Tuy có giảm nhẹ trên cả 3 phương diện: số người chết, số người bị thương, số vụ tai nạn nhưng vẫn cho thấy mức độ nguy hiểm đáng báo động, đặc biệt là ý thức của người tham gia giao thông…
Giảm nhưng vẫn đáng lo
Ủy ban ATGT Quốc gia vừa công bố số liệu thống kê, theo đó, 7 tháng đầu năm 2017 (từ ngày 16/12/2016 - 15/7/2017), cả nước xảy ra 11.172 vụ tai nạn, làm 4.760 người chết và 9.236 người bị thương. So với cùng kỳ năm 2016, số vụ TNGT giảm 682 vụ (giảm 5,75%), số người chết giảm 263 người (giảm 5,23%) và số người bị thương giảm 1.050 người (giảm 10,21%).
Trong đó, TNGT từ ít nghiêm trọng trở lên cũng giảm so với cùng kỳ năm 2016, cụ thể xảy ra: 5.448 vụ tai nạn (giảm 279 vụ), làm chết 4.761 người (giảm 263 người), bị thương 2.800 người (giảm 521 người). Va chạm giao thông và bị thương nhẹ cũng có xu hướng giảm.
Trong 7 tháng đầu năm, lực lượng CSGT kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trên cả đường bộ, đường sắt, đường thủy.
Cụ thể, đường bộ xử lý 2.420.824 trường hợp vi phạm ATGT, phạt tiền 1.519,32 tỷ đồng, tạm giữ 22.679 xe ôtô và 340.001 mô tô, tước 219.791 giấy phép lái xe. Đường sắt xử lý 3.390 trường hợp, phạt tiền 11,68 tỷ đồng. Đường thủy xử lý 108.271 trường hợp, phạt tiền 67,885 tỷ đồng.
Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Khuất Việt Hùng nhìn nhận, TNGT đường bộ đang là vấn đề xã hội bức xúc.Đặc biệt, TNGT đường bộ liên quan đến vi phạm quy định về tốc độ đang có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân chính là do ý thức của người điều khiển phương tiện chưa cao.
Việc giáo dục ý thức ATGT từ nhỏ là vô cùng cần thiết.
Đi tìm nguyên nhân
Nguyên nhân chính của hầu hết những vụ TNGT đều bắt nguồn từ ý thức của người tham gia giao thông. Ý thức đó đã đặt ra nghi vấn về khâu chất lượng bằng lái xe.
Điều này bộc lộ rõ qua một số vụ tạm gọi là "xe điên" hoặc "nhầm chân ga": Trường hợp xe ôtô vừa mua phi từ một gara trên phố Hoàng Cầu (Hà Nội) thẳng sang đường rồi đâm lên dải phân cách, đâm sang cả một số xe đậu vỉa hè. Hay gần đây nhất là tối 22/7, chiếc xe hiệu Santafe 7 chỗ do một người đàn ông trung niên điều khiển đã đâm loạn xạ vào hơn một chục ôtô, xe máy, húc văng hàng loạt người khiến 2 nạn nhân tử vong. Chiếc xe được xác định xe mới và vừa làm thủ tục lưu thông ít ngày, người lái xe cũng không sử dụng bia, rượu gì. Hàng loạt vụ tương tự chưa kể tự đâm vào vỉa hè, gốc cây, cột điện… đang khiến người ta đặt ra dấu hỏi về chất lượng cấp Bằng lái xe, bởi nếu thực sự đi học lái xe 6 tháng và tuân thủ chặt chẽ về cách thức điều khiển xe số tự động thì không thể nào nhầm chân ga gây tai nạn được.
Ý thức vẫn được coi là nguyên nhân số một của những thảm họa TNGT thảm khốc bắt nguồn từ những tài xế xe tải, xe công-ten-nơ. Thời gian giao hàng khoán và áp lực đã khiến những tài xế xe tải đường dài chạy xe quá tải, ngủ gật, phóng nhanh vượt ẩu, nhiều tài xế xe phải dùng hóa chất để tỉnh ngủ.
Vụ tai nạn thảm khốc xảy ra trên QL14 qua thị trấn Chư Sê (Gia Lai) ngày 7/5 vừa qua khiến 13 chết, 36 người bị thương được cho là lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn. Nguyên nhân ban đầu được xác định là xe tải chạy ngược chiều trong làn đường một chiều với tốc độ 100km/h đâm trực diện xe khách giường nằm.
Điểm qua một vụ TNGT nữa gần đây, để thấy rằng nhiều thanh niên đang tham gia giao thông mà không có một chút ý thức nào về luật lệ. Ngoài việc chuốc họa vào thân, họ còn gây hại oan cho những người trót va phải mình. Đó là vụ TNGT nghiêm trọng trên cầu Chương Dương đêm 13/7 khiến 3 người tử vong. Trước đó, 3 thanh niên đầu trần đã vừa phóng xe máy vừa đánh võng từ đầu cầu và phi thẳng xe vào đường ôtô rồi đâm thẳng vào đầu một xe khác.
Không ít người vẫn đang đổ lỗi cho hạ tầng giao thông, chất lượng đường xá. Điều đó đúng nhưng là thiếu sót, như phân tích các nguyên nhân bên trên và các trường hợp tàu hỏa tông ôtô, nếu như người điều khiển phương tiện biết tuân thủ luật, giảm tốc độ đúng lúc, đúng chỗ, họ có thể đã góp phần kéo giảm con số thiệt hại kia xuống thấp hơn rất nhiều rồi.