5 ngày sau ca mổ cấp cứu ngay tại nhà, chị Lương Thị Vân, 28 tuổi ở Kiến Xương, Thái Bình đã gần khỏe trở lại, chị cười nói luôn miệng với chúng tôi tại phòng điều trị theo yêu cầu của Bệnh viện Phụ sản Thái Bình. Đứng bên cạnh, cả mẹ chị và chồng chị cũng đều tươi cười khi thấy chị Vân khỏe mạnh, nhưng với họ những “thước phim” về sự nguy hiểm tính mạng của chị Vân khi chị bị vỡ thai do chửa ngoài tử cung vẫn không thể nào phôi pha. Và, nếu như không có sự cứu chữa kịp thời trong đêm ngay tại nhà chị Vân của các “thiên thần áo trắng” thì có lẽ giờ này những người thân trong gia đình chị Vân đã không thể vui cười viên mãn như vậy…
Phòng khách của gia đình là phòng mổ
Đây có lẽ là phòng mổ đặc biệt mà trong suốt quá trình là sinh viên y khoa, các bác sĩ Phí Ngọc Chung, Nguyễn Ngọc Tú, Đỗ Chính Nghĩa và BS Nguyễn Văn Thạnh của Bệnh viện Phụ sản Thái Bình và Trung tâm cấp cứu 115 Thái Bình không được biết đến. Thế nhưng, cũng từ phòng mổ đặc biệt này, chính các anh cùng với sự trợ giúp của các đồng nghiệp chuyên ngành huyết học truyền máu của BVĐK tỉnh Thái Bình đã chiến đấu được với tử thần, giành lại mạng sống cho sản phụ Lương Thị Vân.
BS Nguyễn Ngọc Tú, BS Nguyễn Văn Thạnh và thành viên tham gia kíp phẫu thuật đang kiểm tra sức khỏe cho chị Vân Ảnh Ngọc Kha
20h30 phút của 5 ngày trước đó (đêm ngày 13/3), khi kíp cấp cứu của Bệnh viện Phụ sản Thái Bình, Trung tâm cấp cứu 115 Thái Bình và Khoa Huyết học của BVĐK Thái Bình về Kiến Xương cấp cứu cho chị Vân, huyết áp của chị chỉ còn 40/20, mạch gần như không bắt được, môi và da trắng nhợt, không động đậy được tay chân với chẩn đoán vỡ thai do chửa ngoài tử cung. Bằng trực giác và kinh nghiệm nghề nghiệp, các bác sĩ nhận định nếu vận chuyển bệnh nhân khỏi nhà, thậm chí chỉ cần đến trạm y tế xã (cách đó chừng 5 phút đi xe) sẽ vô cùng nguy hiểm tính mạng cho bệnh nhân, do đó các bác sĩ quyết định phẫu thuật tại nhà cho bệnh nhân tại nhà.
Kể lại cảm giác của mình trong ca phẫu thuật đêm hôm đó, BS trẻ Nguyễn Ngọc Tú, BS Nguyễn Văn Thạnh đều chia sẻ: Lúc đó người nhà bệnh nhân, bà con hàng xóm kéo đến đầy sân, điều kiện ánh sáng trong nhà không đủ, trang thiết bị không đầy đủ nên bàn mổ chính là chiếc cáng của Trung tâm cấp cứu 115… Tất cả những yếu tố này tạo nên áp lực cho kíp phẫu thuật, thế nhưng các anh đã động viên gia đình hãy yên tâm, và cũng chính họ phải động viên nhau hãy làm hết khả năng có thể… để cứu bệnh nhân.
“Chúng tôi cũng có những lo ngại nếu phẫu thuật không thành công thì tai tiếng ảnh hưởng cả ngành, ảnh hưởng cả sự nghiệp của mình, nhưng quan trọng là tính mạng bệnh nhân rất cần phải cấp cứu ngay”- các bác sĩ tham gia kíp phẫu thuật cùng chia sẻ.
Do cáng cao hơn bàn mổ khiến hai bác sĩ phải đứng lên hai cái ghế. Không có máy thở, hai điều dưỡng luân phiên bóp bóng. Có khoảng hơn 2 lít máu cục trào ra từ phần phụ bị vỡ sau khi vỡ khối thai ngoài tử cung nhưng không có máy hút, bác sĩ phải dùng một dụng cụ trong cấp cứu hình dáng như cái bát để múc máu từ ổ bụng ra ngoài. Sau 2 tiếng phẫu thuật, bệnh nhân qua được cửa tử và được chuyển về Bệnh viện Phụ sản Thái Bình.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thạch - BS Gây mê – Hồi sức (Bệnh viện Phụ sản Thái Bình) cho biết, khi được lãnh đạo gọi điện nóng ngay trong đêm chỉ đạo xuống xã Quyết Tiến ứng cứu một ca vỡ chửa ngoài tử cung tại nhà, tính mạng nguy kịch, anh cũng không hình dung được bệnh nhân trầm trọng đến thế. “May mà trước đó, BS Nguyễn Hồng Tươi, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Quyết Tiến đã xử lý cấp cứu rất nhanh chóng cho bệnh nhân Vân, nếu không khi bác sĩ đến, mạch 0, huyết áp 0 thì cũng khó lòng cấp cứu người bệnh”- BS Thạnh chia sẻ.
