Theo tin bài độc quyền của CNN, Hải quân TQ đã phát đi 8 lần cảnh báo khi một máy bay giám sát Mỹ lượn sát bên trên hòn đảo mà Bắc Kinh đã cải tạo từ bãi ngầm với mục tiêu mở rộng vùng ảnh hưởng.
Cựu phó giám đốc CIA Michael Morell nói rằng, sự chạm trán là dấu hiệu cho thấy hoàn toàn có nguy cơ Mỹ - Trung có thể xung đột trong tương lai.
Một nhóm của CNN đã được phép tham gia các chuyến bay giám sát ở Biển Đông. Đây cũng là lần đầu tiên Lầu Năm Góc quyết định việc này nhằm nâng cao nhận thức về các thách thức đặt ra từ việc TQ đẩy mạnh cải tạo đảo và các phản ứng của Mỹ trở nên mạnh mẽ hơn.
CNN đã có mặt trên P8-A Poseidon, loại máy bay giám sát hiện đại nhất của Mỹ, cũng là máy bay săn ngầm.
"Đây là Hải quân TQ….Đây là Hải quân TQ… Hãy đi đi để tránh hiểu lầm”, một cảnh báo bằng tiếng Anh được gửi tới máy bay Mỹ mà nhóm CNN có mặt.
Ở điểm thấp nhất, máy bay Mỹ cách mặt nước khoảng 4.500m. Không lâu sau khi sau khi nhận được cảnh báo từ phía TQ, CNN đã nhìn thấy một hòn đảo nhân tạo mà TQ tạo dựng cách bờ biển nước này tới 960km.
Sứ mệnh hôm thứ tư của máy bay Mỹ là giám sát các hoạt động của TQ trên các đảo mà trước đây chỉ là những bãi ngầm dưới mặt biển. Giờ đây những bãi ngầm này đang là công trình xây dựng ngổn ngang mà Mỹ e ngại sớm muộn sẽ gồm rất nhiều cơ sở quân sự.
"Chúng tôi đã thấy các hoạt động gia tăng gần đây của TQ, dường như họ đang đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự trên các đảo nhân tạo”, Mike Parker, chỉ huy phi đội máy bay giám sát P8 và P3 của Mỹ triển khai tới châu Á nói với nhóm công tác CNN có mặt trên máy bay P8.
"Chỉ 30 phút trước chúng tôi vừa bị thách thức từ phía hải quân TQ và tôi tin nó xuất phát từ đây”, Parker nói về thông điệp cảnh báo gửi tới máy bay Mỹ khi chỉ vào trạm radar cảnh báo sớm trên Đá Chữ Thập.
Chỉ trong vòng 2 năm, TQ đã cải tạo và mở rộng các bãi ngầm lên gấp 4 lần. Trong video mà hệ thống camera của P8 ghi lại, Đá Chữ Thập hiện như một doanh trại quân đội, có tháp quan sát rất cao và đường băng đủ phục vụ cho mọi loại máy bay quân sự TQ. Nhiều người thậm chí gọi đây là “tàu sân bay không thể chìm”.
Từ buồng lái, Trung tá Matt Newman nói: "Rõ ràng TQ hiện diện rất nhộn nhịp ở đây. Tàu chiến, tàu cảnh sát biển, họ có cả radar tìm kiếm trên không nên chắc họ đang theo dõi chúng ta”.
Chứng minh cho lời của Newman là Hải quân TQ đã yêu cầu P8 rời khỏi không phận 8 lần chỉ trong chuyến tuần tra này.
Các phi công Mỹ đều trả lời rất điềm tĩnh và thống nhất rằng, P8 đang bay qua không phận quốc tế. Câu trả lời đôi khi khiến người phụ trách điện đài của phía TQ chán nản. Người này có lần đáp rằng: “Đây là Hải quân TQ… đi đi!”.
Một số máy bay dân sự cũng nhận được cảnh báo tương tự. Phi công của một chuyến bay Delta cũng đã nhanh chóng nhận diện là máy bay thương mại. Giọng nói trong điện đàm sau đó tự xưng là “Hải quân TQ” và chuyến bay Delta tiếp tục hành trình của mình.
Trên Đá Chữ Thập và sau đó là Đá Vành Khăn, hàng chục phương tiện nạo vét của TQ đang đẩy mạnh công việc, hút cát từ đáy biển và đổ lên bãi ngầm để tạo ra vùng đất mới khổng lồ trên bề mặt, trong khi xây các bến cảng.
"Chúng tôi thấy việc này hàng ngày”, Parker nói. "Tôi nghĩ họ làm việc cả cuối tuần vì lúc nào chúng tôi cũng thấy họ”.
Thái An (theo CNN)
