Từ 1/1/2018, lao động người nước ngoài tại Việt Nam cũng là đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Những quy định cụ thể sẽ được hướng dẫn để việc triển khai trong thực tế không bị vướng mắc…
Luật BHXH năm 2014 đã bổ sung quy định tại Khoản 2, Điều 2, theo đó, từ ngày 1/1/2018 mở rộng đối tượng áp dụng BHXH bắt buộc đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam “là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Chính phủ”.
Quy định tham gia BHXH được áp dụng cho lao động nước ngoài có hợp đồng từ 1 tháng trở lên. Các chế độ bảo hiểm, mức đóng tương tự như BHXH bắt buộc cho lao động Việt Nam, có cân nhắc trong thiết kế từng chế độ cho phù hợp.
Mức đóng BHXH áp dụng hằng tháng là 8% lương vào quỹ hưu trí và tử tuất. Chủ doanh nghiệp đóng tối đa bằng 18% tháng lương chi trả cho lao động, gồm 3% vào quỹ ốm đau và thai sản; 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất; 1% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Tiền lương tính đóng BHXH gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Từ 1/1/2018, lao động nước ngoài tại VN cũng là đối tượng tham gia BHYT bắt buộc. Ảnh: TM
Tại hội thảo khu vực miền Bắc lấy ý kiến tham gia Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật BHXH về BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam do BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH vừa tổ chức tại Hải Phòng, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - ông Trần Đình Liệu cho biết, việc xây dựng Nghị định về thực hiện BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài tại Việt Nam là cần thiết trong bối cảnh nước ta ngày càng hội nhập sâu rộng; phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).
Đồng quan điểm, ông Trần Hải Nam - Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, trong xu thế hội nhập, lượng lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam đang tăng nhanh; từ 12.602 lao động nước ngoài năm 2004, đến nay, con số này đã gần 84.000 người, hầu hết là người lao động có trình độ, tay nghề cao; được cấp phép lao động. BHXH bắt buộc đối với người lao động nước ngoài đã được quy định cụ thể trong Luật BHXH 2014 nhằm đảm bảo bình đẳng, an sinh cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam cũng như làm căn cứ trong các thoả thuận song phương, đa phương để quyền lợi, chế độ BHXH của người lao động tại các nước được thực hiện thống nhất, tương đồng. Tuy nhiên, việc xây dựng Nghị định này đang gặp nhiều vướng mắc như việc thống nhất mức đóng, mức hưởng chế độ BHXH giữa các nước; liên thông dữ liệu giữa các quốc gia; việc chuyển đổi tiền tệ; quy định về thuế…
Hiện Bộ LĐ-TB&XH đang xây dựng dự thảo Nghị định về đóng BHXH bắt buộc đối với người nước ngoài làm việc tại Việt Nam với các chế độ bảo hiểm cơ bản gồm: ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, hưu trí, tử tuất.
Bà Đinh Thu Hiền - Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH cho rằng, ngoài quy định việc đóng BHXH, quá trình xây dựng quy định cần làm rõ việc giải quyết các chế độ bảo hiểm. Người nước ngoài đã tham gia BHXH tại nước ngoài, nay tiếp tục tham gia tại Việt Nam thì thời gian ở nước ngoài tính và hưởng như thế nào? Nếu được hưởng thì khi họ đang tham gia tại Việt Nam và đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí thì việc hưởng và chi trả như thế nào?
Bà Hiền cũng lưu ý trường hợp hết thời gian làm việc tại Việt Nam, nếu người lao động không muốn nhận trợ cấp 1 lần mà muốn chuyển về nước để đóng tiếp thì giải quyết chế độ như thế nào?
BHXH Việt Nam cũng đề nghị bổ sung một số quy định liên quan đến hồ sơ làm căn cứ thu, giải quyết và chi trả chế độ BHXH như: Hồ sơ công nhận về việc sử dụng lao động tại Việt Nam, hướng dẫn về hình thức chi trả chế độ khi người lao động hưởng tại nước ngoài, quy định cụ thể đại diện theo pháp luật của người đang đóng BHXH.