, càng bị hành hạ nhiều hơn, khổ cực hơn. Do đau nhức xương khớp khiến cho NCT gặp không ít khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày và luôn cảm thấy buồn phiền. Một số trường hợp đau dây thần kinh liên sườn do thoái hóa cột sống lưng làm nhầm tưởng là bệnh về tim mạch hoặc bệnh phổi nên càng hoang mang lo lắng. Bởi vì, đau dây thần kinh liên sườn là loại đau nhức khủng khiếp, tăng mạnh về đêm. Điều đáng nói là càng bị đau, nhức xương, khớp thì người bệnh càng sợ cử động sẽ dẫn đến các khớp trở nên tê cứng, khó cử động và càng ngày bệnh càng nặng thêm.
Cần làm gì?
Khi bị đau nhức xương khớp, nhất là vào mùa lạnh, NCT nên đi khám bệnh, tốt nhất là khám chuyên khoa khớp để xác định nguyên nhân và được chữa trị kịp thời, một mặt để hạn chế hoặc hết đau nhức xương khớp, mặt khác để đề phòng thoái hóa khớp. Người bệnh hoặc người nhà không nên tự chẩn đoán bệnh cho mình và không tự mua thuốc để điều trị, bởi vì, thuốc điều trị viêm, giảm đau, thoái hóa khớp có nhiều tác dụng phụ mà người dùng cần được bác sĩ kê đơn và tư vấn.
Để phòng bệnh, dù có bệnh lý khớp từ trước hay không, trong mùa lạnh, NCT cũng cần giữ ấm cơ thể mình, trong đó, đặc biệt lưu ý các khớp. Để làm tốt điều đó cần mặc đủ ấm, cổ quàng khăn ấm, tay đi găng, chân đi tất. Khi ra khỏi nhà cần mặc ấm hơn không để cảm lạnh. Khi có dấu hiệu đau, nhức khớp, tê, mỏi xảy ra, nhất là khi ngủ dậy, cố gắng làm nóng vùng xung quanh vị trí đau nhức bằng cách cạo gió, thoa bóp dầu. Mục đích là làm nóng vùng xunh quanh đó để cho các mạch máu giãn ra, máu đi đến được dễ dàng để nuôi các khớp.
Về chế độ dinh dưỡng, lý tưởng nhất là NCT nên có chế độ ăn, uống hợp lý để duy trì cân nặng ở mức độ vừa phải, tránh béo phì, thừa cân và đầy đủ các vi chất cần thiết. Hàng ngày nên vận động nhẹ nhàng các khớp gối, cổ chân, bàn tay, ngón tay, nhất là lúc sáng sớm vừa ngủ dậy, theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa khớp. Cần bổ sung canxi và vitamin D theo đơn của bác sĩ khám bệnh.
PGS.TS. BÙI KHẮC HẬU