Ca phẫu thuật tại nhà chị Vân trong đêm ngày 13/3 Ảnh do bác sĩ cung cấp
“Mẹ đừng lo quá, mẹ đừng khóc. Con không sao đâu, có bác sĩ ở đây là con được cứu rồi”
Tươi cười trò chuyện với chúng tôi, chị Vân cho biết thêm ngay khi các bác sĩ đến nhà và biết mình bị chửa ngoài tử cung, chị vẫn bình tĩnh động viên mẹ đang đứng khóc ở ngoài cửa sổ là: “Mẹ đừng lo quá, mẹ đừng khóc. Con không sao đâu, có bác sĩ ở đây là con được cứu rồi”.
Chị Vân kể chị cảm thấy hơi đau bụng từ đầu giờ chiều ngày 13/3, nhưng cứ nghĩ mình bị rối loạn tiêu hóa, bởi sáng cùng ngày chị đã đi siêu âm và chưa phát hiện điều gì bất thường.
Bổ sung thêm thông tin, BS Nguyễn Hồng Tươi cho biết, khi được người nhà báo bệnh nhân mệt lúc khoảng 19h39 phút, tôi đi xe máy từ nhà sang, thấy bệnh nhân nằm một chỗ, niêm mạc nhợt, hỏi ra thì chậm kinh 15 ngày, thử thai đã dương tính, ấn bụng đã chướng, đau, huyết áp của chị chỉ còn 40/20, mạch gần như không bắt được, môi và da trắng nhợt, không động đậy được tay chân. Tôi chẩn đoán ngay bệnh nhân bị vỡ khối chửa tử cung. Chỉ kịp lấy ngay ven, đặt đường truyền hồi sức, rồi gọi cấp cứu 115 ngay..
Sau hơn 3 giờ căng thẳng, khẩn trương với một ca mổ, 3 chuyến xe chi viện cấp cứu, sử dụng 5 chai dịch truyền và 1500ml máu, các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu 115, Bệnh viện Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã mổ cấp cứu cứu sống bệnh nhân Lương Thị Vân tại nhà bệnh nhân ngay trong đêm 13/3 trong điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu thốn trước sự nể phục và biết ơn của gia đình, bà con xóm làng. 23 giờ 30 ngày 13/3, bệnh nhân Lương Thị Vân đã được chuyển về điều trị tại Bệnh viện Phụ sản Thái Bình
Nụ cười tươi tắn, làn da hồng hào sau ca phẫu thuật của chị Vân tại Bệnh viện Phụ sản Thái Bình
Trong câu chuyện với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Sang- mẹ đẻ sản phụ Lương Thị Vân vẫn không dấu được nước mắt, bà bảo mấy ngày nay được chăm sóc con gái, được chứng kiến con khỏe mạnh, bà mới tin là chị Vân đã được cứu sống. “Nhờ các bác sĩ, con gái tôi được cứu sống. Chúng tôi mang ơn các anh/chị ấy nhiều”- bà Sang nói. Nhớ lại những gì diễn ra trong đêm ngày 13/3, bà vẫn không thôi sợ hãi- nỗi sợ hãi lớn nhất của người mẹ là liệu con gái mình có được cứu sống. Lúc đó bà đã khóc nhiều, khóc trong nỗi lo lắng tột cùng… Thế rồi phép màu đã đến, và chỉ một vài ngày nữa chị Vân con gái bà sẽ được ra viện, sẽ lại khỏe mạnh và chăm chút gia đình như chưa hề có cuộc phẫu thuật đặc biệt trong đêm, tại nhà của chị…
Không có một giáo trình y khoa nào dạy bác sĩ phẫu thuật tại nhà…
Theo BS Trần Văn Bội, giám đốc Trung tâm cấp cứu 115 Thái Bình, ca phẫu thuật tại nhà trong đêm như trường hợp của chị Vân cũng không phải là ca đầu tiên phẫu thuật tại nhà riêng bệnh nhân, mà tại Thái Bình đã có đến 5 ca được thực hiện phẫu thuật ngay tại nhà bệnh nhân, bởi khi bệnh nhân đã rơi vào tình trạng sốc mất máu, di chuyển là nguy hiểm tính mạng mới gọi nhân viên cấp cứu.
“Không có một giáo trình y khoa nào dạy bác sĩ phẫu thuật tại nhà. Nhưng tùy cơ phải ứng biến, gặp những trường hợp như chị Vân, không phẫu thuật thì người bệnh chết”, ông Bội trải lòng.
Cũng qua câu chuyện, chúng tôi được biết, BS Nguyễn Văn Thạnh và BS Nguyễn Ngọc Tú cũng đã từng tham gia cứu sống bệnh nhân bị chửa ngoài tử cung tại nhà ở huyện Vũ Thư tỉnh Thái Bình năm 2013. Ở ca phẫu thuật ấy, các bác sĩ còn phải tiến hành phẫu thuật trên gác xép nhà bệnh nhân, bởi chỉ cần di chuyển xuống tầng 1 là bệnh nhân có thể nguy kịch tính mạng…
Ông Bội cho biết thêm, các bác sĩ từng 2 lần phải phẫu thuật cắt chi cho người bị máy ép gạch cuốn chân ngay tại ruộng.
“Làm được điều này là do 115 luôn có sự phối hợp với các đội cấp cứu ngoại viện tại các BV. Không như trước kia, phải vận chuyển cả máy ép gạch, máy tuốt lúa về bệnh viện cùng nạn nhân để phẫu thuật, nhưng nạn nhân có thể bị sốc và mất máu trong quá trình vận chuyển. Nay đội cấp cứu ngoại viện luôn đầy đủ các trang thiết bị cấp cứu, sẵn sàng xử lý cấp cứu bệnh nhân trong những tình huống nguy cấp nhất”, ông Bội cho biết.