Thời gian gần đây, thời tiết nắng nóng dữ dội mà vợ chồng tôi do công việc phải thường xuyên làm ngoài trời. Mọi người nói nắng nóng rất dễ dẫn đến sốc nhiệt và nguy hiểm. Xin bác sĩ tư vấn cách nhận biết và xử trí?
Lê Đạt (ledat004@gmail.com)
Sốc nhiệt là bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng tăng nhiệt độ cơ thể trên 40oC và kèm theo rối loạn chức năng thần kinh (rối loạn ý thức, hôn mê, co giật).
Sốc nhiệt có thể hay gặp ở người già, cơ thể suy nhược, trẻ em, người có bệnh tim mạch, bệnh thần kinh hay các rối loạn nội tiết. Ở người trẻ khỏe mạnh với hệ điều hòa nhiệt độ bình thường có thể gặp sốc nhiệt do phơi nhiễm với nhiệt độ môi trường tăng cao và do sự sinh nhiệt lúc thể dục, gắng sức.
Khi bị sốc nhiệt, nhiệt độ cơ thể có thể lên đến 40oC. Da nóng và khô (toát mồ hôi hiện diện trong một nửa các trường hợp của say nóng lúc hoạt động). Các dấu hiệu sớm gồm: mệt, đau đầu, khó thở, đỏ mặt, nôn mửa. Ngoài ra còn có thể bị các biểu hiện như: rối loạn tim mạch, rối loạn hô hấp, rối loạn thần kinh trung ương...
Khi bị sốc nhiệt, cần xử trí đúng và ngay lập tức sẽ giúp nạn nhân thoát khỏi nguy hiểm. Cách xử trí như sau: Đưa bệnh nhân ra khỏi môi trường nóng, cởi bỏ quần áo, chuyển tới nơi bóng râm. Làm mát ngay tức thì và hỗ trợ suy chức năng cơ quan bằng cách phủ khăn mát hay vẩy nước mát lên người nạn nhân. Bật quạt cho thoáng khí. Cho nạn nhân uống nước mát hoặc các loại đồ uống không có cồn và cafein khác nếu có thể uống được. Tiến hành hồi sinh tim phổi (CPR) nếu người bệnh mất ý thức và không thấy có dấu hiệu tuần hoàn như tự thở, ho và cử động.
Sốc nhiệt hoàn toàn có thể phòng tránh được, hiểu biết về những rối loạn do sốc nhiệt giúp chúng ta giảm được tỷ lệ bệnh tật và tỷ lệ tử vong. Cụ thể những việc cần làm: Mỗi cá nhân đều phải tự rèn luyện để thích nghi với nóng, lập thời gian làm việc hoặc luyện tập thể lực vào lúc mát trong ngày, giảm bớt công việc vào lúc thời tiết quá nóng. Uống đủ nước. Khi có các bệnh lý nguy cơ thì không được làm việc trong điều kiện thời tiết quá nóng. Mặc quần áo rộng, nhẹ, thoáng và sáng màu.
ThS. Đăng Hải